Vận hội mới, thách thức mới

Mặc dù ngành công nghiệp da giày của Việt Nam có khả năng sẽ đạt tổng giá trị xuất khẩu 17 tỷ USD/2016 do thuận lợi hội nhập, tuy nhiên ngành da giày vẫn phải đối mặt với những thách thức do phụ thuộc nguyên phụ thuộc cần được hóa giải. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn bà Phan Thị Thanh Xuân - Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách VN (LEFASO). Giang Tú thực hiện.

Bà đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển của ngành da giày Việt Nam đặc biệt sau khi Việt Nam tham gia vào các hiệp định FTA, TPP?

Việt Nam là một trong bốn nhà sản xuất giày dép lớn nhất về khối lượng trên thị trường thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil. Các sản phẩm giày dép trong nước đã được xuất khẩu đến 50 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Ngành Da giày là một trong những ngành kinh tế xuất khẩu mũi nhọn, nhiều năm liền duy trì tăng trưởng ổn định ở mức 15% - 18%. Từ năm 2016, khi Việt Nam tham gia vào các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc và đặc biệt là Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)… lộ trình đến năm 2018 sẽ thực hiện việc xóa bỏ mức thuế hiện tại từ 17% - 45% về 0%, sẽ giúp doanh nghiệp ngành da giày tăng trưởng xuất khẩu.

Những dự báo khả quan như, thị trường Hoa Kỳ năm 2015, khi chưa có TPP đã đạt mức tăng trưởng đến 50%, với kim ngạch xuất khẩu giày dép túi xách gần 4,1 tỷ USD, chiếm 33,9% trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Hiện nay, Hoa Kỳ đã vượt qua EU trở thành nhà nhập khẩu da giày lớn nhất của Việt Nam. Khi Hiệp định TPP thực thi, khả năng tăng trưởng càng nhiều. Thị trường EU khi thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU, sẽ tạo điều kiện cho xuất khẩu tăng 50% năm 2020 và lên 93% vào năm 2025.

Tuy có nhiều cơ hội trước mắt, song doanh nghiệp ngành da giày vẫn phải đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt là áp lực phụ thuộc nhiều vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, thưa bà?

Hầu hết các nguyên liệu chính để sản xuất giày da đều phải nhập khẩu như da thuộc, giả da. Tỷ lệ nội địa hóa của nguyên liệu da thuộc, giả da hiện chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu sản xuất. Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ đã ra đời, song để hiện thực hoá cần thông tư hướng dẫn và có những điều chỉnh phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp. Việc chậm ban hành các thông tư  hướng dẫn để nghị định đi vào cuộc sống trong bối cảnh hội nhập râu rộng sẽ làm mất cơ hội cho các doanh nghiệp và thu hút đầu tư nước ngoài.

Để hóa giải những khó khăn này, cần sớm có một khu công nghiệp tập trung; thực hiện nghiêm túc Quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp da giày đến năm 2020-tầm nhìn đến 2025 đã được Bộ Công Thương phê duyệt, thiết lập KCN chuyên ngành vào một nơi để đồng bộ hệ thống xử lý nước thải chuyên ngành nhằm giảm chi phí sản xuất cho DN.

Ngoài ra, ngành da giày vẫn còn yếu điểm, khó khăn là nhiều doanh nghiệp sản xuất có quy mô nhỏ, thiếu vốn, thiếu trang thiết bị kỹ thuật, thiếu cả bộ phận thiết kế mẫu mã. Sản phẩm xuất khẩu của ngành một mặt là từ doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Doanh nghiệp trong nước chủ yếu làm hàng gia công, rất khó chủ động trong mở rộng thị trường, tham gia chuỗi cung ứng thế giới.

Được biết, trong tháng 7, Hiệp Hội Da giầy-Túi xách Việt nam (Lefaso) sẽ tổ chức Hội nghị Xúc tiến Xuất khẩu Da giày năm 2016, bà có thể cho biết nét mới của hội nghị năm nay?

Được sự hỗ trợ của Cục Xúc tiến Thương Mại - Bộ Công Thương, Hiệp Hội Da - Giầy - Túi xách Việt Nam sẽ tổ chức Xúc tiến Xuất khẩu Da giày năm 2016.  Tham dự Hội nghị có hơn 300 đại biểu đến từ các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu giầy, nguyên phụ liệu trong nước và quốc tế. Quy mô hội chợ năm nay cũng tăng gấp đôi so với năm ngoái thu hút nhiều doanh nghiệp dến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ như: Ý, Thổ Nhĩ Kỳ, Án Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Brazil, v.v.

Năm nay hội nghị sẽ tập trung vào cung cấp các thông tin, tình hình mới của ngành da giày Việt Nam để các khách hàng quốc tế cũng như các nhà sản xuất Việt Nam cập nhật thông tin, tăng cường hiểu biết, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập, tạo thành diễn đàn giao thương cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư đẩy mạnh hợp tác.

Thông qua hội nghị này, tôi hy vọng những khó khăn đối với doanh nghiệp da giày như nguyên phụ liệu, chi phí đầu vào hay vấn đề lương tối thiểu sẽ được hóa giải, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp để ngành da giày mở rộng cánh cửa, hợp tác mạnh mẽ trong hội nhập.