Một năm nhiều biến động ảnh hưởng đến DNNVV

Năm 2010 đánh dấu một năm đầy biến động và thách thức đối với nền kinh tế. Các vấn đề về vốn, lạm phát, tỷ giá, cán cân thanh toán... là những vấn đề khiến rất nhiều DNNVV VN đang phải đau đầu đối phó để có được kết quả kinh doanh khả quan.

Chồng chất khó khăn

Theo ông Đặng Đức Dũng, Phó chủ tịch Hội doanh nghiệp trẻ HN, cho dù Chính phủ đã khéo léo và mạnh dạn dẫn dắt nền kinh tế VN vượt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu 2 năm trước đây, sau đó duy trì đà tăng trưởng 6-7%, tuy nhiên các nỗ lực của Chính phủ gần đây đã không thể kéo lãi suất ngân hàng xuống để giúp các DN có cơ hội đầu tư dài hạn, trong lúc nền kinh tế VN cần thêm rất nhiều việc làm. Mặc dù NHNN kêu gọi các ngân hàng thương mại giảm lãi suất nhưng cuối cùng, tháng 11 cũng chứng kiến lãi suất cơ bản một lần nữa tăng lên do sức ép của giá vàng tăng mạnh, tỷ giá ngoại tệ cũng tăng nhanh như thể đồng nội tệ bị phá giá.

Giá nhiều mặt hàng bị đẩy lên, đặt ra bài toán về vốn đầu tư cho doanh nghiệp. Giá than, điện, xăng dầu, tỷ giá… tăng theo lộ trình cũng tăng gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chưa kể lãi suất cho vay của các NH thương mại cũng “nhích” lên đáng kể càng khiến việc tìm kiếm nguồn tài chính để kinh doanh đối với các DNNVV càng trở nên xa vời. “Thiếu vốn và nguồn vốn quá đắt đang và sẽ là khó khăn lớn nhất đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Các nguồn vốn vẫn đang tiếp tục được đổ vào xây dựng cơ sở hạ tầng và các ngành công nghiệp nhà nước nắm giữ, trong khi những sự kiện gần đây cho thấy DNNN không tạo ra thêm việc làm, không đạt hiệu quả trong đầu tư, thậm chí làm thất thoát nặng nề”, ông Dũng cho biết thêm.

Bên cạnh đó, nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam chưa ổn định. Bội chi ngân sách vẫn cao, cán cân thanh toán, cán cân thương mại và vãng lai chưa được cải thiện đáng kể. Đây là tiền đề gây bất ổn vĩ mô, lạm phát quay trở lại, cản trở điều kiện phát triển của doanh nghiệp.

Đối mặt với những khó khăn nêu trên, khả năng chống đỡ của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam rất yếu ớt. Với khả năng ít ỏi về vốn, công nghệ lạc hậu (kết quả một cuộc khảo sát mới được tiến hành cho thấy, hơn 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa đang sử dụng công nghệ từ trung bình trở xuống), thị trường xuất khẩu phụ thuộc nhiều vào nước ngoài đã khiến các DNNVV VN chồng chất khó khăn.

Bà Phạm Thị Thu Hằng, Viện trưởng viện Phát triển doanh nghiệp- VCCI cho biết, theo kết quả điều tra năm 2010 của VCCI, có 89% doanh nghiệp nhà nước có địa điểm kinh doanh ổn định, trong khi có 51% doanh nghiệp tư nhân phải sử dụng nhà của mình làm nơi sản xuất kinh doanh. Chỉ có 2% doanh nghiệp tư nhân tiếp cận được các khu - cụm công nghiệp. Khu vực kinh tế tư nhân vẫn chưa thực sự bình đẳng khi tiếp cận với các nguồn lực vốn và đất đai so với doanh nghiệp Nhà nước.

Đó là chưa kể đến mối liên kết của các DNNVV VN rất hạn chế. Điều này thể hiện cả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh lẫn năng lực tạo dựng một tiếng nói chung có thể mang lại lợi ích chung cho cộng đồng. Các DNNVV VN đều chưa có tầm nhìn dài hạn, chỉ mong muốn lợi nhuận nhiều và càng nhanh càng tốt, trình độ quản lý, nhận biết về kinh doanh, văn hóa kinh doanh… cũng rất hạn chế.

DNNVV cần bình đẳng

Theo ông Cao Sỹ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV VN, trước thực tế lãi suất vay vốn quá cao khiến doanh nghiệp khó tiếp cận, để có thể giảm mặt bằng lãi suất xuống, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, cần đẩy mạnh sản xuất phát triển, giảm chỉ số giá tiêu dùng, ổn định kinh tế vĩ mô và giảm nhập siêu. Trên cơ sở ấy tự lãi suất giảm xuống mà không phải ra mệnh lệnh hành chính.

Ngoài ra, theo ông Kiêm, việc cần làm giúp các DNNVV đối phó với những khó khăn là nhanh chóng triển khai, thực hiện có hiệu quả Nghị định 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ về hỗ trợ DNNVV. Theo NĐ 56, khối DNNVV được sự hỗ trợ từ tài chính, thông tin, đào tạo nhân lực đến chính sách hỗ trợ để sử dụng khoa học công nghệ... .

“Mong muốn của phần lớn doanh nghiệp Việt Nam không phải là Nhà nước hỗ trợ mà vẫn là được tiếp cận với các chính sách của Nhà nước một cách thực sự bình đẳng, thông thoáng, tránh được những rườm rà do thủ tục hành chính mang lại”, ông Kiêm nói.

Ông Phùng Anh Tuấn, Thành viên ban chấp hành Hội doanh nhân trẻ TP.HCM- YBA cho rằng, trong nỗ lực thực hiện chủ trương chiến lược xây dựng môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng minh bạch và hiệu quả, đã đến lúc Chính phủ cần xem xét chấm dứt chủ trương thành lập và trực tiếp quản lý hoạt động các tập đoàn kinh tế nhà nước. Không thành lập thêm mà tiến hành cổ phần- tư hữu hóa các tập đoàn kinh tế quốc doanh hiện tại nhằm sử dụng cơ chế cạnh tranh của nền kinh tế thị trường để nâng cao hiệu quả quản lý và hoạt động của DNNN. Về lâu dài để việc thành lập các tập đoàn kinh tế cho DN thuộc khu vực tư nhân, tránh mâu thuận về quyền lợi và khách quan hóa việc quản lý giám sát của Chính phủ với hoạt động của các tập đoàn kinh tế.

Quỳnh Chi