Phát triển bền vững: Con đường độc đạo của doanh nghiệp Việt

Việc VCCI và Hội đồng DN vì sự phát triển bền vững VN (VBCSD) công bố danh sách 100 DN bền vững 2016 không chỉ là sự ghi nhận những DN đã lấy bền vững làm chiến lược phát triển mà quan trọng hơn đây sẽ là thông lệ tốt để các DNVN triển khai phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Tại Diễn đàn phát triển bền vững chủ đề “Sáng tạo để thực hiện các Mục tiêu PTBV” và xếp hạng 100 DN bền vững 2016 do VCCI và VBCSD tổ chức đã cho thấy, nhận thức của các DNVN trong việc thực hiện phát triển bền vững (PTBV) trong kinh doanh đã được nâng lên rõ rệt. Đã có nhiều tên tuổi VN được xướng tên tại bảng xếp hạng như: Vinamilk, Bảo Việt, giầy Thái Bình, Vingroup, SaigonTourist…

TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI khẳng định, đến thời điểm này, DN VN có hai ngày quan trọng đó là ngày doanh nhân Việt Nam (13/10) và ngày văn hóa doanh nghiệp (10/11), điều đó khẳng định rằng phát triển một cách bền vững là con đường độc đạo của DN Việt. Ba trụ cột là con người, trái đất và lợi nhuận. DN dứt khoát phải tạo ra lợi nhuận kinh tế nhưng phải quan tâm và nằm trong tổng thể đến con người, đến hành tinh. Đó chính là nét văn hóa mà tất cả các doanh nghiệp Việt phải hướng tới.

Những câu chuyện từ DN

Bà Dương Mai Hoa, TGĐ Vingroup cho biết, cuối tháng 9 vừa qua, Vingroup đã công bố quyết định chuyển đổi hệ thống Vinmec và Vinschool sang mô hình phi lợi nhuận, tạo bước phát triển quan trọng để xã hội hóa hoạt động y tế và giáo dục. Toàn bộ lợi nhuận làm ra được tái đầu tư vào hệ thống y tế và giáo dục sẽ tạo cơ hội phát triển chiều sâu và bền vững về chuyên môn, từ đó đóng góp trở lại cộng đồng…

Bà Hoa giải thích, sở dĩ Vingroup thực hiện việc trên là theo số liệu thống kê của bộ phận nghiên cứu ngân hàng HSBC, hiện có hơn 110.000 du học sinh VN đang theo học tại 47 quốc gia trên thế giới, với ước tính chi phí vào khoảng 3 tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Trong lĩnh vực y tế, số liệu của Bộ Y tế cũng cho thấy, mỗi năm có hơn 40.000 người dân Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh, tiêu tốn gần 2 tỷ USD. Trong khi một bộ phận có thu nhập cao đang có xu hướng xuất ngoại để học tập và chữa bệnh, thì đại đa số người dân trong nước chưa có cơ hội tiếp cận với các điều kiện y tế và giáo dục chất lượng cao.

“Xu hướng PTBV là con đường tất yếu của một DN và phi lợi nhuân là xu hướng phát triển chung của các DN xã hội hướng đến cộng đồng trên thế giới. Với những nỗ lực đang triển khai, chúng tôi mong muốn là DN tiên phong thúc đẩy mô hình phi lợi nhuận trong lĩnh vực giáo dục và y tế” – Bà Hoa khẳng định.

Không chỉ Vingroup mà nhiều Cty đa quốc gia và các DN VN đã xác định được các hướng đi bền vững và đứng vững để cạnh tranh trên thị trường như Cty TNHH Điện Lực AES-TKV Mông Dương với chính sách làm việc bảo đảm an toàn và sức khoẻ cho người lao động cùng các hoạt động bảo vệ môi trường…

“Giấy thông hành” hướng tới PTBV

Trên thực tế, xu hướng PTBV đang trở nên phổ biến trên toàn cầu và việc thực hiện PTBV là sự sống – còn của DN. Tuy nhiên, ở VN rõ ràng không phải DN nào cũng có tầm nhìn như những DN Vinamilk, Bảo Việt, Vingroup, SaigonTourist… Bởi thực tế những nỗ lực của DN thời gian qua chưa được đánh giá đúng mức từ các tổ chức một cách chính thống. Vì vậy, VBCSD đã thực hiện bộ chỉ số bền vững của DN(CSI) nhằm giúp DN thực hiện bền vững. DN có thể “soi” vào đó để thấy độ bền vững của mình đến đâu, thông qua 3 trụ cột là: kinh tế, xã hội và môi trường. VBCSD đã sử dụng bộ chỉ số này để xếp hạng 100 DN bền vững 2016.

