Chứng khoán: Thị trường chờ dòng tiền chuyển dịch

Thị trường chứng khoán trong nước chao đảo theo sau cơn địa chấn từ chứng khoán Trung Quốc. Đầu tư chứng khoán trở nên rủi ro và khó đoán định ngay cả trong lúc có rất nhiều thông tin tích cực từ nền kinh tế.

Thời điểm giữa tháng 1, nhà đầu tư đã đoán định xu hướng đi xuống khá rõ ràng cho cả tháng đầu năm, trái với thông lệ TTCK thường tăng điểm trong tháng này hàng năm. Thống kê cho thấy, trong giai đoạn từ 2010- 2015, có tới 5 năm VnIndex tăng điểm trong tháng 1 và chỉ có duy nhất năm 2010 ghi nhận sự sụt giảm của chỉ số. Thậm chí năm 2013, VnIndex đã có mức tăng khá mạnh, lên tới 16%.

Các số liệu kinh tế tích cực với nhiều kế hoạch kinh doanh mới của DN, cộng thêm việc nhà đầu tư nước ngoài thường mua ròng sau kỳ nghỉ đầu năm mới đã thúc đẩy VNIdex thường tăng điểm trong tháng 1. Năm 2016 kinh tế vẫn được nhận định sẽ đạt mức tăng trưởng cao, quanh con số 6,7% GDP, tiếp sau năm 2015 GDP có mức tăng cao 6,68%, một mức tăng mạnh nhất trong 5 năm trở lại đây. Những phiên cuối năm 2015 cho thấy khối ngoại đã chững đà bán ròng, giúp ổn định tâm lý nhà đầu tư. Thị trường cũng đón nhận các thông tin tích cực như chỉ số PMI đã tăng vượt ngưỡng 50 điểm; giá xăng trong nước giảm tiếp gần 400 đồng hay việc rút ngắn thời gian thanh toán chứng khoán xuống còn T+2 đã chính thức có hiệu lực.

Nhưng chỉ sau 6 phiên giao dịch đầu năm với chỉ số VNIndex giảm điểm mạnh,  46.169 tỷ VND , tương đương 2,05 tỷ USD đã "bốc hơi" khỏi TTCK VN.  Diễn biến thị trường đầy bất ngờ  đến từ các yếu tố quốc tế, như như giá dầu liên tục “phá đáy”, đặc biệt là việc Trung Quốc tiếp tục phá giá tiền tệ đã ảnh hưởng tiêu cực tới TTCK toàn cầu. Chứng khoán Trung Quốc phải ngừng giao dịch ngay phiên đầu năm, và sau đó vào hôm 7/1 đã tác động mạnh tới TTCK VN do tâm lý và lo ngại những tác động từ việc phá giá Nhân dân tệ. Cần phải nói lại rằng, việc Nhân dân tệ mất giá đã tác động rất mạnh đến TTCK VN, vào thời điểm tháng 8/2015 khi TTCK Việt Nam cũng “chao đảo” bởi những biến cố phá giá tiền tệ từ Trung Quốc và VnIndex rơi thẳng từ 640 điểm về 510 điểm.

Chốt phiên giao dịch ngày 11/1, VN-Index giảm thêm 2 điểm xuống 557 điểm. Tính từ đầu năm 2016 đến nay, VN-Index đã mất 21 điểm. Tương tự, HNX-Index cũng giảm gần 4 điểm xuống 76 điểm. Vốn hóa trên thị trường sụt giảm mạnh. Trên HOSE vốn hóa chỉ còn 1.107.262 tỷ đồng, giảm 39.663 tỷ so với cuối năm 2015. Trên HNX, lượng vốn hóa cũng giảm tới 6.506 tỷ đồng.

Với những diễn biến từ Trung Quốc và giá dầu, TTCK VN được nhận định mang tính rủi ro hệ thống khó lường. Sự bất ổn chính trị gia tăng trên toàn thế giới ảnh hưởng đến việc bình ổn giá dầu. Trong khi cơn nóng lạnh từ TTCK Trung Quốc cùng những bất ổn nội tại của nền kinh tế nước này đã nhuộm đỏ chứng khoán toàn cầu với các đợt bán tháo mạnh. Chứng khoán Trung Quốc được cho là sẽ giảm 30% trong năm nay, mức phá giá đồng nhân dân tệ cũng dự báo ở mức cao hơn năm 2015. Điều này sẽ ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ của toàn cầu, giá các nguyên liệu thô sẽ ở mức thấp. Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, nếu kinh tế suy giảm, giá dầu trong ngắn hạn cũng khó tăng trở lại.

Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định: những chỉ số như thanh khoản, giao dịch nhà đầu tư ngoại vẫn cho thấy áp lực bán lớn khiến chỉ số còn dư địa suy giảm. Theo đó, VCBS khuyến nghị nhà đầu tư không nên giải ngân bắt đáy trong giai đoạn này, đặc biệt khi rủi ro tỷ giá vẫn chưa hoàn toàn được hiện thực hóa.

Một số chuyên gia nhận định tỷ giá tiền đồng so với USD có thể tăng trên 5% nếu như Trung Quốc phá giá tiền mạnh tay hơn. Việc tăng tỷ giá sẽ khiến vốn ngoại rút khỏi các nhóm thị trường mới nổi. Thực tế cho thấy, trước và sau khi Fed tăng lãi suất đồng đôla giữa tháng 12/2015, khối ngoại đã bán ròng ồ ạt và rút vốn. 

Một rủi ro khác cho TTCK là lượng margin chứng khoán được ước tính đang ở mức cao. Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC) cho biết, cuối năm 2015, tiền margin tại một số công ty chứng khoán lớn hiện đã lên tới 12.380 tỷ đồng, cao hơn 71% so với đợt thị trường giảm mạnh hồi tháng 3/2015. Theo đó, lượng margin quá lớn đã tạo áp lực khiến thị trường giảm điểm liên tiếp.

Tin tốt cho thị trường vẫn đến từ các yếu tố nội tại. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, tốc độ tăng trưởng GDP cao, thị trường ngày càng hoàn thiện, so với các nước trong khu vực, thị trường chứng khoán VN vẫn được đánh giá có sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư, nhất là so với Trung Quốc.  Dòng tiền rút ra từ thị trường chứng khoán Trung Quốc sẽ có sự chuyển dịch sang nhóm các thị trường mới nổi, đặc biệt là các nước lân cận. Với những cải cách trong giao dịch: cho bán chứng khoán trong ngày, rút ngắn T+3 về T+2... VN  kỳ vọng có thể hấp thụ được dòng vốn dịch chuyển này.

Mới đây nhất, Bộ tài chính đã cho phép mua bán chứng khoán trong ngày, theo Thông tư 203. Từ 1/7/2016 nhà đầu tư được phép mua bán chứng khoán chờ về. Đây là những cổ phiếu đã được nhà đầu tư mua trên hệ thống và đang trong quá trình hoàn tất chuyển quyền sở hữu. Nhà đầu tư được vừa mua, vừa bán một loại cổ phiếu trong phiên giao dịch liên tục và phiên đóng cửa nếu lệnh đó được đặt trong phiên khớp lệnh liên tục. Đây là bước đột phá về giao dịch trên thị trường chứng khoán VN. Cùng với đó là các điểm mới trong giao dịch chứng khoán sẽ được áp dụng , kỳ vọng tăng tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán VN cũng như đẩy thanh khoản lên cao.

Bảo Châu