Thúc đẩy hành động vì sự phát triển doanh nghiệp

Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với Doanh nghiệp năm 2016 với chủ đề Doanh nghiệp Việt Nam - Động lực phát triển kinh tế của đất nước sẽ diễn ra vào ngày 29/4 như một thông điệp về sự “thần tốc, táo bạo” của Chính phủ trong việc tạo điều kiện thuận lợi nhất để khởi nghiệp, kinh doanh, thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển cả về số lượng và chất lượng. Nhân dịp này, tạp chí VBF đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Thành Công, Chủ tịch HĐQT Tập đàon GFS. Lê Sáng thực hiện.

Một số điểm nhấn về những bước đi và sự phát triển của GFS Group trong thời gian qua?

Tập đoàn GFS tiền thân là doanh nghiệp nhà nước, được thành lập từ năm 1997. Trải qua gần 20 năm xây dựng và phát triển, GFS đã trở thành một Tập đoàn Đầu tư đa ngành – đa lĩnh vực hàng đầu Việt Nam với 12 công ty thành viên, sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực: Đầu tư Tài chính, Bất động sản, Năng lượng, Xây dựng hạ tầng, Thương mại, Phát triển Nông nghiệp, Dược liệu, Môi trường và chuyển giao Công nghệ.

Những năm vừa qua, trong bối cảnh khó khăn chung kéo dài của nền kinh tế, Tập đoàn GFS vẫn đứng vững, tiếp tục phát triển và khẳng định được thương hiệu của mình, đặc biệt trong các lĩnh vực như Đầu tư Tài chính và Bất động sản.

Phát huy thế mạnh từ nhiều nguồn lực, Tập đoàn GFS đã và đang tạo nhiều dấu ấn đáng ghi nhớ: GFS đang thực hiện những dự án đầu tư trọng điểm như dự án Five Star Garden tại Số 2 Kim Giang – Thanh Xuân – Hà Nội); Viện Công nghệ GFS; Nhà máy phân bón NPK tại xã Kiền Bái – huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng; Thủy điện Sông Âm – huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa; Dự án phát triển dược liệu tại tỉnh Hà Giang; Sản xuất & phân phối thực phẩm sạch/cao cấp bằng việc xây dựng mô hình Trang trại lõi, ứng dụng công nghệ cao và phần mềm quản lý của các hãng, đối tác hàng đầu thế giới, v.v...

Năm 2016 hứa hẹn nhiều khởi sắc về kinh tế, tập đoàn GFS quyết tâm hoàn thành xuất sắc kế hoạch SX-KD, vươn lên tầm cao mới, và luôn giữ vững khát vọng phục vụ cộng đồng, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Đánh giá về những thuận lợi cũng như tồn tại của hệ thống các cơ chế chính sách liên quan đến sự phát triển của GFS Group trong giai đoạn hiện nay?

Về thuận lợi, năm 2015 được xác định là năm Hỗ trợ doanh nghiệp. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ DN trong đó có khối DN tư nhân; từng bước tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng và thuận lợi hơn, góp phần giúp khu vực doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ và bền vững, trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.

Tuy nhiên, trong thực tiễn vẫn còn một số tồn tại như việc tiếp cận và triển khai các cơ chế chính sách, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong thực tế vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Hầu hết các doanh nghiệp (trong đó có GFS) đều gặp khó khăn về vốn, phải vay vốn với lãi suất cao. Tuy nhiên, các chính sách hỗ trợ DN của Nhà nước chưa thực sự hấp dẫn, thủ tục xin xét duyệt hỗ trợ còn rườm rà, mất thời gian, doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và các nguồn hỗ trợ khác…

Sự phối hợp giữa các bộ, sở, ban, ngành và các địa phương thiếu chặt chẽ, chưa có cơ chế thực thi đồng bộ trong việc triển khai các cơ chế, chính sách phát triển hỗ trợ & phát triển DN. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, quảng bá các chính sách, chương trình hỗ trợ còn nhiều bất cập và chưa đi vào chiều sâu; Đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư Đổi mới công nghệ: Trình độ công nghệ của các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là trung bình và thấp, dẫn đến chất lượng và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước chưa cao.

