Xuất khẩu thủy sản duy trì đà tăng trưởng

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá trị xuất khẩu thủy sản tháng 10/2016 ước đạt 687 triệu USD, đưa giá trị xuất khẩu thủy sản 10 tháng đầu năm 2016 đạt 5.7 tỷ USD, tăng 5.9% so với cùng kỳ năm 2015.

Trong đó, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc là 4 thị trường nhập khẩu hàng đầu của thủy sản Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2016, chiếm 54.1% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản. Trong 9 tháng đầu năm 2016, các thị trường có giá trị xuất khẩu thủy sản tăng mạnh là Trung Quốc (51%), Hà Lan (14.4%), Hoa Kỳ (14.3%) và Thái Lan (10.8%).

Tăng trưởng hầu hết các sản phẩm chủ lực

Ước giá trị nhập khẩu mặt hàng thủy sản tháng 10/2016 đạt 106 triệu USD, đưa giá trị nhập khẩu thủy sản 10 tháng đầu năm 2016 đạt 878 triệu USD, giảm 3.2% so với cùng kỳ năm 2015. Thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất trong 9 tháng đầu năm 2016 là Ấn Độ (chiếm 25.8% thị phần) tiếp đến là Nauy, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc với thị phần lần lượt là 9.7%, 9.3%, 6.1% và 5.9%. Các thị trường có giá trị tăng so với cùng kỳ năm 2015 là Indonesia, Nauy, Đài Loan, Trung Quốc và Nga với giá trị tăng lần lượt là 56.5%, 32.5%, 16.6%, 7.7% và 6.7%. Các thị trường có giá trị giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2015 là Chi Lê (giảm 27.9%), Ấn Độ (giảm 26.4%), Hoa Kỳ (giảm 24.6%) và Hàn Quốc (giảm 17%).

Tin tốt là hoạt động nuôi tôm hiện nay có những tín hiệu tích cực hơn để đáp ứng nhu cầu của thị trường do thị trường xuất khẩu khởi sắc. Cụ thể, diện tích nuôi tôm thẻ chân  trắng  của  các  tỉnh  vùng  đồng  bằng  sông  Cửu  Long  8  tháng  đầu  năm  ước  đạt 55.254 ha, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước, tôm sú: diện tích ước đạt 561.504 ha (+2,1%). Sản lượng tôm sú ước đạt 135.844 tấn (-10,0%), trong khi đó tôm thẻ chân trắng sản lượng ước đạt 107.007 tấn (+4,1%). Dự báo trong các tháng cuối năm sản lượng tôm nuôi tiếp tục tăng khá.

Không chỉ tôm, xuất khẩu cá tra cũng có nhiều điểm sáng. VASEP nhận định, sự hồi phục nhu cầu thị trường đối với mặt hàng tôm và cá tra sẽ là lực đẩy lớn giúp cho XK thủy sản năm nay đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Ngoài ra, các mặt hàng thủy sản khác cũng đều hứa hẹn có những bước chuyển tích cực những tháng cuối năm 2016. Theo đó, cả năm 2016, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ đạt 500 triệu USD, tăng 10% so cùng kỳ năm 2015; mực, bạch tuộc đạt 450 triệu USD, tăng 5%...

Theo Tổng Thư ký VASEP Trương Đình Hòe, xuất khẩu thủy sản cả năm 2016 có thể đạt hơn bảy tỷ USD, nhưng với điều kiện phải giữ vững và tăng đà xuất khẩu vào các thị trường lớn, chủ yếu với các sản phẩm chủ lực, có ưu thế về giá. Tuy nhiên, điều này cũng không dễ vì các thị trường lớn đang tiếp tục áp dụng thêm một số rào cản kỹ thuật đối với hầu hết các sản phẩm thủy sản.

Nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường

Theo VASEP, giải pháp xuyên suốt cho hoạt động xuất khẩu thủy sản vẫn phải là nâng chất lượng, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm để thâm nhập ngày càng sâu vào tất cả các thị trường, dù yêu cầu có gắt gao. Các doanh nghiệp nên chuyển từ cạnh tranh bằng giá sang cạnh tranh bằng chất lượng; không sử dụng các loại hóa chất cấm, hoặc lạm dụng các chất hóa chất trong quá trình nuôi, bảo quản, chế biến và bắt đầu kiểm soát nguồn nguyên liệu trước khi chế biến bằng việc áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất tiên tiến.

Bên cạnh đó, để đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường nhập khẩu, ngành thủy sản cũng nỗ lực đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu, thâm nhập các thị trường tiềm năng, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. VASEP đã tổ chức cho các doanh nghiệp xúc tiến thương mại tại nhiều hội chợ thủy sản lớn ở nước ngoài.

Ngoài ra, ngành thủy sản cũng cần chủ động hơn trong việc tiếp cận, đàm phán với các đối tác nước ngoài để ký kết các bản ghi nhớ, hợp tác giữa các cơ quan nhằm đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản, cũng như giải quyết những tranh chấp thương mại hoặc tháo gỡ các rào cản thương mại, tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, đưa thủy sản Việt Nam ra toàn thế giới… Những điều này được kỳ vọng sẽ góp phần đưa ngành thủy sản nói riêng và toàn ngành nông nghiệp nói chung trở lại vị trí xứng đáng về xuất khẩu trong năm 2016.

Những sự cố về môi trường vừa qua ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu thủy sản. Tuy nhiên, cơ quan quản lý Chất lượng nông lâm sản và thủy sản Nam Bộ vừa thông báo kết quả giám sát dư lượng các chất độc hại trong thủy sản nuôi tháng 9-2016 khu vực Nam Bộ (18 tỉnh, thành từ Bình Thuận đến Cà Mau) cho thấy nhiều chất cấm đã không còn phát hiện trong thủy sản.

Đợt giám sát này đã phát hiện 1 mẫu cá tra thương phẩm và 2 mẫu tôm thương phẩm vi phạm. Tổng số mẫu được lấy trong đợt giám sát này là 254 trên các đối tượng thủy sản nuôi gồm tôm, cá tra, cá lóc, cá rô phi và không phát hiện một số chỉ tiêu chất cấm từng bị thị trường nhập khẩu cảnh báo như: Methyltestosterone, Diethylstilbestrol, Chloramphenicol, Enrofloxacin, Ciprofloxacin, Nitrofurans, Trichlorfon, Trifluralin, Malachite green.

Bảo Châu