Thu hút nguồn lực đưa Nghệ An sớm trở thành trung tâm vùng Bắc Trung Bộ

Với việc không ngừng đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh và đa dạng hoá các hoạt động xúc tiến đầu tư, Nghệ An đã thu hút được những nguồn lực đáng kể cho sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Trong đó, Hội nghị gặp mặt nhà đầu tư nhân dịp đầu xuân do UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với BIDV tổ chức hàng năm đã trở thành nét đẹp truyền thống gắn kết chính quyền với doanh nghiệp. Trước thềm Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư xuân Bính Thân tại Nghệ An, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Xuân Đường, Chủ tịch UBND tỉnh. Ngô Khuyến thực hiện.

Nghệ An đã thực hiện thành công nhiều mục tiêu đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII nhiệm kỳ 2010-2015, đâu là điểm nhấn trong 5 năm qua, thưa ông?

Trong giai đoạn 2011-2015, tỉnh Nghệ An tiếp tục được các bộ, ngành Trung ương quan tâm chỉ đạo sát sao, đồng thời giành những nguồn lực đầu tư phát triển thích đáng, đặc biệt, việc Bộ Chính trị khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2014 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020 đã tạo động lực mới cho sự phát triển đi lên của tỉnh. Song bên cạnh thuận lợi, Nghệ An cũng phải đối mặt với không ít thách thức do sự suy giảm phát triển chung tác động tiêu cực đến sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. Trong khi kết cấu hạ tầng nền kinh tế còn nhiều hạn chế thì khu vực miền tây rộng lớn của tỉnh còn nhiều khó khăn đã làm phân tán nguồn lực đầu tư phát triển và bảo đảm an sinh xã hội.

Tuy vậy, bằng sự nỗ lực vươn lên không ngừng, bức tranh kinh tế của Nghệ An vẫn có nhiều điểm sáng: tăng trưởng GDRP 7,89%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ: Năm 2010, nông nghiệp còn chiếm 29,35%, công nghiệp -xây dựng 31,7% và dịch vụ 38,94% trong cơ cấu kinh tế thì đến năm 2015, tỷ trọng tương ứng là 24,2%, 32,5% và 43,3%. Trong 5 năm qua, tổng nguồn vốn đầu tư xã hội đạt 180.000 tỷ đồng, trong đó vốn trong nhân dân chiếm 50%, FDI 3%... Đến năm 2015, thu ngân sách tỉnh đạt 10.034 tỷ đồng, GDRP/người đạt 28 triệu đồng, tăng gần 2 lần so năm 2010.

Không chỉ lấy lại được đà tăng trưởng với sự khởi sắc của các ngành công nghiệp có nhiều lợi thế như: thủy điện, sản xuất đồ uống, chế biến lâm sản, khai khoáng... mà Nghệ An còn thu hút được nhiều dự án lớn như: Nhà máy tôn Hoa sen Nghệ An, Trung tâm thực phẩm Masan Miền Bắc, Nhà máy điện tử BSE Việt Nam,...

Lĩnh vực dịch vụ tiếp tục phát triển nhanh, bình quân 10%/năm với mức lưu chuyển bán lẻ hàng hoá tăng 22,34%/năm, kim ngạch xuất khẩu năm 2015 đạt 655 triệu USD, cơ sở hạ tầng thương mại ngày càng phát triển. Nghệ An cũng đã triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ đột phá, trong đó, tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ và phát triển sản phẩm du lịch, đưa tăng trưởng khách du lịch 5,9%/năm, doanh thu dịch vụ du lịch 22,05%/năm.

Sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp cũng đạt mức tăng trưởng 4,5-5%/năm. Cùng với tỷ trọng trồng trọt giảm dần và thay vào đó là chăn nuôi và dịch vụ tăng lên thì lao động nông thôn đang chuyển mạnh sang lĩnh vực phi nông nghiệp. Trên địa bàn tỉnh đã hình thành các vùng nguyên liệu tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm như chè, cao su, mía, thủy sản, rừng trồng nguyên liệu. Nhiều địa phương đã xây dựng và triển khai các mô hình “cánh đồng mẫu lớn” có hiệu quả kinh tế cao. Chăn nuôi tiếp tục phát triển, đã từng bước chuyển dịch theo hướng tập trung, quy mô trang trại và sản xuất công nghiệp. Lâm nghiệp có bước tăng trưởng khá, kể cả trồng rừng, khoanh nuôi, bảo vệ rừng, đưa độ che phủ rừng năm 2015 đạt 55%.

