Quỹ mở: Bước đi dài hạn cho thị trường chứng khoán

Kết thúc 6 tháng đầu năm, mặc dù TTCK không phát triển mạnh như kỳ vọng của nhiều người, nhưng mức tăng điểm trong phạm vi nhỏ cũng phần nào lấy lại lòng tin của nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ mở nội địa đã có những dấu hiệu khởi sắc hơn. Theo thống kê của UBCK Nhà nước, 6 tháng đầu năm, VN- Index tawgn 9,19%, VN30- Index tăng 4,4% và HNX-Index tăng 6%.

Quỹ đầu tư tăng trưởng ấn tượng

Ngành quản lý quỹ nói chung và quỹ mở nội địa nói riêng đang dần từng bước lấy lại vị thế của mình trên TTCK. Với 18 quỹ mở do các công ty quản lý quỹ trong nước quản lý, trong đó có 5 quỹ đầu tư trái phiếu, 4 quỹ cân bằng và 9 quỹ đầu tư cổ phiếu thì tổng quy mô của các quỹ đã đạt hơn 2.400 tỷ đồng.

Kết quả tích cực của TTCK 6 tháng đầu năm cũng đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động kinh doanh của các quỹ này. Các quy như VCBF-BCF và VCBF-TBF của Ngân hàng Vietcombank, Quỹ VF1 và VF4 của VFM, Quỹ SSI-SCA của SSIAM đều có tăng trưởng NAV/CCQ trên 12%, đây là mức tăng còn cao hơn mức tăng chung của toàn thị trường. Trong số các quỹ, chỉ có quỹ VFMVFA có tăng trưởng giá trị tài sản ròng trên mỗi chứng chỉ quỹ là âm.

Bên cạnh đấy, các quỹ có chiến lược đầu tư mô phỏng theo chỉ số như BVFED hay hai quỹ ETF, VFMVN30 và SSIAMHNX30 cũng đạt được kết quả kinh doanh khá ấn tượng như BVFED có tăng trưởng NAV/CCQ là 5,9% của VFMVN30 tăng 4,5%, đều cao hơn mức tăng 4,4% của chỉ số VN30.

Với các quỹ mở trái phiếu, với việc lãi suất các ngân hàng duy trì ở mức thấp từ 2015 đến nay và ít có sự biến động, mặt bằng lãi suất VND cũng được xem là thấp nhất trong 3 năm trở lại đây đã có ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư của các quỹ. 6 tháng đầu năm, quỹ có mức tăng trưởng cao nhất là VFF với mức tăng 4,84%, thấp nhất là MBBF với 1,65%. Riêng với quỹ BVBF của Baoviet Fund mặc dù mới đi vào hoạt động được gần 2 tháng nhưng đã đạt mức tăng trưởng NAV/CCQ khá cao với 3,02%.

Tạo cơ chế để thu hút dòng tiền từ các quỹ

So với năm 2015, hoạt động của các quỹ mở được xem là tích cực hơn, hiệu quả đầu tư tốt hơn so với mức trung bình của thị trường, hoạt động huy động vốn cũng hiệu quả hơn dù phần lớn nguồn vốn huy động được từ các tổ chức là đối tác của các công ty quản lý quỹ như MB Capital (MBVF), Quỹ đầu tư trái phiếu Bảo Thịnh (VFF) hay các quỹ của Vietcombank. Các quỹ đều có mức tăng trưởng số lượng chứng chỉ quỹ phát hành trong 6 tháng đầu năm 2015 hơn 20%.

Kết quả đầu tư của các quỹ còn đến từ sự hoàn thiện khung pháp lý cho TTCK Việt Nam. Các nhà đầu tư vẫn đặt hy vọng vào các sản phẩm tài chính mới sẽ sớm được triển khai. Việc hoàn thiện của TTCK hứa hẹn sẽ đếm đến dư địa phát triển cho các quỹ mở nội địa. Theo đánh giá của một số chuyên gia kinh tế, mặc dù việc huy động vốn của các quỹ mở mang đến nhiều khởi sắc nhưng vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng hiện có. Trong điều kiện nền kinh tế vĩ mô ổn định, thu nhập của tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh mẽ và họ đang có xu hướng tìm tới các sản phẩm đầu tư tài chính thay vì tập trung vào gửi tiết kiệm ngân hàng.

Theo con số nghiên cứu, thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) thì tầng lớp trung lưu ở Việt Nam hiện có khảng 8 triệu người, đây là bộ phận có mức chi phí tiêu dùng hàng ngày trung bình ở mức từ 10- 100 USD/người. Tuy nhiên, số người biến đến các sản phẩm đầu tư mua quỹ hiện vẫn còn rất nhỏ.

