Thái Bình hướng đến sản xuất nông nghiệp hàng hóa

Là tỉnh trọng điểm sản xuất nông nghiệp Đồng bằng sông Hồng, Thái Bình tích cực đẩy mạnh tái cơ cấu sản xuất theo hướng hàng hoá và đã đạt kết quả đáng để. Để tìm hiểu thêm vấn đề này, Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn ông Phạm Văn Dụng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Bình. Minh Xuân thực hiện.

Ông nhận định thế nào về việc thực hiện một số chỉ tiêu nổi bật của ngành nông nghiệp tỉnh Thái Bình giai đoạn 2011-2015 và mục tiêu đặt ra trong giai đoạn 2016-2020?

Trong giai đoạn 2011-2015, sản xuất nông nghiệp của tỉnh phát triển toàn diện, chuyển biến tích cực theo hướng sản xuất hàng hóa; giá trị sản xuất trung bình tăng 3,9%/năm (nông nghiệp 2,6%/năm, thủy sản 8,5%/năm); cơ cấu cây trồng, vật nuôi phát triển theo hướng năng suất, chất lượng và hiệu quả; giá trị bình quân mỗi ha canh tác từ 86,8 triệu (2010) lên 120,8 triệu đồng (2015); kết cấu hạ tầng nông thôn được xây dựng đồng bộ.

Trong đó, lĩnh vực trồng trọt giữ vững năng suất lúa trên 131 tạ/ha/năm, sản lượng thóc trên 1 triệu tấn/năm; các mô hình cánh đồng lớn được mở rộng, năm 2015 có 177 vùng với 10.546 ha; trong đó có 111 cánh đồng lớn có hợp đồng liên kết sản xuất từ đầu vụ. Sản xuất cây màu đạt kết quả khá theo hướng mở rộng diện tích cây trồng giá trị kinh tế cao.

Chăn nuôi trang trại cũng phát triển mạnh, gắn kết sản xuất với tiêu thụ. Năng lực chủ động kiểm soát dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm được tăng cường, giảm thiểu thiệt hại. Cơ cấu sản phẩm chuyển dịch tích cực, tăng nhanh đàn gia cầm, đàn lợn F1, tăng đàn lợn F2, F3 và đàn lợn ngoại.

Thủy sản có bước phát triển mạnh cả nuôi trồng, khai thác và dịch vụ; nuôi cá lồng trên sông phát triển tốt, đến hết năm 2015 toàn tỉnh có 153 lồng nuôi (đến tháng 4/2016 tổng số lồng nuôi tăng đột biến trên 400 lồng). Năng lực và sản lượng khai thác thuỷ sản tăng nhanh và phát triển mạnh theo hướng đẩy mạnh khai thác xa bờ.

Việc hoàn chỉnh quy hoạch một số sản phẩm nông nghiệp, các vùng sản xuất tập trung và lập Danh mục Dự án kêu gọi đầu tư đến năm 2020 theo Quyết định 686/QĐ-UBND, ngày 10/4/2015 của UBND tỉnh Thái Bình được thực hiện ra sao, thưa ông?

Sở đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành phối hợp với các huyện, thành phố quy hoạch vùng sản xuất đối với một số sản phẩm cây trồng chủ lực của tỉnh như:

Lúa đến năm 2020 diện tích còn 153.000 ha/năm, qui hoạch vùng sản xuất lúa giống khoảng 3.000 ha (đáp ứng cho nhu cầu giống lúa của tỉnh và 20% vùng ĐBSH); lúa thương phẩm có 150.000 ha, trong đó nhóm có chất lượng cao phục vụ cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu chiếm 70% tổng diện tích; nhóm năng suất cao, chất lượng trung bình phục vụ chăn nuôi và chế biến chiếm 25% tổng diện tích. Quy hoạch vùng sản xuất cánh đồng lớn 15.000 -16.000 ha.

Khoai tây từ 5.500-6.000 ha chủ yếu trên đất 2 vụ lúa; trong đó khoai tây xuân 500 ha. Quy hoạch vùng sản xuất khoai tây quy mô trên 20 ha/vùng khoảng 2.000 - 2.500 ha.