Ở góc độ doanh nghiệp, tôi có một số kiến nghị như các cơ chế chính sách hỗ trợ DN của nhà nước cần triển khai đồng bộ và quyết liệt hơn. Cần tăng cường công khai minh bạch các chính sách, pháp luật; rà soát và sửa đổi các quy định liên quan tới  DN nhằm tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi hơn cho cộng đồng DN, nhất là khối DN tư nhân. Các giải pháp quan trọng giúp DN tư nhân nâng cao năng lực cạnh tranh như nhà nước cần có những chương trình vay vốn hiệu quả; không chỉ tiếp tục giảm lãi suất mà cần có chính sách cho vay ổn định trung và dài hạn, tiếp tục đơn giản hóa thủ tục và điều kiện cho vay.

Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về thuế, bảo hiểm, hải quan, đất đai, môi trường, xây dựng, đầu tư… một cách đồng bộ. Xét về dài hạn, khu vực kinh tế tư nhân phải là động lực tăng trưởng quan trọng, bảo đảm tính tự chủ của nền kinh tế. Để DN tư nhân trong nước có thể đảm nhận được vai trò này, Chính phủ cần có chương trình hành động tổng thể để thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, rà soát, chuẩn hoá các quy trình, quy chế , cắt giảm và đơn giản hóa các thủ tục; Nỗ lực cải cách hơn nữa trong quản lý hành chính về thuế, hải quan; Áp dụng nộp thuế điện tử trên phạm vi cả nước.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ riêng trong quý 1/2016, số DN gặp khó khăn buộc phải tạm dừng hoat động, giải thể lên đến trên 20,000 chiếm khoảng 84% số DN thành lập mới. Ông có nhận định thế nào về thực trạng trên?

Việc doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động là quá trình đào thải tất yếu của thị trường. Ngay như ở một nước phát triển như Pháp, có đến 80% các doanh nghiệp không sống nổi quá 3 năm sau khi ra đời. Tuy nhiên, số liệu của Tổng cục thống kê (Bộ KH-ĐT), trong quý 1/2016, số DN gặp khó khăn buộc phải tạm ngừng hoạt động, giải thể lên tới 20,044 DN, tăng 23.9% so với cùng kỳ năm 2015, theo tôi là rất đáng chú ý. Số lượng DN phá sản tăng lên cho thấy tình hình hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn, cũng như môi trường kinh doanh tiềm ẩn nhiều rủi ro; Ngoài ra, con số này phản ánh thực trạng DN Việt vẫn quen với cách làm ăn thời vụ, ngắn hạn, thiếu chiến lược kinh doanh & đầu tư dài hạn…

Tuy nhiên, tôi rất tâm đắc và cảm kích với hành động của tân Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: Ngay lần chủ trì phiên họp Chính phủ đầu tiên ngày 12/4, Thủ tướng đã bày tỏ những ưu tư về tình hình phát triển doanh nghiệp. Ông nhắc tới số lượng doanh nghiệp bị đình chỉ, phá sản tại phiên họp Chính phủ thường kỳ diễn ra cuối tháng 3. Thủ tướng yêu cầu VCCI chuẩn bị để ngay cuối tháng 4 này, ông sẽ chủ trì hội nghị “Thủ tướng với DN 2016” nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho doanh nghiệp phát triển, khôi phục niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông kỳ vọng và mong muốn gì ở nhiệm kỳ mới của Chính phủ?

