Tỉnh Bắc Ninh trong những năm gần đây luôn là điểm sáng về thu hút đầu tư FDI với sự hiện diện của nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới: Canon, Samsung, Foxconn, Orion, Pepsico,… Khu vực FDI hiện chiếm trên 85% giá trị sản xuất công nghiệp, chiếm 99% tổng kim ngạch xuất khẩu, góp phần đưa Bắc Ninh trở thành tỉnh có quy mô GRDP đứng thứ 6, các chỉ tiêu GRDP/người, giá trị sản xuất công nghiệp, kim ngạch xuất khẩu đều đứng thứ 2/63 tỉnh, thành phố cả nước. Chính FDI là động lực đưa Bắc Ninh, một tỉnh có diện tích nhỏ nhất cả nước có tiềm lực và sức vươn mạnh mẽ như hiện nay. Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tử Quỳnh, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh. Trần Trang thực hiện.
Từ một tỉnh nông nghiệp có diện tích nhỏ nhất cả nước nhưng Bắc Ninh đã sớm vươn lên trở thành điểm hôi tụ của những dự án FDI lớn. Theo ông đâu là yếu tố mang lại thành công này?
Mặc dù là địa phương có diện tích nhỏ nhất nước nhưng với vị trí thuận lợi nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ - tam giác kinh tế Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh, có hệ thống giao thông nói riêng và cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội nói chung sớm được quan tâm đầu tư kịp thời và mạnh mẽ đã góp phần đưa Bắc Ninh đến gần bạn bè, đối tác. Với tầm nhìn dài hạn, hàng loạt dự án đầu tư, mở rộng Quốc lộ 1, Quốc lộ 18, cầu Hồ… đã sớm hoàn thành, làm bật dậy những yếu tố địa lợi như: Cửa ngõ thủ đô Hà Nội, gần cảng hàng không quốc tế Nội Bài, cách không xa cảng biển Hải Phòng, Quảng Ninh và các cửa khẩu quốc tế. Đây chính là những “cửa ngõ” để Bắc Ninh nhanh chóng hội nhập với bạn bè quốc tế.
Trong nhiều năm qua, Bắc Ninh cũng luôn được đánh giá có môi trường kinh doanh minh bạch và thân thiện. Với phương châm “đồng hành với doanh nghiệp”, lấy thước đo niềm tin, sự hài lòng của doanh nghiệp là mục tiêu cốt lõi để thúc đẩy phát triển kinh tế, các cấp chính quyền trên địa bàn đã không ngừng nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh. Chỉ số PCI của Bắc Ninh luôn đứng trong nhóm dẫn đầu cả nước đã minh chứng rõ điều đó. Sớm xác định vai trò và tập trung đầu tư xây dựng, phát triển các khu, cụm công nghiệp làng nghề, đa nghề… hướng đến mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp, Bắc Ninh đã sớm quy hoạch nhiều khu công nghiệp rõ ràng, chi tiết và đầu tư đồng bộ cả hạ tầng lẫn tiện ích. Cùng với đó là sự vào cuộc tích cực, sát sao trong công tác giải phóng mặt bằng cũng như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của nhà đầu tư trong quá trình triển khai. Chính sự năng động, nỗ lực liên tục đó đã đưa những cánh đồng làng trở thành các khu công nghiệp tập trung hiện đại, mở ra một thời đại phát triển công nghiệp hóa.
Không chỉ nhanh nhạy trong hướng đi mà còn là sự sáng tạo trong cách làm. Nhiều năm trước đây, Bắc Ninh đã chú trọng hướng đến các tập đoàn đa ngành, đa quốc gia để chủ động tiếp cận giới thiệu, mời gọi và thu hút đầu tư. Thành công của Bắc Ninh ở chỗ mỗi khu công nghiệp tập trung đều có một vài tập đoàn đầu tư có quy mô lớn, công nghệ tiên tiến, có thương hiệu đã kéo theo chuỗi các nhà đầu tư vệ tinh, tạo giá trị gia tăng cao, tạo lập khu công nghiệp chuyên ngành và cụm công nghiệp phụ trợ. Bước khởi đầu thuận lợi tạo đà cho cả hành trình: Năm 2006, Canon có mặt tại Bắc Ninh đã khởi động cho “làn sóng” nhà đầu tư FDI lớn hội tụ: Foxconn, ABB, Samsung… làm cơ sở để xác lập ngành công nghiệp mũi nhọn, trọng tâm là công nghiệp điện, điện tử, viễn thông. Điều đáng mừng hơn, sau khi hoạt động một thời gian, nhiều nhà đầu tư đã quyết định tăng vốn, mở rộng sản xuất. Điển hình là Samsung Display đã đầu tư vào Khu công nghiệp Yên Phong 01 tỷ USD năm 2014, đến tháng 8-2015 đã đăng ký mở rộng thêm 3 tỷ USD và mở rộng lần 2 với vốn đầu tư tăng thêm là 2,5 tỷ USD năm 2017, nâng tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh đạt 6,5 tỷ USD. Có nhiều lý do dẫn đến quyết định đó song cũng một phần nhờ chính sách, môi trường đầu tư tuyệt vời của Bắc Ninh mà sau khi giai đoạn I đi vào hoạt động, công ty đã tiếp tục đầu tư mở rộng dự án.