Rau, quả diện tích 32.000-35.000 ha, trong đó diện tích chuyên canh rau 2.000 ha; quy hoạch vùng sản xuất rau, quả có giá trị với quy mô trên 10 ha/vùng khoảng 3.000-3.500 ha.

Hiện Sở đang thực hiện xây dựng một số dự án kêu gọi đầu tư nhằm tạo sự phát triển nông nghiệp bền vững như: Dự án sản xuất và chế biến khoai tây, Dự án chăn nuôi lợn tại vùng QHCNTT xã Thụy Duyên huyện Thái Thụy với quy mô 6.250 lợn nái ngoại…

Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt (Quyết định 3312/QĐ-UBND, ngày 29/12/2015); đâu là điểm nhấn phát triển nông nghiệp tỉnh nhà những năm tới. Để triển khai Đề án, ngành đang tham mưu và thực hiện giải pháp nào?

Điểm nhấn trong những năm tới: Phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa và bền vững nhằm tạo ra sản phẩm có thương hiệu, đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước đặc biệt trong thời buổi hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay. Để triển khai đề án, Sở đã tham mưu và thực hiện đồng bộ giải pháp, trong đó trọng tâm vào tuyền truyền mạnh mẽ để toàn bộ người dân trong tỉnh được biết nội dung tái cơ cấu và cùng tổ chức thực hiện. Tăng quy mô sản xuất theo hướng tích tụ ruộng đất; hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn; ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật, cơ giới hóa vào sản xuất; rút lao động và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Quy hoạch phát triển các vùng sản xuất chuyên canh theo nhóm sản phẩm, theo tiêu chuẩn VietGAP phù hợp với yêu cầu của thị trường. Xây dựng các chuỗi giá trị nông sản chủ lực; gắn sản xuất, chế biến với tiêu thụ sản phẩm; cơ cấu lại giống cây trồng và vật nuôi. Tạo thuận lợi để thu hút, kêu gọi doanh nghiệp liên kết sản xuất với nông dân.

Ngày 19/2/2016, UBND tỉnh Thái Bình ban hành Quyết định số 449/QĐ-UBND Phê duyệt đề cương Đề án tích tụ đất nông nghiệp tỉnh Thái Bình giai đoạn 2016-2020 và các năm tiếp theo; là cơ quan chủ trì lập đề án này, ông có chia sẻ hoặc ý kiến gì?

Tích tụ ruộng đất là một trong những giải pháp trọng tâm và cần thực hiện trước tiên để thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thái Bình đang phối hợp với các sở, ngành và địa phương đánh giá hiện trạng tích tụ ruộng đất ở Thái Bình, đưa ra những khó khăn, thuận lợi khi tích tụ ruộng đất từ đó xây dựng các mục tiêu, lộ trình, cơ chế chính sách, huy động nguồn lực đầu tư và giải pháp thực hiện. Dự thảo Đề án tích tụ đất nông nghiệp tỉnh Thái Bình giai đoạn 2016-2020 dự kiến báo cáo UBND tỉnh trong tháng 6/2016.

Ông đánh giá sao về việc huy động các nguồn lực của xã hội và doanh nghiệp triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) nông thôn mới của Thái Bình những năm qua?

Thái Bình là tỉnh được Trung ương đánh giá rất cao trong việc thực hiện chương trình MTQG nông thôn mới. Sau 5 năm triển khai thực hiện, tỉnh Thái Bình có 164/263 xã và 1 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Việc huy động nguồn lực của cộng đồng, doanh nghiệp vào quá trình triển khai Chương trình MTQG nông thôn mới là chủ trương lớn được chính quyền các địa phương triển khai hiệu quả. Cơ chế huy động được thực hiện theo hướng đa dạng hóa nguồn vốn, đặc biệt việc huy động nguồn lực từ nhân dân được thực hiện trên cơ sở tự nguyện và không vượt quá sức của dân. Tổng nguồn vốn huy động cho xây dựng nông thôn mới trong 5 năm (2011-2015) đạt 1.1066 tỷ đồng; trong đó doanh nghiệp, HTX và các tổ chức kinh tế khác là 755,6637 tỷ đồng, cộng đồng dân cư là 248 tỷ đồng, nguồn khác (con em xa quê) là 171 tỷ đồng.