Chủ tịch VCCI: Các cơ quan thương vụ hãy là “rada kinh tế”

Trong hội nghị tham tán diễn ra mới đây tại Hà Nội, TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI mong các cơ quan thương vụ hãy là tai mắt và cánh tay nối dài của cả Chính phủ và doanh nghiệp, là các rada kinh tế, cơ quan tham mưu cho Chính phủ…

Hãy là rada kinh tế của Chính phủ và doanh nghiệp

Theo TS Vũ Tiến Lộc, khái niệm thương mại trong nền kinh tế hiện đại và trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đã có nhiều thay đổi so với trước đây, đã bao hàm và gắn liền với các vấn đề thể chế kinh tế, các vấn đề xã hội và môi trường… Do vậy, trong thời TPP, nhiệm vụ và phương thức hoạt động của các cơ quan thương vụ của ta ở nước ngoài cũng cần được định nghĩa lại theo quan điểm mới. Cơ quan thương vụ không chỉ làm công tác thúc đẩy thương mại theo kiểu và trong phạm vi truyền thống, dù các hoạt động này là rất quan trọng (như thông tin tư vấn, chắp mối, tổ chức hội nghị, hội chợ, triển lãm để quảng bá sản phẩm, tìm bạn hàng, tìm đối tác bán mua các sản phẩm cụ thể…) mà còn bao gồm các hoạt động góp phần thúc đẩy cải cách thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập của nền kinh tế và các doanh nghiệp Việt Nam.

TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI

“Chúng tôi đề nghị Thủ tướng và Bộ trưởng Công Thương giao nhiệm vụ cho các cơ quan thương vụ hãy là tai mắt và cánh tay nối dài của cả Chính phủ và doanh nghiệp, không chỉ có trách nhiệm cung cấp kịp thời thông tin và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước, trong việc tiếp cận các thị trường mua bán hàng hóa, thu hút đầu tư mà còn là các rada kinh tế, cơ quan tham mưu cho Chính phủ, giới thiệu những thực tiễn tốt nhất trên thế giới trong điều hành kinh tế, trong xây dựng thể chế, cải cách hành chính, trong xây dựng và vận hành các chính sách và thể chế hỗ trợ doanh nghiệp…” – TS Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ tịch VCCI, Thủ tướng và Chính phủ đã có Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đưa Việt Nam vào top 4 nước đứng đầu ASEAN vào năm 2016. Việc áp dụng những thông lệ tốt nhất của thế giới sẽ giúp thực hiện mục tiêu này. “Và tôi tin rằng Thủ tướng và Chính phủ sẽ không chỉ dừng lại ở mục tiêu đạt chuẩn mực tiên tiến trong ASEAN mà còn xa hơn tiến tới những chuẩn mực tiên tiến của thế giới” – TS Vũ Tiến Lộc nói.

Do đó, người đứng đầu cộng đồng doanh nghiệp mong các cơ quan thương vụ hãy hiến kế với Chính phủ những giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh từ thực tiễn trải nghiệm của họ ở các nền kinh tế hàng đầu thế giới để góp phần hướng tới mục tiêu này (ví dụ các cơ quan thương vụ có trách nhiệm báo cáo với Chính phủ, với Bộ trưởng không chỉ về chính sách kinh tế thương mại của các nước với Việt Nam mà còn cả về việc họ điều hành nền kinh tế như thế nào, làm thủ tục xuất nhập cảnh ra sao, tổ chức cơ quan hải quan thế nào, thu thuế ra sao, đăng ký thành lập doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp thế nào…?

“Chúng tôi cũng đề nghị các cơ quan thương vụ của chúng ta ở nước ngoài, hãy giới thiệu cho doanh nghiệp Việt Nam những mô hình quản trị kinh doanh tốt nhất, những xu hướng mới về quản trị và công nghệ của các doanh nghiệp ở các nước sở tại mà doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi, noi theo. Có thể coi 56 cơ quan thương vụ là 56 cơ quan tham mưu chính sách và tư vấn về phương thức kinh doanh cho Chính phủ và doanh nghiệp” – TS Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Chủ tịch VCCI cũng mong các cơ quan thương vụ cần chung tay trong việc xây dựng và quảng bá hình ảnh về một môi trường kinh doanh, một cộng đồng doanh nghiệp Việt có trách nhiệm xã hội, quản trị minh bạch, liêm chính và chuyên nghiệp với các đối tác nước ngoài.

Trọng tâm là doanh nghiệp vừa và nhỏ

TS Vũ Tiến Lộc cũng đề nghị, trong công tác hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu và đầu tư, các cơ quan thương vụ hãy đặt trọng tâm vào việc tìm kiếm đối tác, xúc tiến, thúc đẩy quan hệ xuất nhập khẩu, đầu tư của các doanh nghiệp vừa và nhỏ của các nước với các doanh nghiệp Việt Nam.

