Ẩm thực vùng Cao Nguyên Đá

Thăm Hà Giang, với những hành trình dài ngày khám phá dành cho nhưng ai yêu thích thiên nhiên, lịch sử và cả địa tầng văn hoá trên vùng đất cổ với đa dạng nét độc đáo trong văn hoá, đời sống sinh hoạt của các dân tộc. Và khó ai có thể quên không thưởng thức thú ẩm thực của vùng Cao Nguyên Đá.

Thắng cố

Ai cũng biết đó là đặc sản, là món ăn truyền thống của đồng bào các dân tộc Mông ở các huyện vùng cao Hà Giang cũng như nhiều vùng ở miền núi phía Bắc. Hiện nay thắng cố đã trở thành món ăn ngon quen thuộc của nhiều tộc người vùng cao. Nếu người miền xuôi tự hào vì có phở thì ngưòi miền núi cũng tự hào vì có thắng cố. Trời càng lạnh thì thắng cố càng ngon, thắng cố được chế biến từ nguyên liệu tổng hợp của ngựa gồm đầu chân, các loại thịt bạc nhạc, nội tạng ngựa cùng gia vị đặc sắc, ăn cùng với mèn mén, banh ngô nướng, với người Mông thắng cố không chỉ là món ăn ngon thể hiện sự khéo léo sành ăn mà còn là nét đẹp văn hoá của đồng bào.

Mèn mén

Được chế biến từ nguyên liệu bột ngô xay vùng cao, sau nhiều công đoạn chế biến trở thành món ăn độc đáo và hấp dẫn. Hương thơm, vị đượm, bùi và ngậy. Món ăn này gắn bó với đồng bào vùng cao từ bao đời nay, đây là loại thực phẩm được dùng hàng ngày và trong các dịp lễ tết. Mèn mén chế biến khá dễ dàng nhưng khi thưởng thức món ăn phải theo một quy tắc ăn hợp lý thì mới cảm nhận được vị thơm và ngậy. Đây là món ăn khô nên trong bữa ăn không thể thiếu bát nước canh. Cách ăn của người Mông là nhai từ từ và nhai kỹ kèm theo nước canh hoặc thức ăn cùng một lúc.

Thịt bò khô Đồng Văn

Thịt bò tươi sau khi ướp đủ gia vị, treo hong khói để khô trên sàn bếp củi rồi treo lên nóc bếp hong khó nhiệt độ vừa đủ và thời gian lâu ngày sao cho thớ thịt quắt lại và chín đàn vào trong. Trung bình 03kg thịt bò tươi mới được 1kg thịt bò khô, thời gian trong vòng 4- 6 tháng. Thịt bò khô thường thái lát mỏng xào với củ cải và lá tỏi non, hoặc su su, súp nơ, su hào. Ngoài ra thịt bò khô còn được nướng vùi trong than củi rồi đem ra đập và xé nhỏ là dùng được. Món đặc sản này khi dùng với muối ớt và chút rượu ngô sẽ trở thành món nhắm rất tuyệt mà bất cứa ai thưởng thứ sẽ không bao giờ quên.

Thịt Lợn hun khói

Chế biến từ thịt ba chỉ, sau khi tẩm ướp gia vị thịt được treo tại khu đốt lửa đến khi khô (thường treo nửa năm đến 1 năm) khi lấy xuống thì miếng thịt đã chín từ bên trong, chỉ việc sơ chế là dùng được, khi ăn không bị ngấy. Thịt lợn hun khói của đồng bào các dân tộc ở Hà Giang có từ rất lâu và đã trở thành đặc sản của địa phương. Thịt lợn hun khói ở đây mang đậm hương vị rất riêng của núi rừng vùng Cao Nguyên Đá, ăn vào mới thấy khác. Hằng năm cứ đến mùa đông người dân chọn những miếng thịt ngon mang về thái mỏng rồi treo lên gác bếp. Hơi nóng của lửa sẽ làm cho miếng thịt săn lại, mỡ chảy ra, thịt hun khói được chế biến thành nhiều món khác nhau: luộc, nướng, xào hoặc kho cùng củ cải. Thông thường người ta chỉ dùng thịt lợn ba chỉ, đôi khi dùng thịt mông, vai. Các món được chế biến từ thịt hun khói thường ngon hơn so với thịt không treo nóc bếp bởi miếng thịt chắc và có mùi vị đặc trưng. Thịt lợn hun khói đã trở thành món không thể thiếu trong các gia đình người Mường, Thái, Mông, Tày vào các ngày lễ Tết hầu như nhà nào cũng có món thịt treo nóc bếp.