Động lực quan trọng thúc đẩy nền kinh tế phát triển

15:20:44 | 5/10/2017

Từ năm 2010 trở lại đây, kinh tế tư nhân đóng góp trên 43% GDP trong khi tỷ lệ này của khu vực kinh tế Nhà nước là khoảng 28,9%.

Không chỉ có vậy, đã có một nghiên cứu chỉ ra rằng với mỗi một đơn vị vốn bổ sung thì khu vực tư nhân Việt Nam đang tạo ra doanh thu nhiều gấp 3 lần so với doanh nghiệp Nhà nước. Tính chi tiết thì 30% giá trị tổng sản lượng công nghiệp, gần 80% tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và dịch vụ, 64% tổng lượng hàng hóa và 100% giá trị sản lượng hàng hóa vận chuyển là từ khu vực KTTN. Vì vậy, khu vực kinh tế tư nhân đang dần trở thành một động lực góp phần thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam.

Vai trò và vị trí là chìa khóa của sự tăng trưởng của khu vực kinh tế tư nhân được chính thức ghi nhận bởi Nghị quyết số 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, được ban hành bởi Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) vào tháng 6/2017.

Điều đặc biệt là khu vực KTTN thu hút khoảng gần 85% lực lượng lao động cả nước, tạo ra khoảng 1 triệu việc làm hàng năm cho người lao động; trong đó có tạo việc làm mới cho những đối tượng bị giảm biên chế hoặc mất việc làm do quá trình tinh giản bộ máy hành chính, cổ phần hóa DN nhà nước, lao động từ khu vực nông thôn chuyển đổi ngành nghề. Trên khía cạnh này, khu vực KTTN được đánh giá đã góp phần quan trọng vào quá trình tái cấu trúc nền kinh tế.

Sự yếu thế có tính cố hữu

Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều trở ngại trên con đường đưa khu vực KTTN trở thành động lực quan trọng có tác dụng thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế Việt Nam. Đó là những trở ngại từ nội tại khu vực KTTN, từ nhận thức của các cấp thuộc cơ quan công quyền và trở ngại từ cơ chế chính sách.

Theo nhận xét của một người có vị trí quan trọng đối với khu vực KTTN – TS. Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thì khu vực KTTN chủ yếu vẫn là kinh tế hộ gia đình, cá thể (chiếm khoảng 95%) và DN có quy mô nhỏ, siêu nhỏ (trong số đó có khoảng trên 90% có mức vốn dưới 1 tỷ đồng); trình độ công nghệ thấp và chậm đổi mới; năng lực tài chính, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh còn thấp; trình độ quản trị, tính liên kết yếu; khả năng tham gia chuỗi giá trị trong nước và quốc tế thấp…

Trong một báo cáo do Mastercard về phụ nữ khởi nghiệp được công bố hồi tháng 4 có đưa ra nhận xét rằng nhiều phụ nữ ở Việt Nam khởi nghiệp vì "bần cùng hoặc cơ hội" và thường "tập trung vào những nhánh kinh doanh đòi hỏi ít kiến thức hay phát kiến

Và rào cản từ môi trường

Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Phó tổng thư ký Diễn đàn KTTN Việt Nam (VPSF), doanh nghiệp Việt Nam nói chung và DN trong khối KTTN nói riêng vẫn tiếp tục vất vả đối mặt với những rào cản cho môi trường đầu tư, kinh doanh. Đó là sự bất định và thay đổi đột ngột trong chính sách, trong quy định pháp luật và sự thiếu minh bạch liên quan tới mọi thay đổi đó. Đó còn là chi phí từ các loại thuế, các chi phí không chính thức mà trong đó chi phí không chính thức - theo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2016 chỉ ra - lên tới trên 10% doanh thu của DN. Những yếu tố đó là cơ sở để tạo ra xin - cho, tham nhũng.

Không chỉ có vậy, thái độ cư xử, mối quan hệ giữa chính quyền và DN vẫn là rào cản lớn cho hoạt động của DNTN. Số liệu khảo sát chỉ số Niềm tin doanh nhân 2017cho thấy có tới 44% tỷ lệ DN trả lời cho biết bị bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh do nhóm rào cản nêu trên – Theo bà Thủy.

Chính phủ hành động

Ngày 30/9/2017, một cuộc cuộc tọa đàm đối thoại chính sách giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với lãnh đạo 14 tập đoàn - đại diện cho khu vực KTTN được tổ chức. Cuộc gặp này mang thông điệp rõ ràng rằng Chính phủ sẵn sàng lắng nghe và nhất quán chủ trương tạo mọi điều kiện thuận lợi cho khu vực KTTN phát triển.

“Vì sao kinh tế tư nhân ở Việt Nam chưa phát triển mạnh? Môi trường kinh doanh hay thuế khóa, hay ở khâu đối xử? Nhà nước phải làm gì để kinh tế tư nhân phát triển tốt? Nhà nước phải làm gì trong giai đoạn hiện nay và bản thân doanh nghiệp phải làm gì?” là những câu hỏi được Thủ tướng đặt ra và ông đãlắng nghe tâm tư, nguyện vọng của các tập đoàn tư nhân một cách chân thành, trách nhiệm.

Muốn kiến tạo phải biết lắng nghe, cuộc gặp gỡ với lãnh đạo 14 tập đoàn kinh tế tư nhân là bước đi quan trọng tiếp theo trên tinh thần “Chính phủ kiến tạo và hành động” nhằm mục tiêu phấn đấu nâng tỉ trọng đóng góp của kinh tế tư nhân từ 43% lên 60% GDP mà Thủ tướng đã đặt ra trong Diễn đàn kinh tế tư nhân 2017 được tổ chức 2 tháng trước.

Nguyễn Thanh