Theo TS Vũ Tiến Lộc, đây sẽ là đối tác chính của Việt Nam trong làn sóng xuất nhập khẩu và đầu tư những năm sắp tới. Bởi các tập đoàn, doanh nghiệp lớn với tiềm lực về tài chính và bộ máy phát triển kinh doanh chuyên nghiệp, tự họ có thể tìm kiếm được thông tin, tìm kiếm được đối tác để đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam và rất nhiều trong số họ thậm chí đã có sự hiện diện ở Việt Nam, mà ít cần trợ giúp của các cơ quan xúc tiến của Nhà nước. “Nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dù ở các nước phát triển nhất cũng không thể tự làm. Họ cần sự tư vấn, trợ giúp, xúc tiến, dẫn dắt của thương vụ và các tổ chức xúc tiến. Mặt khác, các doanh nghiệp nhỏ và vừa của bạn sẽ là đối tác vừa sức với phần lớn doanh nghiệp Việt Nam”- TS Vũ Tiến Lộc nói.

Do đó, việc tiếp cận chuỗi giá trị của các tập đoàn xuyên quốc gia qua mắt xích các doanh nghiệp vừa và nhỏ của các nước cũng là một giải pháp khả thi nhất trong những năm trước mắt khi chúng ta đang quá thiếu các doanh nghiệp cỡ lớn và cỡ vừa đủ sức tiếp cận trực tiếp với các tập đoàn đa quốc gia – các trung tâm của chuỗi.

Bên cạnh đó, bản chất chính sách thu hút đầu tư phát triển công nghiệp hỗ trợ – một trong những trọng tâm chính sách công nghiệp của Việt Nam trong thời gian tới, cũng chính là thu hút đầu tư của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chỉ doanh nghiệp nhỏ và vừa mới làm công nghiệp hỗ trợ.

“Tôi cũng đề nghị các cơ quan thương vụ, hãy quan tâm đến việc hỗ trợ các hiệp hội và doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các Phòng thương mại và công nghiệp và các hiệp hội ngành nghề của bạn. Các tổ chức xúc tiến hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của chính phủ các nước cũng là địa chỉ tin cậy mà các cơ quan thương vụ cần tiếp cận để hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước” – Chủ tịch VCCI đề nghị.

Theo Chủ tịch VCCI, mạng lưới các Phòng thương mại và hiệp hội doanh nghiệp, các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong và ngoài nước sẽ phải là các đối tác quan trọng nhất của các cơ quan thương vụ. Qua mạng lưới này, các cơ quan thương vụ sẽ tìm được tổ chức đầu mối để thâm nhập vào hệ liên kết của các doanh nghiệp nhỏ và vừa của các nền kinh tế và các hoạt động xúc tiến thương mại đầu tư của các cơ quan thương vụ sẽ có sức mạnh lan tỏa.

Cũng tại hội thảo, TS Vũ Tiến Lộc cũng đề nghị các cơ quan thương vụ, đặc biệt là cơ quan thương vụ ta ở các nước thuộc TPP, EVFTA,… hãy theo sát sự dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn lớn từ các nền kinh tế ngoại khối vào các nền kinh tế nội khối để tư vấn cho Chính phủ và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp trong việc đón bắt các cơ hội gia nhập chuỗi để thu hút đầu tư và thiết lập quan hệ bạn hàng…

Ký kết TPP và EVFTA: Giai đoạn vàng trong hội nhập

TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI cho rằng: “Gần 10 năm trước, Việt Nam ta đã chậm chân so với các nước láng giềng trong việc gia nhập WTO. Và tôi nhớ, chúng ta phải học tập kinh nghiệm Trung Quốc trong hội nhập. Lần này ngược lại, chúng ta đã chủ động vượt lên dẫn trước trong việc ký kết TPP và EVFTA, mở ra một giai đoạn vàng trong hội nhập của Việt Nam – giai đoạn này với TPP được dự báo kéo dài ít nhất 5 – 7 năm trước khi các thành viên sáng lập của TPP có thể xem xét kết nạp thêm các thành viên mới”.

Theo Chủ tịch VCCI, trong giai đoạn vàng này, Việt Nam có lợi thế hơn nhiều nền kinh tế khác trong khu vực trong việc tiếp cận các thị trường có tiềm năng lớn hàng đầu trên thế giới. Bước đột phá mở cửa thị trường TPP, EVFTA… sẽ tạo ra động lực mới mở rộng đầu tư và thúc đẩy xuất khẩu. Động lực này sẽ cộng hưởng với động lực của những đột phá cải cách thể chế kinh tế trong nước, đã được Chính phủ và Thủ tướng phát động, kỳ vọng sẽ đưa doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam bước vào một chu kỳ phát triển mới mạnh mẽ hơn.

Hồ Hường (DDDN)