Lạng Sơn nỗ lực thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh

Trong những năm gần đây, môi trường đầu tư, kinh doanh trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có những chuyển biến tích cực song vẫn còn “điểm nghẽn” như: vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, tiến độ các dự án hạ tầng triển khai chậm, thủ tục hành chính rườm rà,... Để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đồng thời triển khai có hiệu quả Nghị quyết 19/NQ-CP ngày 12/3/2015, tỉnh Lạng Sơn đang thực hiện các hướng đi nhằm tháo gỡ những “điểm nghẽn”, nhiều giải pháp đồng hành với doanh nghiệp. Xung quanh vấn đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum có buổi trao đổi với ông Nguyễn La Thông - Giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Lạng Sơn. Ngô Khuyến thực hiện.

Sau gần 5 năm triển khai Nghị quyết 06-NQ-TU, ngày 06/4/2011 của Tỉnh ủy Lạng Sơn về tiếp tục tăng cường công tác xúc tiến đầu tư giai đoạn 2011-2015, Lạng Sơn đã đạt được những kết quả nào trong thu hút đầu tư, thưa ông?

Từ năm 2011, ngay sau khi Tỉnh ủy Lạng Sơn ban hành Nghị quyết 06-NQ-TU, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, các cấp tổ chức xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch vận động, xúc tiến đẩy mạnh thu hút đầu tư và đạt một số kết quả quan trọng:

Trong 05 năm, tổng vốn đầu tư toàn xã hội huy động trên 43 nghìn tỷ đồng trong đó: Nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách đạt 35,5 nghìn tỷ đồng chiếm 79% tổng vốn đầu tư toàn xã hội (đạt 111% so với mục tiêu Nghị quyết 06/NQ-TU). Khu vực doanh nghiệp tiếp tục có bước phát triển, có 1.118 doanh nghiệp được thành lập mới với tổng vốn điều lệ đăng ký trên 5.458 tỷ đồng, dự ước đến hết năm 2015, toàn tỉnh có trên 1.850 doanh nghiệp đăng ký với tổng nguồn vốn kinh doanh trên 11.000 tỷ đồng; có 350 chi nhánh và 100 văn phòng đại diện của các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đăng ký hoạt động. Các doanh nghiệp duy trì việc làm cho trên 24.600 lao động với mức thu nhập bình quân của người lao động 5 triệu đồng/tháng. Đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho 117 dự án đầu tư, với tổng số vốn đầu tư 5.200 tỷ đồng (trong đó có 4 dự án FDI). Nhìn chung vốn đầu tư từ khu vực doanh nghiệp và dân doanh tăng đều qua các năm, cơ cấu ngành nghề đầu tư đúng định hướng thu hút của tỉnh; nhiều Tổng công ty, tập đoàn từ các tỉnh khác trong cả nước đã có dự án đầu tư kinh doanh tại Lạng Sơn.

Tổng vốn ODA và các vốn vay ưu đãi khác vào tỉnh Lạng Sơn đạt trên 3.200 tỷ đồng, trong giai đoạn này có sự hỗ trợ từ các Bộ, ngành TW và một số nhà tài trợ, nhiều dự án hạ tầng trọng yếu được triển khai từ nguồn ODA, các dự án thực hiện trên trên địa bàn tỉnh tuân thủ đúng quy trình, thủ tục, đạt hiệu quả kinh tế-xã hội, tạo tiền đề thuận lợi cho thu hút các dự án ODA trong giai đoạn tới.

Tuy nhiên, nguồn vốn đầu tư vào địa bàn tỉnh còn thấp, chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế của tỉnh; nguồn FDI vào tỉnh trong 05 năm đạt thấp, mới cấp Giấy CNĐT cho 04 dự án với số vốn đăng ký hơn 8,8  triệu USD (chưa đạt mục tiêu theo Nghị quyết 06/NQ-TU); Dự kiến đến hết 2015 có tổng số 32 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 225 triệu USD, với số vốn thực đạt khoảng 90 triệu USD. 