Nghệ An đã hoàn thành 230 km các tuyến quốc lộ, nâng cấp 248 km các tuyến tỉnh lộ, 1.922km đường giao thông nông thôn. Một số công trình giao thông quan trọng được đầu tư xây dựng, nâng cấp: Đường QL1A - Đông Hồi, Quốc lộ 1, Cầu Bến Thủy II, tuyến đường Tây Nghệ An, hoàn thành đưa vào sử dụng 05 cầu vượt đường sắt và nhiều cầu thay thế các bến đò và cầu qua sông suối vào các bản vùng sâu, vùng xa. Cùng với sân bay Vinh được nâng cấp đảm bảo khai thác an toàn và hiệu quả, Cảng hàng không Vinh cũng được xây dựng khang trang, hiện đại. Cảng biển Cửa Lò đáp ứng cho tàu 3 vạn tấn ra vào hạn chế...

Ông có thể cho biết một số mục tiêu phát triển chủ yếu trong giai đoạn 2016-2020 và tỉnh sẽ thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp nào để thực hiện thành công các mục tiêu đó?

Tiếp tục quán triệt thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị khoá XI, trong giai đoạn 2016 -2020, tỉnh Nghệ An đặt ra mục tiêu chung: xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, tạo cơ sở để đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp; là trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, y tế, văn hoá, thể thao, công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung Bộ;... Trên cơ sở đó, tỉnh đã xác định 20 chỉ tiêu phát triển chủ yếu, trong đó có 9 chỉ tiêu kinh tế như: Tăng trưởng GDRP 9-10%/năm; cơ cấu kinh tế năm 2020: Công nghiệp-xây dựng 40-41%, dịch vụ 40-41%, nông-lâm-ngư nghiệp 19-20%; kim ngạch xuất khẩu năm 2020 đạt 1 tỷ USD… Để thực hiện thành công các mục tiêu trên, Nghệ An đang tích cực thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp, trong đó tập trung một số nhiệm vụ sau:

Nghệ An sẽ thúc đẩy lĩnh vực công nghiệp-xây dựng đạt mức tăng trưởng là 14-15%/năm, đến năm 2020 chiếm 41-32% GDP. Trọng tâm của sản xuất công nghiệp là hướng mạnh vào công nghiệp chế biến gắn với nông lâm nghiệp; ưu tiên phát triển các dự án công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp dệt may - da giầy. Nghệ An cũng tập trung phát triển công nghiệp công nghệ thông tin, trong đó tập trung vào thực hiện Đề án phát triển Nghệ An thành trung tâm công nghệ thông tin vùng Bắc Trung Bộ. Bên cạnh việc khuyến khích phát triển công nghiệp khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng, như: xi măng, đá trắng, đá grannis, gạch không nung,… tỉnh còn tạo điều kiện để phát triển công nghiệp hóa chất; luyện thép chất lượng cao; công nghiệp sản xuất và phân phối điện, nước theo hướng hiện đại.

Các ngành dịch vụ duy trì tốc độ tăng trưởng 9-10%/năm, phấn đấu đến năm 2020, kim ngạch xuất khẩu đạt 1 tỷ USD, trong đó tập trung phát triển 5 lĩnh vực dịch vụ là tài chính - ngân hàng, đào tạo nguồn nhân lực, dịch vụ y tế, du lịch và thông tin - truyền thông trở thành trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ. Song hành với phát triển đa dạng các loại hình doanh nghiệp, thúc đẩy hệ thống phân phối hiện đại, phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng thương mại, xây dựng các trung tâm thương mại, siêu thị tại các đô thị, tỉnh cũng đẩy mạnh hoàn thành xây dựng, nâng cấp chợ nông thôn. Phát triển du lịch tiếp tục hướng mạnh đến phát triển du lịch biển và mở rộng các loại hình du lịch khác như du lịch văn hóa lịch sử gắn với tâm linh, du lịch sinh thái,... để du lịch Nghệ An thật sự trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh, có sản phẩm du lịch độc đáo và là điểm đến hấp dẫn của khách du lịch trong nước và quốc tế.