Những dự án lớn của các tập đoàn đa quốc gia đã tạo nên hình ảnh năng động, phát triển và cũng chính là thương hiệu của Bắc Ninh trong quá trình hội nhập.
Có thể thấy sau 20 năm kể từ khi tái lập tỉnh, thu hút đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh đã phát triển mạnh mẽ trở thành khu vực kinh tế năng động, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội, tạo giá trị gia tăng đáng kể cho nền kinh tế trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Bên cạnh những tiềm năng và thế mạnh, tỉnh đã nỗ lực như thế nào trong công tác cải cách thủ tục hành chính, cải thiện chất lượng môi trường đầu tư, thưa ông?
Thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh không ngừng nỗ lực thực hiện đồng bộ công tác cải cách hành chính, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, bước đột phá trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương nhằm góp phần nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh.
Công tác cải cách hành chính được triển khai đồng bộ, hiệu quả cả về cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ máy, cải cách tài chính công và hiện đại hóa hành chính. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành công tác cải cách hành chính đã thu được những kết quả khả quan, được các cấp, ngành, đơn vị và cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận, đánh giá cao. Điển hình trong cải cách thủ tục hành chính là thực hiện nghiêm túc việc rà soát các thủ tục hành chính và thường xuyên cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật khi có sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ, bãi bỏ liên quan đến các thủ tục hành chính; kiểm soát chặt chẽ và thực hiện nghiêm túc các thủ tục được công bố công khai, đồng thời nghiên cứu, đề nghị cắt giảm tối đa các thủ tục không cần thiết; công khai, minh bạch tất cả các thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của ngành trên cổng thông tin điện tử của Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban quản lý các Khu công nghiệp, trong đó ưu tiên việc cắt giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính so với quy định; bước đầu thực hiện thành công việc đăng ký kinh doanh qua mạng…
Những năm tới Bắc Ninh sẽ có những giải pháp và chiến lược thu hút đầu tư FDI chọn lọc như thế nào?
Khu vực kinh tế có vốn FDI của tỉnh Bắc Ninh đã trở thành một bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Tỷ lệ đóng góp của khu vực kinh tế FDI trong GRDP toàn tỉnh tăng dần qua các năm. Nếu như năm 1997, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (theo giá so sánh 2010) là 1 tỷ đồng, năm 2000 là 769 tỷ đồng, năm 2005 tăng lên 1.504 tỷ đồng, năm 2010 đạt 16.685 tỷ đồng thì đến năm 2016 đã đạt đến 68.500 tỷ đồng và 9 tháng đầu năm 2017 là 97.881 tỷ đồng. Các dự án vốn FDI vào ngành công nghiệp chế biến và định hướng xuất khẩu tăng nhanh, góp phần tăng tổng kim ngạch xuất khẩu và chuyển dịch cơ cấu hàng xuất khẩu của Bắc Ninh. Qua các thời kỳ, định hướng thu hút FDI trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng tuy có thay đổi về lĩnh vực, sản phẩm cụ thể nhưng cơ bản vẫn theo định hướng khuyến khích sản xuất vật liệu mới, sản phẩm công nghệ cao, công nghệ thông tin, cơ khí chế tạo, thiết bị cơ khí chính xác, sản xuất sản phẩm và linh kiện điện tử... Đây cũng chính là các dự án có khả năng tạo giá trị gia tăng cao và lợi thế so sánh cho tỉnh Bắc Ninh khi thu hút FDI.
Trong thời gian tới, Bắc Ninh đang tập trung phấn đấu xây dựng trở thành tỉnh phát triển bền vững, hài hòa giữa khu vực đô thị và nông thôn, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đô thị lõi Bắc Ninh đạt tiêu chuẩn đô thị loại I. Bắc Ninh cũng sẽ chuyển từ phát huy lợi thế so sánh tĩnh sang lợi thế so sánh động và phát huy lợi thế cạnh tranh trong điều kiện mới; hình thành trung tâm nghiên cứu triển khai (R&D), trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao của vùng, tạo bước chuyển biến về kinh tế dịch vụ và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố khoa học, văn minh.
Theo đó, Bắc Ninh cần lựa chọn các dòng vốn đầu tư, lĩnh vực ưu tiên thu hút FDI theo định hướng “sử dụng công nghệ cao, công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường, sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên, khoáng sản, đất đai”. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp phụ trợ dần thay thế nhập khẩu linh phụ kiện, thiết bị từ nước ngoài để lắp ráp nhằm tạo giá trị gia tăng cao trong sản phẩm, nâng cao giá trị đóng góp cho ngân sách. Tạo động lực và sức mạnh lan tỏa để doanh nghiệp trong nước hợp tác cùng phát triển; góp phần xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo nghị quyết Đại hội XIX của tỉnh đề ra.
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
