Du lịch 2011: Phát triển bền vững

Có thể khẳng định rằng năm 2010 là một năm thành công của du lịch Việt Nam. Với việc đón khách quốc tế thứ 5 triệu, tổng doanh thu du lịch năm 2010 toàn ngành ước đạt gần 96 ngàn tỷ đồng, du lịch Việt Nam đã tạo dựng được thương hiệu trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, ngành du lịch Việt Nam cũng đứng trước thách thức mới trong việc khẳng định tên tuổi du lịch Việt Nam gắn với sản phẩm mang tính cạnh tranh, phát triển bền vững.

Tăng tính chuyên nghiệp

Theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Cục phó Tổng cục Du lịch Việt Nam, thành công nhất năm vừa qua là ngành du lịch đã tập trung xúc tiến, quảng bá một cách bài bản nhất. Nếu như trước đây hoạt động xúc tiến chỉ thực hiện theo quy mô vừa và nhỏ, thì năm 2010, ngành du lịch đã mạnh dạn triển khai quy mô lớn hơn, thời gian dài hơn, lực lượng đông đảo hơn; quảng bá và chuẩn bị xây dựng sản phẩm tốt hơn. Ngoài thị trường Đông Bắc Á, ASEAN, Trung Quốc, du lịch Việt Nam đã tập trung vào thị trường các nước Tây Âu hết sức quy mô, bài bản. Đặc biệt tại thị trường Trung Quốc, đây là năm mà Việt Nam đã thực hiện 4-5 cuộc xúc tiến. Lượng khách trong năm vừa qua tăng rất nhanh như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc hay một số nước Tây Âu như Pháp, Đức tăng rất lớn.

Bên cạnh đó, ngành đã mở ra nhiều đối tượng để tiếp cận. Năm 2010 là năm đầu tiên Việt Nam xúc tiến du lịch qua kiều bào sinh sống ở nước ngoài để tuyên truyền cho bạn bè nước sở tại về hình ảnh đất nước Việt Nam, đi du lịch Việt Nam. Việt Nam có hàng triệu kiều bào và đây là lực lượng tuyên truyền viên khá hiệu quả bởi họ là những người thông thạo người bản xứ, biết tâm lý sở thích của người bản xứ giúp cho công tác tuyên truyền hiệu quả hơn.

Năm 2010 cũng là năm đầu tiên Việt Nam phát động đồng bộ với các sở ngành liên quan tổ chức chiến dịch bán hàng giảm giá vào mùa thấp điểm du lịch. Mặc dù lấy trọng tâm là 3 thành phố lớn: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng nhưng hầu hết các địa phương đều hưởng ứng. Đây là sáng kiến lần đầu tiên có sự phối hợp với ngành công thương, các địa phương nên cũng là sự kiện hút khách du lịch.

Lượng khách 5 triệu không chỉ là cố gắng, thời cơ mà là kết quả của cả quá trình hoạt động bắt đầu từ năm 2009. Diễn đàn du lịch Việt Nam-ASEAN lần đầu do Việt Nam đăng cai năm 2009 đã bắt đầu sự hoạt động của du lịch Việt Nam mang tính chuyên nghiệp hơn, quan tâm xây dựng sản phẩm hơn và tổ chức tuyên truyền quảng bá trọng tâm, trọng điểm và có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó là những lợi thế của năm 2010, sự huy động đồng bộ các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp vào các chương trình trọng điểm du lịch quốc gia như Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long, các hoạt động văn hoá lớn đã có tác động thu hút khách, đưa đến kết quả tốt cho năm 2010.

Chuyển hướng phát triển theo chiều sâu

Với kết quả đạt được trong năm 2010, ngành du lịch Việt Nam tăng trên 30% so với kế hoạch đề ra đón 4,2 triệu lượt khách quốc tế. Đây là năm tăng cao nhất bởi năm 2009 do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, Việt Nam chỉ đón có 3,8 triệu, như vậy, lượng khách năm nay tăng trở lại 1,2 triệu lượt khách quốc tế. Việt Nam là nước có tốc độ phục hồi, tăng trưởng du lịch nhanh nhất thế giới. Tuy nhiên, quy luật của du lịch không phải lúc nào cũng tăng tịnh tiến mà khi nào đến đỉnh thì sẽ đến dừng. Năm 2011, ngành dự báo đối mặt với những yêu cầu thách thức như không có cơ hội tổ chức các sự kiện lớn như năm 2010, thêm vào đó là dự báo về sự bất thường của thiên tai. Điều đó có thể thấy, thời gian qua, thiên tai liên tục ảnh hưởng đến miền Trung và dự báo này ảnh hưởng không nhỏ tới du lịch Việt Nam.

Ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh, du lịch là ngành kinh tế nên đối với chủ khách sạn không phải năm nay đón được bao nhiêu khách mà là kinh doanh lãi được bao nhiêu, lợi nhuận cho doanh nghiệp được bao nhiêu, đóng góp ngân sách bao nhiêu. Vì vậy chủ khách sạn sẵn sàng đón 100 khách có chi trả cao còn hơn đón 1000 lượt khách chi trả không có gì. Vấn đề sau cùng là đóng góp được bao nhiêu cho đất nước, sẽ giải quyết được bao nhiêu việc làm, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội bao nhiêu.

Tuy nhiên, điều quan trọng có tính quyết định là nhận thức, suy nghĩ của con người theo hướng phát triển bền vững của du lịch. Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Văn Tuấn cho rằng, Việt Nam nói về du lịch như một hoạt động mang tính xã hội, bao cấp; tư duy quản lý, chỉ đạo, điều hành, xây dựng du lịch như là một thứ không cần thiết trong nền kinh tế, hoạt động xã hội. Việt Nam thừa hưởng tài nguyên tự nhiên trời phú, không biết phát huy nguồn tài nguyên này để khai thác hiệu quả mà thậm chí nhiều nơi đang phá huỷ nguồn tài nguyên này. Nguyên nhân chính là do con người, tư duy quản lý, điều hành chỉ đạo yếu kém đang làm lãng phí, hư hại nguồn tài nguyền này.

Đó cũng là lý do vì sao, trong chiến lược phát triển du lịch giai đoạn 2011-2020, ngành du lịch chuyển hướng phát triển theo chiều sâu, lấy chất lượng làm trọng tâm để nâng cao doanh thu của ngành. Muốn vậy, ngành du lịch khai thác các dịch vụ gia tăng để nâng cao khả năng chi tiêu của khách, khách lưu trú tại Việt Nam lâu hơn.

Nguyễn Huyền