Nông, lâm, ngư nghiệp và phát triển nông thôn phấn đấu tăng trưởng 4,5-5%/năm, trên cơ sở áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng nâng cao hiệu quả; phát triển các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn gắn với công nghiệp chế biến; tăng nhanh tỷ trọng giá trị chăn nuôi và thủy hải sản. Phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao gắn với quy hoạch và phát triển các khu nông nghiệp công nghệ cao; mở rộng áp dụng công nghệ cao để tăng năng suất, chất lượng các sản phẩm. Khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn nhằm hình thành một số chuỗi giá trị sản phẩm nông sản chủ lực trên thị trường.

Ông nhận định thế nào về mục đích, ý nghĩa và kết quả đạt được của tỉnh Nghệ An qua 7 lần tổ chức gặp mặt nhà đầu tư nhân dịp đầu xuân năm mới?

Kể từ Xuân Kỷ Sửu (2009) đến nay, tỉnh Nghệ An đã thường xuyên phối hợp tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư và gặp mặt các doanh nghiệp nhân dịp đầu Xuân. Đây là một sự kiện đặc biệt quan trọng mở màn các hoạt động xúc tiến đầu tư trong năm, không chỉ là hoạt động giao lưu mà còn có ý nghĩa lớn khi các nhà đầu tư uy tín, giàu tiềm lực về với quê Bác, bắt đầu hành trình tìm hiểu, đầu tư và góp phần làm giàu cho Nghệ An. Từ đó đến nay, Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư đã trở thành ngày hội đầu tư truyền thống và có uy tín cao của tỉnh nhà, là điểm hẹn và là mong muốn giữa các bên để cùng chắp cánh cho những khát vọng mới vì một Nghệ An đổi mới, giàu mạnh và phát triển. Với  sự kiện này, hàng năm đã tạo được sự chuyển biến tích cực trong thu hút đầu tư, chất lượng hội nghị năm sau cao hơn năm trước, nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, con em Nghệ An thành đạt ở mọi miền đã về với quê hương, nghiên cứu, trao đổi tâm nguyện và thực hiện đầu tư các dự án mang lại hiệu quả cao. 

Sau 7 lần tổ chức Hội nghị Xúc tiến tiến gặp mặt các nhà đầu tư, đến nay, tỉnh Nghệ An đã thu hút được 533 dự án đầu tư trong nước, với tổng số vốn 140.452 tỷ đồng, và 29 dự án FDI với số vốn đầu tư 1.281 triệu USD. Qua mỗi kỳ tổ chức, các dự án thu hút đều tăng cả về số lượng và quy mô, phù hợp với định hướng quy hoạch, chiến lược phát triển tạo động lực lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh. Có thể kể đến các dự án quan trọng như: Nhà máy sữa Vinamilk chi nhánh Nghệ An, Nhà máy sữa TH, Nhà máy điện tử BSE của Hàn Quốc (ở Khu kinh tế Đông Nam), Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, Nhà máy tôn Hoa Sen của Tập đoàn Hoa Sen, Khu đô thị công nghiệp dịch vụ VSIP… Các dự án mới thu hút đang được triển khai thực hiện, đa dạng hơn ở nhiều lĩnh vực, từ bất động sản tới du lịch, giáo dục - đào tạo, công nghiệp, chăn nuôi…

Nhân sự kiện Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư Xuân Bính Thân, Chủ tịch muốn chuyển tải thông điệp hoặc cam kết nào của chính quyền tỉnh tới các đối tác, nhà đầu tư?

Để phát triển kinh tế nhanh, bền vững thì phải cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, để thu hút đầu tư trong và ngoài nước, chú trọng phát triển một số ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học - công nghệ và giá trị gia tăng cao; phát triển công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp sạch, tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường. Đó vừa là nhiệm vụ, vừa là giải pháp mà Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nghệ An từ nay cho đến năm 2020. Tỉnh Nghệ An cam kết sẽ sát cánh, đồng hành cùng doanh nghiệp và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các nhà đầu tư sản xuất kinh doanh có hiệu quả, bền vững, đồng thời mong muốn nhận được các ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân để cùng xây dựng môi trường đầu tư tỉnh Nghệ An ngày càng hấp dẫn hơn, góp phần xây dựng Nghệ An trở thành trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa, thể thao, công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung bộ.