Được mệnh danh là thủ phủ của ngành điều Việt Nam nhưng nhiều năm qua việc tìm giải pháp nâng cao giá trị gia tăng cho cây điều luôn là nỗi trăn trở của doanh nghiệp và chính quyền địa phương. Bằng tình yêu với cây điều và mong mỏi ngành điều phát triển bền vững, Công ty TNHH Phúc An đã tiên phong đầu tư nhà máy hiện đại, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, từng bước giải bài toán khó về giá trị gia tăng cho cây điều.
Nhiều năm gắn bó với cây điều, chứng kiến những thăng trầm của ngành, ông Lê Quang Luyến, người sáng lập Công ty TNHH Phúc An, hiện là Chủ tịch HĐTV Công ty hơn ai hết hiểu rất rõ về giá trị mà cây điều có thể mang lại. Bên cạnh đó, tỉnh Bình Phước được mệnh danh là thủ phủ của ngành điều nhưng ông nhận thấy rằng những giá trị mà cây điều mang lại cho người dân, cho địa phương là chưa tương xứng.
Thực trạng trên có nhiều nguyên nhân nhưng theo ông Luyến một trong những nguyên nhân chính là: Bình Phước tuy là cái nôi của ngành chế biến điều, số lượng doanh nghiệp chế biến khá đông nhưng hầu hết là các doanh nghiệp nhỏ, sản phẩm chủ yếu là điều sơ chế với phương tiện sản xuất thô sơ, năng suất lao động thấp. Những năm gần đây, công nghệ chế biến điều đã có những bước phát triển, nhiều doanh nghiệp cũng đã nhận ra hiệu quả từ việc đầu tư đổi mới công nghệ nhưng lại chưa mạnh dạn đầu tư.
Công nghệ hiện đại
Đam mê cây điều, ý thức được xu thế phát triển thị trường trong bối cảnh hội nhập nên ông Lê Quang Luyến luôn trăn trở và đặt mục tiêu làm sao sớm thiết lập được một quy trình sản xuất hiện đại với những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe của những thị trường, khách hàng khó tính nhất. Vì vậy, ông bắt tay quy hoạch nhà máy chế biến điều trên diện tích lên đến 32.000m2 với đầy đủ các hạng mục từ nhà máy, sân phơi cho đến nhà lưu trú cho công nhân. Điều này cũng đồng nghĩa với việc phải bỏ ra một số vốn ban đầu rất lớn nhưng ông quan niệm: đã là doanh nghiệp và muốn làm ăn kinh doanh lâu dài thì phải đầu tư cơ sở hạ tầng, không có cơ sở hạ tầng thì không thể phát triển.
Người viết bài này đã nhiều lần được nghe kể về nhà máy chế biến hạt điều Phúc An, nhưng phải đến khi được tận mắt tham quan nhà máy thì mới thấy được sự hiện đại và bài bản của nó. Cơ sở vật chất khang trang, thiết bị hiện đại, quy trình sản xuất nghiêm ngặt, chuyên nghiệp là những gì có thể cảm nhận ngay khi bước vào nhà máy. Tất cả diễn ra trong một quy trình khép kín từ khâu xử lý nguyên liệu đầu vào cho đến thành phẩm.
Kỹ sư Vũ Mạnh Tùng, Giám đốc quản lý chất lượng, người chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng sản phẩm được Công ty Phúc An cử tham gia nhiều khoá học được tổ chức bởi các chuyên gia nước ngoài, trong đó có chuyên gia Mỹ, trước khi tiếp nhận vận hành nhà máy cho biết, để có được một sản phẩm hoàn chỉnh, chất lượng cao, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu được trải qua rất nhiều công đoạn với rất nhiều máy móc hiện đại. “Nguyên liệu điều từ trong kho xuất ra được đưa vào hệ thống máy sàng phân cỡ để cho ra các loại hàng lớn, vừa và nhỏ. Sau đó dây chuyền tự động đưa điều vào hệ thống máy hấp, rồi vào hệ thống làm lạnh hiện đại.Tiếp theo, điều được đưa vào khu vực đặt các máy tách nhân và đi qua hệ thống máy bắn màu nhằm loại bỏ những hạt không đủ chuẩn. Sau công đoạn này, điều được đưa lên hệ thống sấy và hệ thống làm ấm. Sau khoảng thời gian quy định, điều được máy tiến hành bóc vỏ lụa và xông trùng để tạo ra sản phẩm điều nhân hoàn chỉnh”, anh Tùng cho biết.
Rất nhiều máy móc thiết bị hiện đại khiến một người không liên quan đến ngành điều như chúng tôi cũng có thể đam mê nó. Nhưng với chúng tôi ấn tượng nhất là hệ thống xông trùng công nghệ Hà Lan (trị giá hơn chục tỷ đồng), công suất lên tới 64 tấn/4 lò. Điểm đặc biệt là công nghệ xông trùng này không sử dụng bất cứ loại thuốc hay hóa chất nào mà sử dụng khí CO2 để loại bỏ nhiễm ký sinh trùng trên sản phẩm một cách tự nhiên, vì thế đảm bảo 100% chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu tới những thị trường khó tính nhất trên toàn thế giới.