Theo TS Vũ Tiến Lộc, “một DN bền vững sẽ có được 2 loại giấy chứng nhận, 1 là chứng nhận về kinh doanh, và 2 là sự công nhận từ chính những nhân viên, người lao động, các đối tác và cộng đồng. Đây mới chính là giấy thông hành cho DN trên chặng đường hướng tới mục tiêu PTBV”. Còn theo ông Malcolm Brinded, thành viên HĐQT tập đoàn dầu khí SHELL, DN không quan tâm tới phát triển bền vững thì sẽ không tồn tại lâu dài, bởi phát triển bền vững không phải là lựa chọn, mà là duy nhất.

Điều mà ông Lộc, ông Malcolm Brinded nói, hay những hành động mà các DNVN đang thực hiện hướng tới PTBV không chỉ là khẩu hiệu mà nó đang thực sự trở thành một xu thế, đó là sự sống còn của DN thông qua những hành động cụ thể. Điều này cũng phù hợp với kết quả khảo sát năm 2016 về chiến lược PTBV của 1000 CEO đến từ 100 quốc gia và 25 lĩnh vực kinh tế do Liên Hợp Quốc thực hiện mới đây cho thấy 89% lãnh đạo DN tin rằng cam kết PTBV sẽ mang lại tác động tích cực cho hoạt động kinh doanh.

Ông Trần Hồng Hà – Bộ trưởng Bộ tài nguyên môi Trường:

Lực lượng xung kích về đổi mới sáng tạo và hướng đến một nền kinh tế xanh hơn, sạch hơn chắc chắn là DN. Đặc biệt trong giai đoạn Chính phủ đang chuẩn bị đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế, trong đó cũng nhấn mạnh vào thay đổi mô hình cũ thâm dụng vào vốn tài nguyên để hướng đến một nền kinh tế xanh.

Mặt khác, khi chúng ta tham gia vào các hiệp định quốc tế, các thỏa thuận toàn cầu thì đương nhiên hệ thống chính sách pháp luật chúng ta phải điều chỉnh, phải hoàn thiện để nó hài hòa được với các thỏa thuận quốc tế, các pháp luật quốc tế.

Đây là nhiệm vụ không phải đơn giản, nó sẽ kèm theo về vấn đề chính sách, cho đến vấn đề thể chế, vấn đề tổ chức, vấn đề quản trị. Và đây sẽ là yêu cầu cấp thiết được đặt ra cho Chính phủ Việt Nam trong thời gian tới.

TS. Kristan Schoultz – Quyền Điều phối viên thường trú LHQ tại VN:

Vai trò của khu vực tư nhân như một đối tác thực sự trong phát triển đang ngày càng được nhấn mạnh. Chúng ta cũng đã có bằng chứng thuyết phục về DN thành công đi kèm với trách nhiệm xã hội lớn hơn. Chúng ta cũng đều biết rằng “làm giàu bằng việc làm tốt” là một xu hướng mới nổi trong các doanh nghiệp đang tìm kiếm thị trường mới tại các nước đang phát triển.

Nghiên cứu cho thấy đang có sự chuyển dịch rõ rệt từ việc trực tiếp tổ chức các hoạt động từ thiện hay đóng góp cho các mục đích từ thiện sang áp dụng mục tiêu kép này.

Chúng tôi gọi mô hình mới này là doanh nghiệp cân bằng công tư. Tổ chức Liên Hợp Quốc cũng đã xây dựng tài liệu “Các nguyên tắc chủ đạo về DN và quyền con người”. Chúng tôi hy vọng sẽ sớm khởi động đối thoại về việc áp dụng các nguyên tắc này ở Việt Nam, nhằm hướng tới xây dựng một kế hoạch hành động quốc gia.

 Quốc Anh (DDDN)