Kỳ vọng của cá nhân tôi cũng giống với kỳ vọng chung của nhân dân cả nước: Thủ tướng, người đứng đầu Chính phủ, và mỗi thành viên Chính phủ phải có khát vọng đưa đất nước thoát khỏi tụt hậu, tiến lên sánh vai với các nước trong khu vực. Khi có khát vọng ấy thì những hạn chế yếu kém, những việc chưa làm được vừa qua, từ tái cơ cấu nền kinh tế, phòng chống tham nhũng, cải cách hành chính... đều sẽ chuyển động theo .

Tôi hy vọng vào lời hứa của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ngay trong bài phát biểu đầu tiên là sẽ đẩy mạnh cải cách về thể chế, sẽ gặp doanh nghiệp sớm để có các biện pháp cải thiện môi trường kinh doanh”. Trào lưu kinh tế thị trường mang tính quốc tế đang hội nhập vào thị trường Việt Nam, đòi hỏi mọi thành phần kinh tế trong xã hội, cơ quan quản lý và mọi người dân đều phải nhận thức, điều chỉnh hành vi và hành động sao cho tiệm cận được với nền kinh tế thị trường. Cụ thể những kỳ vọng:

- Chính phủ sẽ quản lý minh bạch, thông minh trên cơ sở nhiệm vụ cao nhất là phục vụ Dân, phục vụ doanh nghiệp 1 cách khách quan và công bằng. Chính phủ cần thiết lập hành lang pháp lý chuẩn mực phục vụ cho hoạt động SX-KD của doanh nghiệp. Cơ quan quản lý là để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, chứ không hiểu là cơ quan “Hành là Chính”.

- Cách nhìn của cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp, doanh nhân sao cho tích cực hơn, đúng với vai trò là nguồn thu chính của ngân sách. Doanh nhân cần được tôn vinh, bởi họ có 1 sứ mệnh vô cùng khó khăn là xây dựng các Thương hiệu Việt mạnh, uy tín trên thương trường trong nước và quốc tế. Doanh nghiệp kỳ vọng Chính phủ mới tiếp tục tạo nên đột phá cho môi trường kinh doanh Việt Nam, thúc đẩy niềm tin kinh doanh trong cộng đồng doanh nghiệp.

- Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng: Chính phủ tạo ra một môi trường thực sự công bằng để các doanh nghiệp, bao gồm cả tư nhân, nhà nước và đầu tư nước ngoài cạnh tranh sòng phẳng; Cải cách hành chính, tránh nhũng nhiễu, đối xử công bằng, minh bạch, phòng và chống tham nhũng 1 cách hiệu quả & triệt để.

- Lắng nghe tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp: Chính phủ mới không chỉ tháo gỡ khó khăn, mà cần xây dựng cơ chế, chính sách để thúc đẩy, tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

Về phía doanh nghiệp: Các DN cũng cần chủ động vươn lên và tự đổi mới trong quá trình hội nhập, như: Xây dựng văn hóa, tác phong, tính chuyên nghiệp; Nâng cao năng suất lao động mang tầm khu vực và quốc tế; Áp dụng khoa học kỹ thuật tân tiến và Quản lý chuyên nghiệp là động lực chính để tăng năng suất lao động và nâng cao giá trị gia tăng của SX-KD; Giảm dần, tiến tới chấm dứt cơ chế “Xin-Cho” trong quản lý kinh tế, quản lý xã hội; Từng bước thay đổi cơ cấu hợp tác SX-KD với quy mô công nghiệp & sản xuất hàng loạt, đặc biệt là trong lĩnh vực SX Nông nghiệp và Chế biến sản phẩm nông nghiệp.

Tôi hy vọng Chính phủ mới, các bộ, ngành, cơ quan quản lý NN cần ngay lập tức xắn tay vào cuộc, thống nhất trong chỉ đạo từ chính phủ tới các bộ, ngành, địa phương. Tránh tình trạng “đánh trống bỏ dùi” hoặc “nói 1 đằng làm 1 nẻo”. Chính phủ mới cam kết sát cánh giải quyết kịp thời những vướng mắc của doanh nghiệp./.