Có thể khẳng định, cho đến thời điểm này Nhà máy chế biến hạt điều Phúc An là nhà máy chế biến hạt điều hiện đại nhất của ngành điều Việt Nam và là một trong những nhà máy chế biến hiện đại nhất thế giới. Ngay cả khách hàng, đối tác đến từ những thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ cũng rất ngạc nhiên về sự hiện đại và hài lòng về chất lượng sản phẩm của nhà máy.
Cho hiệu quả cao
Việc đầu tư công nghệ là điều cần thiết nhưng với một ngành điều có nhiều biến động như thời gian qua thì rất ít doanh nghiệp dám làm. Bên cạnh đó tâm lý ngại thay đổi (cái gì đang ổn định thì cứ để vậy) là lực cản lớn của ngành chế biến điều hiện nay.
Ông Lê Quang Luyến cho rằng, các doanh nghiệp nên mạnh dạn đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm. Bởi trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt như hiện nay nếu chậm thay đổi sẽ rất khó khăn trong việc tiếp cận thị trường, đặc biệt là những thị trường khó tính, lâu dần sẽ tụt hậu. “Để xuất sản phẩm vào được thị trường châu Âu, đặc biệt là thị trường Mỹ, các doanh nghiệp phải trải qua nhiều cuộc kiểm tra nghiêm ngặt. Ví dụ, để xuất được một container hạt điều qua Mỹ, đại diện FDA của Mỹ đến tận nhà máy thanh tra rất kỹ. Nhiều lúc tôi phải cử kỹ sư của mình đi hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành”, ông Luyến cho biết.
Đầu tư cho công nghệ, áp dụng kỹ thuật hiện đại vào sản xuất thì tốn kém là chuyện đương nhiên, tuy nhiên ông Lê Quang Luyến cho biết hiệu quả mang lại rất lớn. Về năng suất, nếu duy trì công nghệ sản xuất như trước đây thì với sản lượng hiện tại nhà máy của Phúc An phải cần đến 600 lao động. Nhưng, với nhà máy hiện nay, dây chuyền hiện đại và tự động đã giải phóng sức lao động rất nhiều, lượng công nhân giảm tới 80%, chỉ còn lại khoảng 100 người. Năng suất tăng, lao động giảm giúp doanh nghiệp giảm giá thành sản phẩm, tăng cạnh tranh và công tác quản lý cũng thuận lợi hơn.
Nhà máy hiện đại, sản phẩm chất lượng cao nên giá bán cũng tốt hơn. Hầu hết các doanh nghiệp nước ngoài khi đến làm việc, tham quan nhà máy Phúc An rất hài lòng, vì thế họ cũng sẵn sàng mua sản phẩm với giá cao hơn và số lượng nhiều hơn. Nhiều dòng sản phẩm của Phúc An hiện nay dù bán cao hơn các doanh nghiệp khác lên tới 2USD/kg nhưng khách hàng rất ưa chuộng, sản xuất không kịp để giao hàng . Mỗi container thành phẩm hiện nay có thể lợi thêm vài ngàn USD so với trước đây, nhân hàng chục container mỗi tháng thì tạo ra một khoản lợi rất lớn. “Với một nhà máy hiện đại như hiện nay, doanh nghiệp có rất nhiều lợi thế. Đầu tư cả trăm tỷ đồng nhưng chỉ cần khoảng bốn năm là có thể thu lại vốn”, ông Luyến chia sẻ.
Ngoài việc áp dụng công nghệ vào sản xuất, ông Lê Quang Luyến đặc biệt quan tâm đến xây dựng uy tín. Ông cho rằng, điều cốt yếu của doanh nghiệp chính là chất lượng sản phẩm và uy tín, khi đã có được hai điều đó thì khách hàng sẽ tự tìm đến với mình chứ không phải đi khắp nơi và nói nhiều về bản thân nhưng chất lượng không đảm bảo. Uy tín có được là nhờ chất lượng, tiếp cận hàng hóa chứ không phải tiếp cận con người.
Lấy công nghệ, chất lượng sản phẩm và uy tín làm nên tảng, Công ty Phúc An đã cho thấy đó là những bước đi đúng đắn. Hy vọng rằng thành công của Công ty Phúc An sẽ trở thành nguồn cảm hứng để nhiều doanh nghiệp khác có thêm niềm tin đầu tư kinh doanh một cách bài bản, góp phần xây dựng ngành điều Bình Phước nói riêng và Việt Nam nói chung phát triển lên tầm cao mới với nhiều giá trị gia tăng hơn.
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
