Bán lẻ nói chung và bán lẻ hàng hóa nói riêng là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng liên tục và ấn tượng trong nhiều năm qua ở Việt Nam. Trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài, thị trường bán lẻ Việt Nam cũng nằm trong nhóm những thị trường mới nổi hấp dẫn nhất. Điều này cho thấy đây thực sự là một ngành dịch vụ nhiều tiềm năng phát triển, mang lại lợi ích đáng kể cho nền kinh tế.
Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR) và các doanh nghiệp thành viên cũng như các doanh nghiệp trong ngành, sau 1 năm triển khai Nghị quyết số 35-2016/NQ-CP, AVR và Bộ Công Thương đã hợp tác để chia sẻ, cung cấp thông tin về các cam kết trong khuôn khổ hợp tác kinh tế quốc tế và các hiệp định kinh tế - thương mại; tiếp tục và đẩy mạnh triển khai cuộc Vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; tăng cướng kết nối các doanh nghiệp sản xuất với doanh nghiệp phân phối cũng như với người tiêu dùng.
Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR) cũng cho biết Bộ Công Thương đã triển khai thực hiện Nghị quyết 35 qua việc tổ chức cuộc họp lấy ý kiến chuyên gia và DN để bước đầu Xây dựng Chiến lược tổng thể phát triển thị trường trong nước trong đó có chiến lược phát triển ngành công nghiệp dịch vụ bán lẻ giai đoạn đến 2025, tầm nhìn đến 2035.
Trên thực tế, đóng góp của ngành bán lẻ trong nền kinh tế không chỉ dừng lại ở lợi nhuận và số lượng công ăn việc làm mà ngành này tạo ra. Với vai trò là khâu kết nối không thể thiếu giữa sản xuất với tiêu dùng, sự vận hành của hoạt động bán lẻ có ý nghĩa quan trọng đối với các ngành sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu dùng cả ở góc độ sản phẩm đầu ra, các yếu tố đầu vào và tỷ suất lợi nhuận. Nói cách khác, sự phát triển của ngành bán lẻ không chỉ có ý nghĩa với riêng ngành này mà còn kéo theo sự phát triển của hầu hết các ngành sản xuất trong nền kinh tế. AVR mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước triển khai nhanh chóng và hiệu quả các nội dung của Nghị quyết 35, hỗ trợ mạnh mẽ cho cộng đồng bán lẻ phát triển.
Một trong những đề xuất của AVR là đấy nhanh việc xây dựng, hoàn thiện chiến lược Ngành bán lẻ trong Chiến lược tổng thể phát triển thị trường trong nước giai đoạn đến 2025, tầm nhìn đến 2035, chú trọng việc tham vấn ý kiến của Hiệp hội các nhà bán lẻ VN và các DN trong ngành.
Bên cạnh đó, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam kiến nghị bổ sung ngành bán lẻ (bao gồm tất cả các loại hình bán lẻ ngoại trừ bán lẻ trực tuyến) vào lĩnh vực ngành nghề ưu đãi đầu tư với tư cách là một ngành nghề độc lập, không phải ngành nghề nằm trong nhóm cơ sở hạ tầng như hiện nay (Nghị định 118/2015/NĐ-CP - Phụ lục I). Trước mắt có thể bổ sung một số loại hình bán lẻ có triển vọng và cần hỗ trợ (cửa hàng tiện lợi, cửa hàng chuyên doanh, cửa hàng tạp hóa) bên cạnh các hình thức mà hiện đã được đưa vào diện ưu đãi đầu tư (siêu thị, trung tâm thương mại, chợ ở khu vực nông thôn).
