Hơn 40 năm kể từ khi chính thức vinh dự được mang tên Bác (1976), thành tựu lớn nhất TP. Hồ Chí Minh có được chính là sự đồng thuận, trên dưới một lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân cùng nhau xây dựng nên một thành phố phát triển hiện đại, năng động, giàu bản sắc và thân thiện với môi trường. Thành tựu ấy còn thể hiện qua những "nốt son" trong phát triển kinh tế - đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng kết cấu hạ tầng, chỉnh trang đô thị, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo bước đột phá mạnh mẽ để TP. Hồ Chí Minh vươn lên dẫn đầu cả nước về phát triển kinh tế và tự hào nằm trong top 10 thành phố năng động nhất thế giới.
Bứt phá ngoạn mục
Trong hơn 40 năm qua, kinh tế TP. Hồ Chí Minh luôn duy trì tăng trưởng ở mức cao. Nếu như giai đoạn trước đổi mới 1976 - 1985, tổng sản phẩm nội địa (GDP) của Thành phố chỉ tăng bình quân 2,7%/năm thì giai đoạn 1991-2010, Thành phố là một trong rất ít địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hai con số trong suốt 20 năm (giai đoạn 1991 - 1995 tăng 12,6%; giai đoạn 1996 - 2000 tăng 10,1%; giai đoạn 2001 - 2005 tăng 11%; giai đoạn 2006 - 2010 tăng 11,4%). Từ năm 2011 đến nay, mặc dù chịu ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu song Thành phố cũng đạt mức tăng trưởng kinh tế xấp xỉ 10%/năm, gấp 1,66 lần mức bình quân chung của cả nước (5,8%). Kể từ Nghị quyết đầu tiên về phát triển TP. Hồ Chí Minh của Bộ Chính trị vào tháng 9/1982, đến nay GDP bình quân đầu người Thành phố đã đạt mức hơn 5.500 USD và dự kiến đến năm 2020 sẽ đạt đến 9.800 USD.
.jpg)
Tỷ lệ thuận với đà tăng trưởng, quy mô nền kinh tế, tiềm lực và sự đóng góp của TP. Hồ Chí Minh cho cả nước ngày càng lớn. Ðến nay, Thành phố đã đóng góp khoảng 1/3 giá trị sản xuất công nghiệp, 1/5 kim ngạch xuất khẩu, 30% trong tổng thu ngân sách quốc gia. Đây thực sự là những con số làm nức lòng mọi người dân đang ngày đêm miệt mài lao động và cống hiến cho sự thăng hoa của Thành phố.
Kinh tế tăng trưởng vượt bậc, tốc độ đô thị hóa cũng được đẩy mạnh, không gian đô thị ngày càng rộng mở giúp Thành phố Hồ Chí Minh dần tạo được vóc dáng riêng của mình trong một thế giới đang trong quá trình toàn cầu hóa. Sau hơn 40 năm, Thành phố tự hào trở thành đô thị loại đặc biệt trực thuộc Trung ương và là một trong những đô thị hấp dẫn, năng động nhất của Việt Nam. Nhiều công trình trọng điểm vừa mang tính chất công trình hạ tầng giao thông vừa là điểm nhấn trong kiến trúc cảnh quan của Thành phố đã và đang hoàn thành đưa vào sử dụng như: cầu Thủ Thiêm, cầu Phú Mỹ, đường hầm sông Sài Gòn, các trục giao thông quan trọng như đại lộ Nguyễn Văn Linh, đại lộ Võ Văn Kiệt, đại lộ Phạm Văn Đồng… Ngoài ra còn phải kể đến những tuyến metro đầu tiên Bến Thành - Suối Tiên, Bến Thành - Tham Lương đang được triển khai xây dựng, dự kiến đưa vào khai thác năm 2020 và 2022. Cùng với hạ tầng giao thông đồng bộ, các khu đô thị mới như: khu đô thị Thủ Thiêm, khu đô thị Phú Mỹ Hưng, khu đô thị Tây Bắc, khu đô thị cảng Hiệp Phước…cũng được đầu tư xây dựng, phát triển hiện đại, hài hòa với tổ chức không gian của Thành phố. Ngoài ra, Thành phố còn có 11 dự án khu đô thị mới quy mô từ 200 ha trở lên và 44 dự án khu dân cư, khu đô thị mới có quy mô nhỏ hơn 200 ha, với tổng diện tích đất khoảng 23.370 ha. Các khu đô thị mới đã và đang được quan tâm đầu tư phát triển, kỳ vọng sẽ giúp cải thiện đáng kể chất lượng đời sống nhân dân, tạo nên diện mạo mới cho không gian đô thị Thành phố và đóng góp tích cực vào công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
Không chỉ dẫn đầu cả nước về phát triển kinh tế, TP. Hồ Chí Minh còn tiên phong đi đầu trong rất nhiều mô hình phát triển, thể hiện rõ nét sự năng động, sáng tạo của con người nơi đây. Thành phố là địa phương tiên phong của cả nước trong việc triển khai xây dựng các khu chế xuất, khu công nghiệp; hình thành trung tâm giao dịch chứng khoán, phát triển hệ thống ngân hàng cổ phần, quỹ đầu tư phát triển đô thị; xây dựng các chính sách nhằm thu hút vốn đầu tư của các thành phần kinh tế để phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; xây dựng cơ chế thúc đẩy phát triển mạnh các loại hình thị trường hàng hóa - dịch vụ, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản, thị trường lao động, thị trường khoa học - công nghệ….. Những mô hình phát triển đầy trí tuệ này không chỉ là bệ phóng cho những bước đột phá mạnh mẽ của Thành phố trong hội nhập kinh tế quốc tế mà còn tạo động lực cho quá trình đô thị hóa của các khu vực lân cận.