Hoạt động của các quỹ đang ngày một chuyên nghiệp và hiệu quả hơn nhưng kênh phân phối chứng chỉ quỹ lại chưa phát triển mạnh mà chủ yếu thông qua các công ty chứng khoán trong khi khách hàng của các công ty chứng khán đa số là các nhà đầu tư chuyên nghiệp muốn tự mình đầu tư hơn là gửi tiền vào các công ty quản lý quỹ. Theo kinh nghiệm phát triển quản lý quỹ ở một số nước châu Á thì kênh phân phối được phát triển mạnh nhờ liên kết với các ngân hàng thương mại lớn. Như Thái Lan có hơn 80% tổng giá trị các quỹ đầu tư được phân phối qua hệ thống ngân hàng. Trên thị trường Viêt Nam thì các ngân hàng thương mại hiện là những tổ chức lớn nhất tham gia vào thị trường tài chính với kênh phân phối khá rộng lớn. Vì vậy, nếu phối hợp với hệ thống ngân hàng để có thể sử dụng được hệ thống kênh phân phối rộng lớn này sẽ mang lại lợi thế không nhỏ cho các quỹ đầu tư.

Cùng với đó, mặt bằng lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng vẫn giữ ở mức cao, mặt khác, gửi ở ngân hàng lại rất an toàn. Vì vậy các quỹ muốn chào bán sản phẩm quỹ trái phiếu gặp không ít khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư, khi mức lợi suất thực tế cao hơn không nhiều, thậm chí chỉ bằng lãi suất ngân hàng. Ngoài ra chính sách hỗ trợ các nhà đầu tư tham gia quỹ mở tại Việt Nam hiện vẫn chưa có. Nếu tham gia quỹ mở các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức đều phải đóng thuế trên phần lợi tức họ nhận được.

Cần các chính sách ưu đãi về thuế

Kết thúc 6 tháng đầu năm, mức tăng trưởng GDP đã không đạt mục tiêu đề ra của Chính phủ, nhưng với quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phú đã thông qua các chính sách hỗ trợ nền kinh tế. Qua đó, mặt bằng lãi suất có thể sẽ tiếp tục được duy trì ở mức thấp để hỗ trợ hát triển kinh tế.

Ở một khía cạnh nào đó, việc giá dầu thô trong 6 tháng đầu năm duy trì ở mức thấp cũng phần nào giúp ổn định lạm phát ở mức thấp và tạo ra dư địa nhất định cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ. Điều này góp phần vào việc tăng trưởng của thị trường cổ phiếu trong thời gian gần đây.

Theo ông Nguyễn Đình Duy, Trưởng phòng Nghiên cứu chiến lược, Công ty Quản lý quỹ Bảo Việt, việc khối ngoại tập trung mua vào cổ phiếu của các doanh nghiệp đầu ngành trong thời gian gần đây cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài đang có niềm tin vào triển vọng phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Trước hết, kỳ vọng đó đến từ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), đây sẽ là một cú hích đối với nền kinh tế. Hiệp định TPP sẽ giúp Việt Nam đẩy mạnh quá trình cải cách thể chế kinh tế cho phù hợp với yêu cầu qua đó tính minh bạch của TTCK sẽ được nâng lên, đưa thị trường tiến gần hơn những tiêu chuẩn hoạt động chung của các thị trường phát triển. Thị trường sẽ thu hút thêm nhiều dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Dự báo về TTCK 6 tháng cuối năm, ông Duy cho rằng thị trường sẽ có những diễn biến khả quan. Để tạo lòng tin cho nhà đầu tư, các cơ quan quản lý nên nghiên cứu triển khai ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho nhà đầu tư khi đầu tư vào các quỹ được thành lập theo quy định của pháp luật. Đây sẽ là cơ sở để thu hút nguồn vốn nhàn rỗi trong dân đầu tư vào TTCK.

Chính sách ưu đãi về thuế sẽ là động lực quan trọng để thu hút dòng tiền trong dân cho kế hoạch dài hạn. Bên cạnh đấy, việc ưu đãi về thuế đối với ngành quản lý quỹ cũng sẽ góp phần làm minh bạch hóa thị trường, giúp nhà đầu tư tìm đến những địa chỉ tin cậy, thay vì sử dụng một số dịch vụ ủy thác cá nhân hoạt động không chính thống.

Lương Tuấn