Để tham mưu các giải pháp phát triển ngành bán lẻ cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối trong nước, AVR đề xuất Nhà nước hỗ trợ thành lập các Trung tâm giao dịch hàng hóa hoặc tổ chức các Phiên chợ giao dịch hàng hóa hoạt động thường kỳ và định kỳ (một tháng một-hai lần; Tăng cường chất lượng nguồn hàng: trong khá nhiều các trường hợp, các nhà bán lẻ không phải là chủ thể kiểm soát được chất lượng nguồn hàng (đặc biệt khi các nhà sản xuất/cung cấp cố ý gian lận về chất lượng hàng hóa) và do đó hoàn toàn phụ thuộc vào việc nhà sản xuất có tuân thủ đúng nghĩa vụ của mình về chất lượng hàng hóa hay không. Giải pháp về vấn đề này bao gồm nhiều chính sách cụ thể khác nhau, cùng góp phần vào mục tiêu chung là kiểm soát hiệu quả chất lượng hàng hóa trong lưu thông.
Đối với chính sách hỗ trợ tài chính liên quan đến các chi phí về mặt bằng, về tiếp cận nguồn vốn giá hợp lý, các vấn đề về thuế, phí... AVR đưa ra giải pháp hỗ trợ các hiệp hội bán lẻ - ngân hàng tổ chức các diễn đàn trao đổi giữa ngành bán lẻ và các tổ chức tài chính; Có biện pháp ưu đãi về tài chính (nhằm khuyến khích các tổ chức tài chính cho vay kinh doanh bán lẻ, đặc biệt là các gói vay cho các chủ thể bán lẻ thuộc diện doanh nghiệp vừa, nhỏ, siêu nhỏ hoặc các cơ sở kinh doanh cá thể; Tận dụng các cơ chế hỗ trợ tài chính được thiết kế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (trong Dự Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa), hướng dẫn chi tiết cho trường hợp doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực bán lẻ để tạo ra cơ chế bảo lãnh tín dụng, tiếp cận các quỹ tài chính cho doanh nghiệp.
AVR cho biết cần cải thiện hệ thống thuế, phí chung của toàn bộ nền kinh tế như tiếp tục các nỗ lực cải cách thuế, phí (giảm thuế TNDN cũng như các loại thuế khác đồng thời cái cách thủ tục hành chính về thuế). Mặt khác, liên quan tới ngành bán lẻ, vấn đề thuế, phí có thể có một số đặc thù, vướng mắc riêng như trong quá trình kê khai và nộp thuế của các chủ thể kinh doanh bán lẻ, nên có các biện pháp kỹ thuật nhằm xử lý, loại bỏ các vướng mắc này.
Đối với chính sách hỗ trợ về lao động, năng lực chuyên môn bán lẻ, Chính phủ cần đưa vào các Chương trình hỗ trợ, quy hoạch phát triển thích hợp (ví dụ Chương trình Khuyến thương…) các nội dung có thể giúp nâng cao năng lực chuyên môn và cạnh tranh của ngành bán lẻ.
Cạnh tranh với các doanh nghiệp FDI là vấn đề nổi cộm trong ngành bán lẻ hiện nay. Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa với các doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực bán lẻ có chênh lệch làm cho nguy cơ đối với các doanh nghiệp nội địa đang ngày càng lớn. Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhấn mạnh, quan trọng nhất là chính sách hỗ trợ trong cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp FDI. Theo đó, với vai trò là đầu ra của sản xuất và điểm mấu chốt thúc đẩy tiêu dùng, bán lẻ nói riêng và phân phối nói chung là ngành kinh tế đặc biệt quan trọng đối với tất cả các quốc gia. Do đó, trừ các nền kinh tế phát triển, mạnh về dịch vụ, phần lớn các nước luôn có các biện pháp khác nhau để bảo vệ ngành bán lẻ nội địa trước các doanh nghiệp nước ngoài trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, cùng với các cam kết mở cửa thị trường, các biện pháp bảo hộ trực diện ngành bán lẻ nội địa trước các nhà đầu tư nước ngoài đang bị thu hẹp đáng kể. Giải pháp chính sách cho vấn đề này vì vậy cần tập trung vào các khía cạnh liên quan tới quy định pháp luật về mở cửa thị trường, cam kết đầu tư và hỗ trợ trực tiếp cho ngành bán lẻ nội địa, qua đó hỗ trợ nâng cao năng lực của các nhà bán lẻ nội địa trong cạnh tranh với các nhà bán lẻ nước ngoài.
.jpg)
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
