Cần có môi trường kinh doanh thuận lợi hơn

Nhận định tại Hội thảo “Đối thoại chính sách đầu tư 2016”, do Bộ Kế hoạch và Đầu tư bảo trợ, diễn ra mới đây tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Nguyễn Chí Dũng cho rằng, việc ra đi của Vương quốc Anh hay “Brexit” khỏi EU sẽ những tác động nhất định đến nền kinh tế các nước ASEAN trong đó có Việt Nam.

“Brexit” và Việt Nam

Sự kiện gây chấn động nền kinh tế thế giới, sau khi Anh “chia tay” EU diễn ra mới đây cũng đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư lưu tâm và có những phân tích sơ bộ nhằm đánh giá và dự báo những tác động trực tiếp có thể xẩy ra với nền kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn. Cụ thể, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, vấn đề Brexit chưa có tác động lớn đối với Việt Nam, bởi Anh chưa phải là đối tác chiếm tỷ trọng thương mại và đầu tư lớn với Việt Nam. Tuy vậy, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng vấn đề trên cần phải được tiếp tục theo dõi. Tuy nhiên, Brexit không trực tiếp ảnh hưởng đến nước ta, nhưng Anh quốc lại là cái nôi của nền tài chính ngân hàng toàn cầu, do vậy không thể nói Brexit không ảnh hưởng đến đồng tiền các nước trong đó có nhiều nước là bạn hàng lớn của Việt Nam. Do đó nếu có tác động thì đây sẽ là điểm đầu tiên thị trường Việt Nam bị đe dọa. Với chức năng của mình, ngay sau khi diễn ra diễn biến xấu này, Tổng cục Thống kê đang rà soát lại tất cả các dự án đầu tư mà Anh đầu tư tại Việt Nam, đặc biệt ở lĩnh vực xuất nhập khẩu, để đánh giá tác động. Theo cập nhật của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến 20/6, số dự án đầu tư còn hiệu lực của Vương quốc Anh vào Việt Nam là 266 dự án, tổng vốn đầu tư 3,584 tỷ USD. Vương quốc Anh đứng vị trí thứ 15 về vốn đầu tư trong số 116 đối tác đang có đầu tư tại Việt Nam. Các nhà đầu tư Vương quốc Anh tập trung nhiều nhất trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, với 8 dự án có tổng vốn đăng ký 2,06 tỷ USD; lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo đứng thứ hai với 79 dự án, tổng vốn đăng ký 1,37 tỷ USD; lĩnh vực khai khoáng đứng thứ 3, với 1,3 tỷ USD.

Cũng theo đánh giá của Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt (BVSC), mức đầu tư FDI của giới đầu tư Anh quốc vào Việt Nam không quá lớn, nên tiên liệu dù sự kiện Brexit có thể xảy ra với dòng vốn đầu tư của Anh quốc vào Việt Nam nhưng mức không quá nguy hiểm.

Trước ý kiến cho rằng, Việt Nam sẽ là nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong ASEAN sau sự kiện Brexit, GS.TS Nguyễn Mại Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho rằng, hiện đầu tư nước ngoài của Anh vào VN là 4,2 tỉ USD Mỹ, chỉ chiếm 1,5% tổng kim ngạch đầu tư. Trong đó, một nửa vốn đầu tư nước ngoài của Anh vào VN là đầu tư vào bất động sản, con số đó không tác động nhiều đến đầu tư, kể cả đầu tư hiện nay và đầu tư mới. Ngoài ra, tính riêng 6 tháng đầu năm, thương mại của VN với Anh cũng chỉ hơn 1% tổng kim ngạch xuất khẩu nên việc Anh không tham gia EVFTA cũng không ảnh hưởng quá lớn đến quan hệ thương mại kinh tế hai quốc gia. Có chăng chỉ là hiện tượng tâm lý khi trung tuần vừa qua thị trường chứng khoán Việt bị một phiên giảm điểm nghiêm trọng do áp lực tâm lý đè nặng lên các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Sửa luật tạo đà cho kinh doanh

Nhấn mạnh đến tầm quan trọng của hành lang pháp lý có liên quan trực tiếp đến môi trường kinh doanh, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nghiệp FDI, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, các quy định, điều luật tới đây phải đảm bảo sao cho thật phù hợp với tình hình thực tế. Thậm chí, ngay cả Luật Đầu tư nếu có những điểm chưa phù hợp vẫn phải sửa ngay để tạo môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam thuộc loại hấp dẫn hàng đầu khu vực để đón nhận làn sóng phát triển. Dự kiến kế hoạch soạn thảo này sẽ được hoàn thành trong tháng 10/2016 để trình Quốc hội và cố gắng thực hiện thông qua trong một kỳ họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết, để thể hiện quyết tâm chính trị của mình, Chính phủ đã thống nhất quan điểm không để khoảng trống pháp luật trong bất cứ thời gian nào. Do đó, nên việc nâng cấp các thông tư lên thành 49 nghị định đến nay đã và đang chuẩn bị được ban hành. Bên cạnh việc bảo đảm tiến độ (không muộn hơn ngày 1/7), còn phải bảo đảm chất lượng, “sản phẩm” phải có chất lượng tốt nhất. Các thông tư không phải là “nâng cơ học” lên nghị định, mà nâng trong rà soát, sửa đổi với tinh thần cái nào không cần thiết thì loại bỏ, cái gì không cụ thể phải cụ thể hóa.

Nhấn mạnh đến tầm quan trọng của các bộ luật và thông tư, nghị định, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ KH&ĐT) Quách Ngọc Tuấn cho rằng, việc rà soát vừa qua cho thấy thông điệp rất rõ ràng của Chính phủ là phải tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, minh bạch, khả thi, trong đó phải lắng nghe các ý kiến phản hồi từ nhiều phía. Về chức năng của cơ quan quản lý chuyên ngành tới đây, Bộ KH&ĐT đang chuẩn bị dự thảo Luật sửa đổi Luật Đầu tư kinh doanh đề trình Chính phủ trong tháng 8 và trình Quốc hội vào tháng 10.  Còn riêng trong hai luật là Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp đã được đổi mới, nhưng phải thấy là nhiều quy định trong các luật chuyên ngành khác vẫn chưa được sửa đổi và không tương thích, do đó vẫn phải tiếp tục cải cách.

Cùng chung quan điểm, TS. Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, chưa đủ thời gian để khẳng định mức độ hiệu quả cao đến đâu, nhưng có thể khẳng định, quan trọng nhất là đã có sự thay đổi về chất trong công tác xây dựng văn bản luật có tính đối thoại cao hơn, minh bạch hơn. Bởi thực tế, nếu trước đây, khi xây dựng luật các bộ được giao xây dựng chỉ tham vấn các bên liên quan rồi tự báo cáo lên trên, thì nay việc phản biện độc lập đã được coi trọng hơn. Chính phủ đã trực tiếp mời đại diện cộng đồng DN (như VCCI) và các bên phản biện độc lập để lắng nghe các ý kiến khác nhau tại các cuộc họp do Văn phòng Chính phủ chủ trì. Từ đó, lãnh đạo Chính phủ sẽ có đầy đủ căn cứ để quyết định. Điều này chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn nhiều trong việc ban hành một hành lang pháp lý thuận lợi nhất để cộng đồng doanh nghiệp Việt phát triển, ông Hiếu nói./.

Anh Phương