Ngày 15/7/2014, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Kế hoạch số 61/KH-UBND về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao chỉ số PCI năm 2014; dưới góc độ cơ quan tham mưu chính và chủ trì phối hợp trong việc kiểm tra thực hiện Kế hoạch, ông đánh giá thế nào về kết quả đạt được sau một năm thực hiện?

Năm 2006, VCCI công bố chỉ số PCI ở 63 tỉnh/thành phố, điểm số và thứ hạng PCI tỉnh Lạng Sơn năm 2006 và các năm tiếp theo đều không cao. Nguyên nhân trước hết do những khó khăn vốn có của một tỉnh miền núi, biên giới, địa hình chia cắt phức tạp, cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội yếu kém, nguồn nhân lực hạn chế,... bên cạnh đó, năng lực quản lý, điều hành, tham mưu của các cơ quan chuyên môn, cấp chính quyền còn hạn chế.

Từ những hạn chế, yếu kém trong những năm qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó trọng tâm là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rà soát, bổ sung hoàn thiện các quy hoạch, kế hoạch chi tiết, thường xuyên tổ chức các hoạt động đối thoại, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp... UBND tỉnh cũng đã phối hợp với VCCI tổ chức các hội nghị, hội thảo đánh giá, phân tích về các chỉ số thành phần của PCI,...Những năm gần đây, lãnh đạo UBND tỉnh và trực tiếp cơ quan tham mưu chính là Sở Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động, tích cực trong các hoạt động nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh, những nỗ lực đó đã tạo nên những chuyển biến tích cực, trước hết là trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức và các cấp chính quyền của tỉnh. Tuy nhiên, kết quả đạt được chưa có sự bứt phá lớn, các chỉ số thành phần PCI còn thay đổi không đều và thiếu tính bền vững.

Để tạo bước chuyển mạnh mẽ hơn nữa, đồng thời để triển khai Nghị quyết 19/NQ-CP ngày 18/3/2014 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2014 - 2015, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành  Kế hoạch số 61/KH-UBND về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao chỉ số PCI năm 2014. Việc xây dựng và triển khai Kế hoạch này nhằm xây dựng môi trường kinh doanh của tỉnh thực sự thông thoáng, minh bạch, hấp dẫn và thuận lợi cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư,  kinh doanh… Trong đó, tỉnh đã đặt ra các mục tiêu cụ thể: Phấn đấu cải thiện chỉ số xếp hạng PCI của tỉnh năm 2014, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, khắc phục và cải thiện những chỉ số thành phần còn thấp và giảm điểm trong năm 2013,…

Năm 2014, chỉ số PCI Lạng Sơn đạt 55,05 điểm, tăng 5 bậc so với năm 2013 (tăng từ 59 lên 54), một số chỉ số thành phần đạt điểm số tốt như chỉ số gia nhập thị trường tăng từ 7,01 lên 7,71 điểm; chỉ số Đào tạo lao động tăng từ 5,31 lên 6,24 điểm; chỉ số Tính năng động, tiên phong tăng từ  3,12 lên 4,14 điểm. Bên cạnh những chỉ số có điểm số cao và tăng điểm vẫn còn một số chỉ tiêu không đạt mục tiêu, bị đánh tụt hạng và nằm trong nhóm chỉ số thấp như: chỉ số Tiếp cận đất đai 5,69 xuống 4,41; chỉ số Chi phí không chính thức từ 4,85 xuống 3,95. Do đó, PCI của tỉnh năm 2014 vẫn ở mức thấp so với cả nước.

