Vẫn lo ngành ngân hàng

Trong năm 2016, nền kinh tế thế giới còn gặp không ít bất ổn, ngay cả chính sách tài chính, tiền tệ của một số nền kinh tế lớn trên thế giới cũng có những diễn biến khó tiên liệu trước. Trong khi đó, dư địa chính sách hạn chế, nguồn lực tài chính không dồi dào sẽ là những nhân tố ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe nền kinh tế Việt Nam.

Đó là nhận định của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) được đưa ra trong buổi Hội thảo công bố Báo cáo Tổng quan thị trường tài chính 2015 diễn ra mới đây tại Hà Nội.

Cựu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, ông Cao Sỹ Kiêm cho rằng, đang có một thực trạng rất cần nhìn thẳng vào đó là vấn đề nợ xấu của ngân hàng. Theo đó, ông Cao Sỹ Kiêm khẳng định nếu tiếp tục theo thành tích, cố tình che đậy biến đẹp thành xấu, nợ xấu còn đeo đẳng trong nhiều năm.

Nói về công cụ giải quyết của Chính phủ, cựu Thống đốc Ngân hàng Lê Đức Thúy cho biết, ngay từ năm 2013, năm VAMC ra đời, bắt đầu mua những khoản nợ đầu tiên thì đã có những dự báo cho rằng đây là cách đế các cơ quan chức năng lập thành tích…ảo, chứ không giải quyết được gì. Bởi thực tế, hoạt động của công ty này chỉ giải quyết về mặt kỹ thuật là nhấc nợ xấu ra khỏi bảng cân đối kế toán trong khi bản chất, nợ xấu đó vẫn chưa thu hồi được, chưa giúp ngân hàng lẫn doanh nghiệp cải thiện tình hình tài chính.

Thẳng thắn hơn, chuyên gia tài chính ngân hàng, Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, mục tiêu đưa nợ xấu toàn ngành ngân hàng về 3% đã được hiện thực hóa vào cuối năm 2015 và dường như việc này không quá khó đối ngành ngân hàng. Tuy nhiên, đó chỉ mới là làm đẹp trên sổ sách, còn thực tế, quá trình thu hồi và xử lý cục nợ xấu vẫn chưa được giải quyết và quá trình xử lý khá chậm chạp.

Dưới góc nhìn của một chuyên gia, TS. Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, chỉ ra một thực trạng là hiện nay nhiều ngân hàng đang phải huy động tiền gửi mới để lấy tiền trả lãi cho khoản tiền gửi cũ, còn lãi cho vay là tiền thật thì mới chỉ ghi nhận dự thu chứ chưa thu được trên thực tế. Và việc này đồng nghĩa, hiện nhiều ngân hàng đang từng ngày từng giờ nuôi cục nợ xấu. Ông Thành cũng phân tích thêm, hiện một số ngân hàng hiện nay đang phải liên tục huy động tiền gửi mới để trả lãi tiền gửi cũ vì lãi dự thu chưa thu được, ngân hàng chưa có tiền. Như vậy, lợi nhuận của ngân hàng chính là được ghi nhận từ nghiệp vụ mang tính kỹ thuật này. Từ đó, ông Thành nhấn mạnh cần phải sớm cảnh báo sự nguy hiểm của lãi dự thu đối với hệ thống bởi lợi nhuận của ngân hàng chủ yếu đến từ khoản này. Vấn đề này không chỉ tập trung ở những ngân hàng yếu kém đang trong quá trình tái cơ cấu mà tồn tại cả ở một số ngân hàng có quy mô vừa trở lên.

Riêng về nhận định, trong năm 2016, mặt bằng lãi suất có thể tăng 1-2%, TS. TS Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cũng khẳng định lãi suất từ nay đến cuối năm 2016 không thể hạ mà chỉ có tăng. Lý giải về điều này, ông Thành cho rằng, chủ yếu là do chúng ta chưa giải quyết được những vấn đề cơ bản của nền kinh tế. Mà muốn giảm lãi suất thì yếu tố lạm phát phải giảm sâu. Thực tế, thời điểm lạm phát thấp đã qua, hiện tại lạm phát thấp là do giá dầu, giá lương thực giảm chi phối. Và trong trung và ngắn hạn nếu không có công cụ điều hành tốt vĩ mô nền kinh tế, lạm phát có thể tăng cao trở lại. Và khi đó, mục đích hạ bằng lãi suất là khó khả thi, ông Thành khuyến cáo./.

Anh Phương