Thách thức của thị trường logistics Việt Nam năm 2016

Trong tương lai, logistics cần đảm bảo điều kiện, chất lượng sản phẩm xuyên suốt quá trình từ nhà sản xuất khi đến tay người tiêu dùng cuối. Hoạt động logistics tương lai chắc chắn cần phải tăng khả năng nhìn rõ tình trạng hàng hóa theo thời gian thực “bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu” thông qua ứng dụng big data, real-time tracking…

Theo ông Julien Brun, Tổng Giám đốc CEL Consulting, thị trường logistics hiện tại mang tính phân mảng rất cao. Hàng ngàn công ty dịch vụ logistics hiện tại chỉ đang thực hiện một vài hoạt động đơn giản trong logistics và chưa gia tăng giá trị trên toàn chuỗi qua các hoạt động logistics mang tính giải pháp hay phức tạp. Một chuỗi cung ứng hiệu quả hay không thì không chỉ phụ thuộc vào hoạt động kết nối “connection” giữa các điểm, hoạt động khác nhau trên chuỗi, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động tương tác “interface”.

Tổng Giám đốc CEL Consulting lấy ví dụ, trong chuỗi cung ứng kem ở Việt Nam, công ty vận chuyển chỉ lo phần giữ lạnh trong xe khi vận chuyển, công ty kho lạnh chỉ lo phần giữ lạnh khi sản phẩm đã nằm bên trong kho lạnh, và không có ai đứng ra đảm bảo phần giữ lạnh lúc chuyển kem trên đoạn đường từ trong xe và chờ nhập vào kho lạnh, từ đó, sẽ ảnh hưởng tới chất lượng và điều kiện hàng hóa.

Với logistics tại các thành phố lớn, thách thức cho họat động logistics đô thị như ở Tp.HCM đến từ việc ngày càng có nhiều sản phẩm, hàng hóa trên thị trường, ngày càng có nhiều điểm bán hàng, phân phối hơn, ngày càng phải giao hàng thường xuyên hơn với số lượng hàng trên đơn ít hơn, ngày càng có nhiều loại phương tiện vận chuyển tham gia vào hoạt động giao nhận hành hóa ở đô thị như xe tải các loại, xe 3 bánh, xe 2 bánh, và phải giao nhận hàng ở bất cứ nơi đâu trong thành phố. Thách thức lớn của hoạt động logistics hiện nay là nạn kẹt xe, tác đường và vấn đề là chúng ta làm gì, có những giải pháp nào để một vài năm tới đây, giao thông đô thị như ở Tp.HCM sẽ không trở nên như các thành phố kẹt xe trong khu vực.

Hai nhân tố trọng yếu cần quản trị tốt trong bất cứ một đặc thù logistics nào phát triển nói chung là hoạt động lưu trữ hàng hóa và dòng lưu chuyển hàng hóa. Ba tiêu chí hàng đầu trong quản trị logistics nói chung chính  là tốc độ phải nhanh, mức độ tin cậy phải có, chi phí phải thấp. Như vậy, để tạo điều kiện phát triển logistics tại Việt Nam, cần làm tốt các yếu tố cốt lõi để thành công thuộc cả phần cứng và phần mềm.

Các yếu tố cốt lõi để thành công thuộc phần cứng chính là hạ tầng logistics, bao gồm phát triển và củng cố năng lực hệ thống cảng để có thể tiếp nhận tàu lớn hơn và trang thiết bị xử lý bốc dỡ, vận chuyển hàng hóa tại cảng được nhanh hơn. Song song với việc phát triển củng cố năng lực hệ thống cảngvà nâng cao tính hiệu quả trong vận hành tại cảng qua việc cải thiện qui trình hoạt động, hệ thống đường kết nối với cảng cũng cần làm tốt.

Các yếu tố cốt lõi để thành công thuộc phần mềm bao gồm hoạt động thông quan nhanh chóng và rõ ràng như e-custom thực hiện gần đây. Singapore dẫn đầu về vận hành cảng hiệu quả bằng cách làm tốt qui trình vận hành và thông quan để học tập.

Ngoài ra, doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu cũng cần chú ý khai thác việc gia tăng giá trị trên chuỗi bằng cách tăng thêm nhiều giá trị cộng thêm hơn cho sản phẩm thay vì chỉ đơn thuần xuất khẩu thô hay sơ chế như hiện nay. Từ đó, sẽ giúp tăng giá trị cho vận hành logistics trong xuất nhập khẩu.

Trong tương lai, logistics cần đảm bảo điều kiện, chất lượng sản phẩm xuyên suốt quá trình từ nhà sản xuất khi đến tay người tiêu dùng cuối. Hoạt động logistics tương lai chắc chắn cần phải tăng khả năng nhìn rõ tình trạng hàng hóa theo thời gian thực “bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu” thông qua ứng dụng big data, real-time tracking… Việc đóng gói hàng hóa trong thời gian tới cũng cần có giải pháp cải tiến để bảo vệ hàng hóa trong suốt hoạt động logistics vì hiện nay, ví dụ như trong ngành nông nghiệp, tỉ lệ hàng hóa bị hư, bể vỡ, trầy xước chiếm khoảng 20-30%, gây lãng phí và thiệt hại trong kinh doanh.

Trong thời gian tới, thị trường sẽ chứng kiến nhiều giải pháp logistics tận dụng sự nhàn rỗi và ứng dụng công nghệ hay còn gọi là “crowd-sourcing” để tổng hợp các nguồn lực nhỏ lẻ lại và cùng cung cấp giải pháp cho 1 loại công việc. Crowd-sourcing logistics sẽ có thể là nhân tố thay đổi bối cảnh logistics trong thời gian tới.

Cuối cùng, để phát triển logistics tương lai ở Việt Nam, các công ty, chủ doanh nghiệp cần có chiến lược, tầm nhìn mang tính tổng thể, toàn cục, hợp tác với toàn bộ các nhân tố, đối tác liên quan trên toàn chuỗi giá trị hơn để cùng nhau đạt được lợi ích và giá trị to lớn hơn.

Hà Vũ