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém do hệ thống văn bản pháp luật thường xuyên sửa đổi, bổ sung, nhiều quy định còn chồng chéo; bên cạnh đó trình độ, năng lực thực thi công vụ của một bộ phận cán bộ công chức chưa được nâng lên, còn nặng tư tưởng trông chờ ỷ lại, chưa thật sự coi việc cải thiện môi trường đầu tư, thu hút vốn đầu tư của các doanh nghiệp là động lực cho sự phát triển của tỉnh; chất lượng nguồn nhân lực vẫn còn thấp, số lượng người lao động được đào tạo có trình độ chuyên môn kỹ thuật chiếm số ít, một số ngành nghề đào tạo chưa phù hợp với yêu cầu. Nhiều sở ngành, địa phương chưa tích cực triển khai hoặc chưa bám sát các chỉ tiêu, cách thức cải thiện môi trường kinh doanh. Sự phối hợp của các ngành, địa phương trong triển khai thực hiện nhiệm vụ  chưa chặt chẽ, không kịp thời, gây khó khăn cho công tác tham mưu, đề xuất các định hướng chỉ đạo cho UBND tỉnh. Lực cản lớn nhất trong thu hút đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của tỉnh là điều kiện hạ tầng còn thấp kém, khó khăn trong huy động các nguồn vốn đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp từ phía các nhà đầu tư có tiềm lực, trong khi nguồn vốn từ ngân sách hạn chế; mặt khác, công tác giải phóng mặt bằng còn khó khăn, vướng mắc.

Nhìn chung, sau một năm triển khai Kế hoạch, những chuyển biến tích cực về môi trường đầu tư kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi cho thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, đó cũng là điều kiện để tỉnh tiếp tục khắc phục và cải thiện những chỉ số thành phần còn thấp đã được các ngành, địa phương quán triệt và thực hiện; từ đó tạo thuận lợi thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp, đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh và là công việc thường xuyên của các ngành, UBND các huyện, thành phố trong công tác chỉ đạo, điều hành.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP ngày 12/3/2015 của Chính phủ, ngày 03/9/2015, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Kế hoạch số 88/KH-UBND, về những giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2015-2016 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn? Xin ông cho biết đâu là những điểm nhấn trong triển khai thực hiện?

Để triển khai thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 12/3/2015 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2015-2016; UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 88/KH-UBND ngày 3/9/2015 về những giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2015-2016 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Kế hoạch đề ra mục tiêu: Xây dựng môi trường kinh doanh của tỉnh thực sự thông thoáng, minh bạch, hấp dẫn và thuận lợi cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, kinh doanh; tiếp tục duy trì, nâng cao xếp hạng của các chỉ số được đánh giá có mức điểm khá và tốt;  khắc phục và cải thiện những chỉ số thành phần còn thấp và giảm điểm trong năm 2014 như: Tiếp cận đất đai; Chi phí thời gian; Chi phí không chính thức và các chỉ số khác. Tỉnh Lạng Sơn cũng đặt ra mục tiêu cụ thể là phấn đấu cải thiện chỉ số xếp hạng PCI của tỉnh năm 2015-2016 nằm trong nhóm khá trở lên.

Kế hoạch đề ra những nhiệm vụ chủ yếu: Đẩy mạnh đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý; khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đẩy mạnh đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh doanh; tập trung triển khai các văn bản Luật mới có hiệu lực thực hiện trong năm 2015; chú trọng nghiên cứu tham mưu xây dựng các cơ chế chính sách đặc thù của tỉnh nhằm huy động nguồn lực, tập trung phát triển kinh tế-xã hội. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung công tác cải cách hành chính, rà soát công khai minh bạch thủ tục hành chính trên Cổng thông tin điện tử, đồng thời bố trí cán bộ, nâng cao chất lượng tham mưu, thực thi công vụ; rà soát các nội dung quy hoạch tổng thể kinh tế- xã hội của tỉnh, huyện; quy hoạch các ngành, lĩnh vực đến năm 2020; tiến hành điều chỉnh, bổ sung tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xúc tiến đầu tư và huy động vốn đầu tư được sát thực và hiệu quả. 

Để triển khai kế hoạch trên, UBND tỉnh đã yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng kế hoạch cụ thể tổ chức triển khai thực hiện. UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cho Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất trình UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và hiện nay Sở Kế hoạch và Đầu tư đang khẩn trương thực hiện; Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh thực hiện điều tra độc lập về sự phản hồi của cộng đồng doanh nghiệp, dân cư về chất lượng điều hành của chính quyền các cấp.

Trong quá trình triển khai, UBND tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao tập trung chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong Kế hoạch này; chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP và Kế hoạch 88/KH-UBND, kịp thời báo cáo UBND tỉnh các tình huống phát sinh để chỉ đạo xử lý kịp thời theo quy định.