“Trái tim còn đập, còn xây cuộc đời!“

Đã có không ít anh hùng sinh ra từ khói lửa chiến tranh. Nhưng trong hòa bình cũng đã xuất hiện những người lính anh hùng. Họ không giáp mặt với kẻ thù nhưng lại đối diện với biết bao vấn đề ngổn ngang của cuộc sống, trên thương trường đầy khốc liệt. Họ mặc quân phục, không nổ súng nhưng phẩm chất anh hùng vẫn lấp lánh, ánh lên từ suy nghĩ đến hành động, từ cái "tâm"đến cái "tầm". Người chúng tôi đang muốn nói đến là Anh hùng Lao động, Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển - Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đông Bắc – Bộ Quốc phòng

Gặp lại ông những ngày cuối thu, vẫn phong thái tự tin, khoáng hoạt, ở ông toát ra một sức hút mạnh mẽ với lối tư duy khúc chiết, cách diễn đạt sâu sắc, sống động và nụ cười rộng mở tràn đầy tình yêu cuộc sống. Vị tư lệnh luôn biết làm chủ mọi diễn đàn bắt đầu câu chuyện giản dị, khiêm nhường:

- Tôi biết ơn cuộc sống này, số phận đã cho tôi may mắn được khoác trên mình bộ quân phục của người chiến sĩ, được rèn luyện và trưởng thành trong môi trường quân đội. Hơn bốn mươi năm tuổi quân, cuộc đời cách mạng của tôi có quá nửa thời gian gắn với cuộc đời doanh nhân, doanh nghiệp ở đơn vị kinh tế - quốc phòng, gắn với vùng mỏ, với ngành than. Từ một người lính bước chân vào lĩnh vực kinh tế với khát vọng làm giàu cho đất nước, tôi hiểu “Thương trường như chiến trường”, ở đó không có tiếng súng nhưng cũng đầy khốc liệt, gian nan, đòi hỏi người lính phải có bản lĩnh, tinh thần dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm và làm sáng tạo. Đó cũng là định hướng khởi nguồn cho sự nghiệp doanh nhân sau này của tôi...

Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo - vùng quê Thái Bình giàu truyền thống yêu nước, người cha của Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển nguyên là chiến sĩ Trinh sát của E66 – F320 (là Cựu tù binh Phú Quốc). Lớn lên nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, ông lên đường nhập ngũ, trải qua khóa huấn luyện tại một trung đoàn thuộc F371 sau đó được điều về Ban tác chiến Sư đoàn. Năm 1975, miền Nam được giải phóng, đất nước sum họp một nhà, ông được cử đi học và được về đoàn 871 BQP. Tốt nghiệp Đại học trường Quân sự Hải Phòng, ông nhận công tác tại F395 với các cương vị trợ lý Phòng Hậu cần sư đoàn, Phó Ban Sản xuất, Trưởng Ban Kinh tế Sư đoàn.

Chiến tranh biên giới kết thúc, đến năm 1995 Phạm Ngọc Tuyển được điều về Công ty Đông Bắc - Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng và Kinh tế giữ chức vụ Giám đốc Xí nghiệp Khai thác khoáng sản. Từ đây ông chính thức "bén duyên" với than. Chỉ sau bốn năm, ông đã đưa Xí nghiệp Khai thác Khoáng sản trở thành Đơn vị sản xuất kinh doanh (SXKD) vững mạnh toàn diện của Đông Bắc. Sau đó ông được đề bạt lên làm Phó Tổng Giám đốc, Tổng Công ty Đông Bắc và rồi trở thành vị tư lệnh đứng đầu doanh nghiệp khai khoáng tầm cỡ của Bộ Quốc phòng đứng chân vùng Đông Bắc Tổ quốc. Tình yêu quê hương đất nước, lý tưởng sống, phẩm chất của người lính là nền tảng, động lực để ông không ngừng phấn đấu cống hiến sức lực, trí tuệ, nỗ lực vượt lên chính mình trở thành một vị tướng, một doanh nhân xuất sắc và vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động năm 2015.

