Cơ hội cho ngành nhựa hội nhập sâu rộng vào sân chơi ASEAN

Đã đến lúc doanh nghiệp nhựa Việt Nam hội nhập sâu rộng vào sân chơi ASEAN.

Vừa qua, Triển lãm VNPlastic + VNRubber 2015 (VietnamPlas 2015) đã chính thức khép lại tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), Q.7, Tp.HCM

VietnamPlas 2015 thu hút gần 400 gian hàng của 300 đơn vị đến từ 10 quốc gia và vùng lãnh thổ gồm Ấn Độ, Đài Loan, Hàn Quốc, Iran, Malaysia, Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc, Ý, Việt Nam. Đây là lần đầu tiên Iran tham dự triển lãm VietnamPlas 2015.

Phát biểu tại lễ khai mạc hôm 16-9, ông Lê Ngọc Trung – Phó Cục trưởng Cục công tác phía Nam Bộ Công thương ghi nhận kinh tế Việt Nam vẫn khởi sắc bất chấp nền kinh tế thế giới đang trong giai đoạn khó khăn. Việt Nam vẫn duy trì tốc độ phát triển ổn định, tiếp tục mở rộng các mối quan hệ quốc tế. Theo ông Trung, nhựa và cao su là hai ngành quan trọng nằm trong chiến lược phát triển của chính phủ. VietnamPlas 2015 là cơ hội tốt cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận máy móc, công nghệ mới, tiến tới nâng cao chất lượng sản phẩm và cạnh tranh với các nước trong khu vực trong bối cảnh cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) sắp hình thành vào cuối năm nay.

Tích cực đón đầu cơ hội từ AEC

Tại hội thảo chuyên đề: “ngành nhựa Việt Nam-đón đầu cơ hội từ sự hình thành AEC” diễn ra hôm 16-9, ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm Thông tin Thương mại - VCCI cho rằng hiện doanh nghiệp Việt Nam đang rất tích cực đón đầu cơ hội từ AEC, Việt Nam đã ký kết và đang tiếp tục đàm phán nhiều hiệp định thương mại tự do mà đặc biệt là AEC – một thị trường với hơn 600 triệu dân.

Theo ông Bình, ngành nhựa Việt Nam tuy vẫn còn tồn tại một số hạn chế như đa số doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, chưa xác định rõ chiến lược dài hơi, công nghệ lạc hậu, phụ thuộc phần lớn vào nguyên liệu nhập khẩu, ngành công nghiệp phụ trợ còn yếu…nhưng  Việt Nam cũng có lợi thế về chi phí nhân công, am hiểu thị trường và đặc biệt là đã xây dựng được mô hình liên kết cụm.

Đã đến lúc doanh nghiệp nhựa Việt Nam cần hội nhập sâu rộng hơn vào thị trường ASEAN. Cơ hội sẽ mở ra khi hàng rào thuế quan được dỡ bỏ sau năm 2015, sản phẩm nhựa Việt Nam cũng sẽ cạnh tranh hơn do nguyên liệu và máy móc nhập khẩu từ các nước ASEAN được miễn thuế. Tuy nhiên, ông Bình cho rằng hàng rào thuế quan dỡ bỏ nhưng hàng rào kỹ thuật  sẽ tăng lên. Vì thế, doanh nghiệp Việt Nam cần đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, chọn phân khúc thị trường phù hợp. Việc hàng rào kỹ thuật gia tăng cũng đồng nghĩa doanh nghiệp cần có một đội ngũ lao động có kỹ năng cao hơn.

Ông Bình cho rằng Việt Nam có thể tham khảo mô hình phát triển ngành nhựa của Thái Lan. Đối với Thái Lan, nước này đã đưa ra 06 chiến lược phát triển ngành nhựa gồm: phát triển nguồn nhân lực, sản phẩm thân thiện môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu doanh nhân ngành nhựa, tạo điểu kiện tiếp cận thị trường và vốn cho doanh nghiệp, tăng trường hoạt động nghiên cứu và phát triển, hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn sản phẩm.

Theo ông Bình, sản phẩm Việt Nam hoàn toàn có khả năng thâm nhập thị trường Thái Lan, nhưng việc này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải tập trung nâng cao yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm, lưu ý đầu tư vào công nghệ và máy móc, xây dựng được thương hiệu quốc tế, tìm hiểu thông tin và nắm bắt thị hiếu thị trường nếu không Việt Nam sẽ là kẻ đến sau trong khu vực.

Ưu tiên về chiến lược và mô hình

Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện nghiên cứu ứng dụng Tp.HCM, ngành nhựa Việt Nam phải mất từ 10-15 năm nữa mới có thể cạnh tranh được với Thái Lan.

Theo ông Hiển, doanh nghiệp Việt Nam chưa hẳn là yếu mà do họ chọn phân khúc thị trường thấp. Vấn đề công nghệ thấp không đáng lo ngại nhiều bởi nếu muốn doanh nghiệp có thể nhập và chuyển giao công nghệ hiện đại ngày từ bây giờ, việc này ngày nay diễn ra rất nhanh.

Vấn đề đáng lo ngại của ngành nhựa Việt Nam nằm ở sự lãnh đạo và mô hình lựa chọn. Theo ông Hiển, đây là hai yếu tố quan trọng. Lãnh đạo cần xây dựng chiến lược, năng động tìm tòi thị trường mới, tập trung vào một sản phẩm chủ lực, một công đoạn chính với năng suất cao, cung cấp cho khách hàng một cách nhanh nhất, xây dựng ứng dụng công nghệ thông tin vào hệ thống quản lý giao-nhận hàng, thanh toán và kho, kiểm soát chất lượng và khả năng cung ứng đúng tiến độ. Ngoài ra, doanh nghiệp cần áp dụng mô hình tổ chức và quản lý kinh doanh phù hợp, nâng cao năng lực quản lý cấp cao, xây dựng chiến lược hiệu quả dựa trên cơ sở lợi thế cạnh tranh.

Theo ông Hiển, việc thiếu vốn, công nghệ lạc hậu cộng thêm quản trị yếu kém sẽ khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong cạnh tranh.

Nhận định về động lực và rào cản của thị trường nhựa Việt Nam, ông Quách Thế Phong, Giám đốc công ty Ipso Business Consulting cho rằng thiết kế và chủng loại sản phẩm nhựa của Việt Nam hiện quá đơn điệu nên chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường nước ngoài, đặc biệt là sản phẩm nhựa công nghiệp kỹ thuật. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt Nam đang chịu áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp FDI vốn có thế mạnh về vốn, công nghệ và kinh nghiệm sản xuất.

Theo ông Phong, trong tương lai ngành nhựa Việt Nam mà cụ thể là các doanh nghiệp nhưa nên tập trung vào công nghệ hiện đại, tạo ra các sản phẩm giá trị cao hơn với chi phí sản xuất thấp để cạnh tranh tại thị trường quốc tế.

Lê Phương