"Đầu tàu" phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Tiền Giang, Tây Ninh) là vùng kinh tế trọng điểm lớn nhất, năng động nhất và là trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, tài chính hàng đầu của cả nước. Ngoài TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh khác như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu đã vươn lên gia nhập hàng ngũ những tỉnh công nghiệp hiện đại, có tốc độ phát triển kinh tế dẫn đầu cả nước. Long An cũng đang dần dần tiến lên thành một tỉnh công nghiệp. Đặc biệt Bà Rịa-Vũng Tàu với lợi thế khu công nghiệp dầu khí và cụm công nghiệp dịch vụ hàng hải lớn nhất cả nước đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm dịch vụ hàng hải của khu vực.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, đến hết năm 2016, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đạt mức tăng trưởng kinh tế gấp 1,5 lần mức bình quân chung của cả nước, chiếm 40% kim ngạch xuất khẩu, đóng góp 60% ngân sách quốc gia, thu hút hơn 60% số dự án và 50% số vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Những con số ấn tượng này cũng đã phần nào đã phản ánh được tiềm năng phát triển dồi dào, tầm quan trọng cũng như những đóng góp tích cực của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cho công cuộc công nghiệp hóa-hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước. Và cũng rất dễ nhìn thấy quá trình bứt phá đi lên của Vùng kinh tế khu vực phía Nam hôm nay có sự đóng góp không nhỏ của TP. Hồ Chí Minh với vai trò “đầu tàu”, “hạt nhân” thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng. Vai trò này đã được TP. Hồ Chí Minh thể hiện ở chính sự bứt phá ngoạn mục của mình và ở nỗ lực của Thành phố trong liên kết, hợp tác với các địa phương trong vùng để cùng phát triển. Ngoài ra, TP. Hồ Chí Minh cũng đang triển khai thực hiện nhiều dự án hạ tầng có tính kết nối với các tỉnh trong vùng, nhất là về hạ tầng giao thông và hợp tác thương mại. Thống kê cho thấy hiện đã có 56 doanh nghiệp, nhà đầu tư của Thành phố đang triển khai 60 dự án về hạ tầng với các tỉnh trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với tổng số vốn 5.615 tỷ đồng. Riêng tại Long An và Tiền Giang, TP. Hồ Chí Minh đang triển khai 672 dự án sản xuất, thương mại với tổng vốn trên 100.820 tỷ đồng…
Theo UBND TP. Hồ Chí Minh, tính đến cuối năm 2016, Thành phố chiếm hơn 60% tổng GDP, đóng góp hơn 60% tổng thu ngân sách nhà nước, 35% tổng kim ngạch xuất khẩu và 51% tổng vốn đầu tư phát triển toàn Vùng kinh tế khu vực phía Nam. Không chỉ giữ vai trò cửa ngõ, trung tâm vận chuyển, giao thương, tiêu thụ hàng hóa của vùng, TP. Hồ Chí Minh còn là nơi tập trung gần 40% tổng số cán bộ khoa học của cả nước, tạo lợi thế so sánh cho Vùng kinh tế khu vực phía Nam đồng thời có tác động lan tỏa, cung cấp nguồn nhân lực cho các vùng khác của cả nước.
Theo Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh - ông Nguyễn Thành Phong, trong mối quan hệ tương hỗ, TP. Hồ Chí Minh đóng vai trò là “hạt nhân”, là trục động lực có khả năng xoay chuyển, định hướng và dẫn dắt sự phát triển của toàn Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Chính vì vậy để tiếp tục phát huy vai trò "đầu tàu", trong thời gian tới Thành phố sẽ nỗ lực phấn đấu, tập trung phát triển và tăng trưởng kinh tế theo hướng nhanh hơn, bền vững hơn. Ngoài ra, Thành phố sẽ tăng cường kết nối, đầu tư vào các tỉnh Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; đẩy mạnh liên kết, hợp tác để khai thác tối đa tiềm năng lợi thế của từng địa phương cũng như lợi thế toàn vùng, góp phần đưa Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam tiếp tục khẳng định vai trò “đầu tàu” của mình, luôn đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa và là động lực tăng trưởng của nền kinh tế đất nước.
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
