Quảng Nam và kỳ tích thu ngân sách

15:10:29 | 11/7/2017

Từ một tỉnh nhận trợ cấp ngân sách Trung ương đến 75% thì sau 20 năm tái lập (1997-2016), Quảng Nam đã tự cân đối và từ năm 2017 bắt đầu điều tiết, đóng góp cho ngân sách Trung ương. Có được sự thành công lớn này là nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị tỉnh, sự hỗ trợ của các cơ quan Trung ương và sự đồng tâm của nhân dân. Trong đó không thể không kể đến đóng góp rất lớn của ngành tài chính Quảng Nam trong công tác quản lý, điều hành ngân sách, hoàn thành và vượt các chỉ tiêu dự toán thu, chi ngân sách Nhà nước (NSNN) trên địa bàn.

Giám đốc Sở Tài chính - ông Phan Văn Chín cho biết, thời điểm mới chia tách, tình hình tài chính ngân sách của Quảng Nam hết sức khó khăn, nguồn thu ngân sách thấp, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh chưa cao, đóng góp cho ngân sách thấp. Tỉnh không có nguồn thu chủ lực, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn; đối tượng chính sách nhiều; cơ sở hạ tầng thấp kém, trường lớp, trạm y tế, bệnh viện xuống cấp… Tổng thu NSNN trên địa bàn chỉ đạt 157 tỷ đồng (chỉ có thu nội địa, không có thu xuất nhập khẩu); tổng chi NSNN là 534 tỷ đồng. Như vậy tại thời điểm đó, nguồn thu của tỉnh chỉ đáp ứng được 29% nhiệm vụ chi, ngân sách Trung ương phải trợ cấp thêm 377 tỷ đồng.

Sau 20 năm kể từ ngày tái lập tỉnh, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đặc biệt là sự nỗ lực của CBCNV ngành tài chính đã góp phần tích cực vào thành tích thu ngân sách của tỉnh Quảng Nam với nguồn thu NSNN trên địa bàn đạt 20.633 tỷ đồng, gấp 131 lần so với năm 1997 với số tuyệt đối là 20.476 tỷ đồng. Quảng Nam từ một tỉnh nhận trợ cấp ngân sách, đến nay đã có thể tự cân đối ngân sách và có tỷ lệ điều tiết về ngân sách Trung ương 10%. Đây thực sự là một kỳ tích của dải đất miền Trung này nếu đặt trong bối cảnh Quảng Nam là tỉnh thuộc hàng nghèo khó nhất nhì cả nước khi chia tách và đến thời điểm hiện nay địa phương này vẫn đang phải đối mặt với hàng loạt khó khăn về kết cấu hạ tầng, thiên tai dịch bệnh…

Tuy nhiên, theo chia sẻ của ông Phan Văn Chín, mặc dù thu NSNN trên địa bàn tỉnh Quảng Nam tăng liên tục qua các năm nhưng cơ cấu nguồn thu không đa dạng và thiếu bền vững. Quảng Nam là một tỉnh rộng, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, địa hình phức tạp với 8 huyện miền núi (trong đó có 3 huyện miền núi thuộc huyện nghèo 30a), 18 đơn vị hành chính cấp huyện, 244 đơn vị hành chính cấp xã, đối tượng chính sách lớn...; nhu cầu kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng, thực hiện các chế độ chính sách an sinh xã hội lớn là một trong những khó khăn về cân đối ngân sách. Ngoài ra, để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và sự nghiệp CNH - HĐH, tỉnh đang cần nguồn vốn rất lớn để đầu tư các công trình trọng điểm như: các tuyến đường kết nối với đường cao tốc Đà Nẵng - Dung Quốc; dự án Nam Hội An; xây dựng đường dẫn phía Bắc Cầu Cửa Đại; hoàn thiện hệ thống hạ tầng các khu – cụm công nghiệp; đối ứng đầu tư dự án đường Điện Biên Phủ - Tp.Tam Kỳ...“Trong khi đó nguồn thu của tỉnh tập trung chủ yếu vào số thu nộp của Công ty Ô tô Trường Hải (chiếm 67% số thu nội địa năm 2017), vì vậy khi nguồn thu này biến động sẽ ảnh hưởng đến số thu thực hiện trong năm và ảnh hưởng đến cân đối ngân sách của tỉnh. Theo dự báo thì nguồn thu sản xuất, lắp ráp ô tô có xu hướng giảm dần do thực hiện lộ trình cắt giảm thuế theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - ASEAN (AFTA). Đây là khó khăn lớn nhất trong bài toán cân đối ngân sách của tỉnh Quảng Nam trong những năm tới” - ông Phan Văn Chín cho hay.

Trong bối cảnh này, để chủ động ổn định nguồn thu, hiện tỉnh Quảng Nam đang tập trung xúc tiến, kêu gọi đầu tư để tìm kiếm các nguồn thu mới nhằm đảm bảo cân đối ngân sách trong giai đoạn ổn định ngân sách 2017-2020.

Việt Hùng