Hơn 40 năm quân ngũ, hơn 20 năm gắn bó với Tổng Công ty Đông Bắc là quãng thời gian không ngắn của một đời người, ước mơ cống hiến, khát vọng làm giàu của chàng trai quê lúa năm nào đã trở thành hiện thực và vượt cả mong đợi. Có thể nói, Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển đã đồng hành tròn trịa cùng lịch sử vẻ vang của một đơn vị, ông đã dành trọn tâm huyết, sức lực, trí tuệ của mình góp phần cùng tập thể cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức, người lao động làm nên một Tổng Công ty Đông Bắc Anh hùng với những bước tiến vượt bậc trở thành “kỳ tích”. Minh chứng là những con số biết nói: doanh thu tăng 50 lần, lợi nhuận tăng 96 lần, nộp ngân sách Nhà nước (NSNN) tăng 108 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 15 lần…so với năm đầu thành lập. Từ một đơn vị khó khăn đủ bề, tài nguyên nhỏ lẻ phân tán, sản lượng thấp, công nghệ sản xuất đơn giản, giờ đây Đông Bắc đã hội tụ sức mạnh vươn tới tầm vóc binh đoàn kinh tế hùng mạnh và lan tỏa không chỉ trong sản xuất than, khoáng sản rắn mà đã thành công với vai trò là nhà thầu trong thi công các công trình kết cấu giao thông, nhiệt điện, xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng, các công trình quốc phòng an ninh của đất nước. Đặc biệt là 10 năm trở lại đây, Tổng Công ty đã có sự thay đổi căn bản và toàn diện về cơ sở kỹ thuật, công nghệ, năng lực sản xuất. Các mỏ được đầu tư, phát triển, đường xá, bến cảng, cơ sở kỹ thuật hạ tầng, nhà làm việc, nhà ăn, nhà ở của các cơ quan đơn vị được nâng cấp, xây mới khang trang sạch đẹp; điều kiện làm việc, thu nhập và đời sống của cán bộ công nhân viên lao động được cải thiện; sản lượng than đạt trên 5 triệu tấn chiếm hơn 13% sản lượng toàn quốc, doanh thu đạt trên 10 nghìn tỷ đồng, nộp NSNN trên 1 nghìn tỷ đồng/năm. Hiệu quả hoạt động SXKD của Đông Bắc luôn được thể hiện trên 3 phương diện: “sản lượng – giá trị - hiệu quả” bảo toàn vốn, phát triển vốn và tích lũy đầu tư phát triển.

Đến nay, Tổng Công ty Đông Bắc đã thực sự trở thành một doanh nghiệp lớn có uy tín và phát triển toàn diện, có thứ hạng trong các doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. Điều đáng nể ở đây chính là bởi xuất phát điểm của Đông Bắc khó khăn đủ bề. Hiểu được tài nguyên "trời cho" mình thuộc diện “con nhà khó”, ông cùng các cộng sự luôn phải tính toán điều hành sao cho thật tiết kiệm, tận thu triệt để, đưa khoa học công nghệ vào áp dụng, tăng cường gia công chế biến, đẩy mạnh công tác nhập khẩu than đáp ứng nhu cầu thị trường và làm tốt công tác quản trị chi phí. Đó là vấn đề mấu chốt để Đông Bắc có hiệu quả trong SXKD, duy trì tốc độ tăng trưởng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đó cũng chính là trách nhiệm với đất nước, với con cháu sau này.

Cán bộ chiến sĩ Đông Bắc thường tâm sự rằng, họ rất nể trọng phép cầm quân và đức bao dung của Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển – đó là “Tâm lệnh” hơn “khẩu lệnh”, tức ông nắm chiến lược còn anh em giỏi chiến thuật. Với ông, "sản xuất cũng là một mũi tiến công". Vậy nên, trong mỗi "trận đánh", sơ đồ tác chiến của ông luôn là: Xác định mục tiêu - Dự kiến tình huống - Xây dựng lực lượng, thế trận - liên tục công kích giành chiến thắng. Nghề làm than cũng như quân đội đánh giặc, chẳng phải sinh thời Bác Hồ kính yêu đã dạy! Ông bảo, thật khó có thể tìm ra “công thức” cho sự thành công, nhưng chắc chắn lời giải nằm ở ngay trong chính chúng ta. Có dịp thong thả chuyện trò với ông, chúng tôi mới hiểu vì sao ông vô cùng tâm huyết với câu nói của một Nguyên soái quân đội Xô Viết trong Thế chiến thứ II: “Một người tá giỏi phải biết chỉ huy quân xông pha trong trận mạc giỏi, nhưng một người tướng giỏi phải là người nhận định được trận đánh giỏi”.

Dường như bản lĩnh không bao giờ lùi bước trước khó khăn của một người trưởng thành trong quân ngũ và tư duy “nhận định được trận đánh” mà ông tâm huyết luôn in dấu trong từng nước đi, từng quyết định của ông trên thương trường. Kể về những chặng đường đã đi qua, Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển cho rằng: cội nguồn của những thành tích đáng tự hào của Đông Bắc và cá nhân ông đều xuất phát từ phẩm chất cao quý của Bộ đội Cụ Hồ, đó là ý chí và kỷ luật, là trung thành và niềm tin - là tình yêu thương cuộc sống, yêu thương con người - nhân tố nền tảng tạo nên văn hóa đặc trưng của một doanh nghiệp quốc phòng. Bởi vậy, việc xây dựng Tổng Công ty Đông Bắc “Đoàn kết - Pháp luật - An toàn - Hiệu quả - Nghĩa tình” vừa là mục tiêu, định hướng đồng thời cũng là trách nhiệm, tình cảm của những người lính thợ đối với đất nước.

