Nghị định nâng “chất” dòng vốn ODA

Việc quản lý, sử dụng hiệu quả từng đồng vốn ODA luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ Việt Nam. Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa tổ chức Hội thảo Quán triệt Nghị định số 16/2016/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài.

Theo đó, ông Lê Việt Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình bày một số điểm mới trong Nghị định số 16/2016/NĐ-CP như: Nghị định đã xây dựng một quy trình hoàn chỉnh từ khâu tiếp nhận, quản lý, sử dụng đến giám sát, đánh giá vốn ODA và vốn vay ưu đãi, giảm bớt gánh nặng về các thủ tục hành chính cho cơ quan chủ quản, đặc biệt là trong các dự án hỗ trợ kỹ thuật và viện trợ phi dự án. Riêng về phần quy định chung, nhằm thống nhất và đảm bảo nguyên tắc phù hợp với các luật gần như Luật Đầu tư công và trái với các điều khoản trong chính sách chung thu hút đầu tư của Chính phủ trong tương lai. Nghị định số 16/2016/NĐ-CP ngày 16/3/2016 đã đã bổ sung và cụ thể hóa một số nội dung và khái niệm mới, như: Mở rộng khái niệm về nhà tài trợ nước ngoài; Bổ sung khái niệm mới “Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư”; Quy định cụ thể hơn các lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài; Định hướng sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi, vốn đối ứng.

Nhận định về sự khác biệt trong quy trình vận động quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, so với với Nghị định số 38/2013/NĐ-CP trước đây, ông Lê Việt Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, các nội dung “chế tài” nêu trong định số 16/2016/NĐ-CP đã có sự phân định rõ ràng về quy trình quản lý, sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi, cụ thể: Vận động vốn ODA và vốn vay ưu đãi (Điều 11); Lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án (Chương II); Lập, thẩm định, quyết định đầu tư chương trình, dự án (Chương III); Ký kết điều ước quốc tế và Thỏa thuận về vốn ODA,vốn vay ưu đãi (Chương IV); Quản lý thực hiện chương trình, dự án (Chương V); Quản lý nhà nước về ODA và vốn vay ưu đãi (Chương VI). Ngoài ra, trong cũng Nghị định số 16/2016/NĐ-CP, tiêu chí phân cấp, phân quyền cũng được nêu cụ thể, rõ ràng, về phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Văn phòng Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc quản lý nhà nước về ODA và vốn vay ưu đãi, ông Lê Việt Anh, nhấn mạnh.

Đánh giá về độ “phủ” cũng như tính thực tiễn của nghị định quan trọng này, ông Lê Việt Anh cho biết, với chức năng, vai trò là cơ quan đầu mối tham mưu cho Chính phủ về lĩnh vực trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang tích cực, khẩn chương xây dựng Thông tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 16/2016/NĐ-CP gồm 5 chương, 28 điều với mong muốn hướng dẫn một số điều chủ yếu trong Nghị định. Đồng thời, trong Nghị định 16/2016/NĐ-CP, việc xem xét đề xuất được quy định cho các dự án sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi, các dự án ODA vốn không hoàn lại thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, do đó Thông tư sẽ hướng dẫn việc xây dựng đề xuất dự án phù hợp với từng loại dự án...

Bên cạnh đó, ông Lê Việt Anh cũng phân tích kỹ hơn về một số nội dung quan trọng trong Nghị định lần này như: Về hình thức tổ chức quản lý chương trình, dự án: Đối với chương trình, dự án đầu tư xây dựng (trừ tổng mức dưới 350 nghìn USD) thực hiện theo quy định tại Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Đối với các chương trình, dự án khác: Sử dụng ban quản lý dự án đang hoạt động để quản lý chương trình, dự án mới; Chủ dự án tự quản lý dự án; Nhà tài trợ nước ngoài trực tiếp quản lý toàn bộ chương trình, dự án; Thuê tư vấn quản lý dự án. Ngoài ra, điều kiện để được bổ sung vào kế hoạch trung hạn là chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, tuân thủ quy định về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công, đảm bảo cân đối đủ vốn theo Điều 13 Nghị định số 77/2015/NĐ-CP ngày 10/09/2015 về kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm. Đối với kế hoạch hằng năm, chương trình, dự án phải có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, đã được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư, có điều ước quốc tế, thỏa thuận về vốn ODA, vốn vay ưu đãi, xác định rõ nguồn và khả năng cân đối, bố trí đủ vốn theo tiến độ trong năm thứ nhất.

Trên cơ sở tiếp thu các ý kiến phản biện, đóng góp cho dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định trên của các bộ, ban, ngành Trung ương, địa phương, Ban soạn thảo sẽ chỉnh lý, sửa đổi để sớm đưa Nghị định vào thực tiễn góp phần nâng “chất” dòng vốn ODA của Việt Nam, ông Lê Việt Anh tái khẳng định.

Anh Phương