Là một doanh nhân khoác áo lính, hơn ai hết, Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển hiểu rõ: nếu chỉ quan tâm đến kinh doanh thôi chưa đủ, việc xây dựng bản lĩnh chính trị và giữ gìn phẩm chất của Người lính Cụ Hồ trên mặt trận kinh tế là hết sức quan trọng để xứng đáng là "đội quân chiến đấu, đội quân sản xuất và đội quân công tác ". Hai chữ “Nghĩa tình” nói lên nhiều điều. Trước tiên nó là tình cảm với nhiệm vụ cấp trên giao; tiếp đó là nghĩa tình giữa con người với con người; giữa đồng đội với đồng đội; nghĩa tình với nhân dân, với thế hệ đi trước, với đồng nghiệp, với đối tác khách hàng… Chính "Nghĩa tình" đã đưa con người Đông Bắc trở thành hình ảnh của sự thân thiện với môi trường, gắn bó với cộng đồng, nghĩa tình, thủy chung với đồng đội.

Tản mạn cùng vị tướng anh hùng, Doanh nhân tiêu biểu toàn quân đã từng nhận Cúp Thánh Gióng - Doanh nhân Người lính thời bình về thời thế, cảm nhận rõ nét một cái nhìn thấu đáo của một người từng trải. Ông luôn lấy tư tưởng tiến công làm chính, nhưng những thăng trầm, những việc không thành cũng dạy cho ông biết cách “phòng ngự” khi gặp thời vận không thuận. Triết lý kinh doanh của nhiều người đi trước mà Thiếu tướng tâm đắc là “không nên đặt tất cả trứng vào một giỏ”. Ông vẫn thường quan niệm "đặt mục tiêu để thấy con đường". Mục tiêu vươn tới của Đông Bắc là trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản, là doanh nghiệp thuộc tốp đầu các doanh nghiệp kinh tế quốc phòng, tạo tiền đề vững chắc xây dựng Binh đoàn Đông Bắc trong tương lai gần nhất. Ông tiết lộ các "mũi tiến" vào những "trận địa" mới của Đông Bắc là nhập khẩu than cho nhu cầu các ngành kinh tế đất nước song hành với đầu tư sản xuất than ra nước ngoài; tiên phong đột phá vào ngành công nghiệp titan; thi công các công trình ngầm quốc gia; rà phá bom mìn đem lại sự bình an phát triển kinh tế đất nước...

Thấy “vị tướng” Đông Bắc luôn bận bịu, hối hả, làm việc quên thời gian, quên ngày nghỉ, tôi cảm thấy sâu sắc câu nói của ai đó: "Người đáng được sống và đáng được hưởng cuộc sống là những người trong từng giây, từng phút biết chiến đấu cho cuộc sống". Ông tâm niệm "Người lính thời bình không được đứng ngoài sự phát triển kinh tế đất nước". Càng lúc khó thì càng phải "chiến đấu" để đem lại hiệu quả kinh tế cao, đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn, không phụ lại sự kỳ vọng mà mọi người đã trao và gửi gắm cho mình nhất là khi ở vị trí "lái tầu".

Có người đã ngưỡng mộ ông mà nhận xét rằng: "Văn hóa con người Phạm Ngọc Tuyển thể hiện gốc văn hóa của bậc trượng phu, quân tử" cũng không quá. Ông là người thấy lợi chẳng bỏ nghĩa, thấy chết chẳng đổi lòng, dám đấu tranh đến cùng những tiêu cực vốn nảy sinh trong cuộc sống nhưng luôn ăm ắp một tấm chân tình và bao dung. Ông vẫn xúc động mỗi khi bộc bạch nỗi niềm về quê hương nơi vùng quê châu thổ Sông Hồng, ở đó có những ký ức không thể xóa nhòa về những đồng thơm dạ lúa, khói lam chiều chấp chới cánh cò bay, cùng những con người hồn hậu chất phác đã đi vào nhạc và thơ như bức tranh biết ngân lên những thanh âm trong trẻo. Ông vẫn rưng rưng mỗi khi trở về nếp nhà mà ở đó bản lĩnh chiến đấu của người cha luôn là linh hồn soi sáng lý tưởng sống trong ông, là dáng tảo tần bao dung của người mẹ luôn nuôi dưỡng, vỗ về tâm hồn ông. Đó là hành trang vô giá theo ông cất bước trên đường đời đầy thử thách và vinh quang đã trải. Phải chăng chính cái gốc của những giá trị nhân văn ấy cùng bản lĩnh Người chiến sĩ được tôi luyện đã tạo nên cốt cách của Doanh nhân Phạm Ngọc Tuyển. Càng thành đạt, Phạm Ngọc Tuyển càng trọn tình, hiếu nghĩa, biết giữ phép tắc, dành thời gian quan tâm đến người thân, họ hàng, đồng đội, giúp đỡ người nghèo, những mảnh đời bất hạnh, những người đã xả thân vì đất nước. Và ông coi đó là hạnh phúc, là sự hưởng thụ của cuộc đời!

Chia tay ông, tôi đọc được trong ánh mắt của ông một niềm vui viên mãn. Ấy là niềm vui của một người lính đã thành công trên mặt trận kinh tế. Và tôi cũng hiểu ông sẽ không dừng lại ở đó, bởi với ông: "Trái tim còn đập, còn xây cuộc đời!".

Huyền Anh