Doanh nghiệp ngoại “để mắt” tới những nhà tư vấn nội

Ông Lê Hải Đoàn -Phó Tổng giám đốc Công ty kiểm toán quốc tế

Sự tham gia ngày càng nhiều của các công ty, tập đoàn nước ngoài tại Việt Nam đã thúc đẩy loại hình dịch vụ tư vấn cho các doanh nghiệp này phát triển nhanh chóng. Ông Lê Hải Đoàn -Phó Tổng giám đốc Công ty kiểm toán quốc tế Unistars đã chia sẻ với Tạp chí Vietnam Business Forum những đánh giá của mình về thị trường tư vấn nói chung và những kinh nghiệm khi thực hiện vai trò tư vấn cho các doanh nghiệp nước ngoài nói riêng.

Ông đánh giá như thế nào về thị trường tư vấn tại Việt Nam?

Thị trường tư vấn có rất nhiều tiềm năng để tăng trưởng mạnh mẽ vào thời gian tới. Đã qua rồi cái thời mà các doanh nghiệp tự tay làm từ A-Z, từ khâu nghiên cứu thị trường, thành lập công ty, đến những báo cáo thuế, kiểm toán, kế toán và cao hơn nữa là tư vấn về quản lý doanh nghiệp… Họ có nhiều lý do để sử dụng dịch vụ tư vấn, như thu gọn bộ máy hoạt động, tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động…

Tại Việt Nam, tuy còn mới mẻ nhưng thị trường này có sự phát triển đáng kể về số lượng các công ty, các loại hình dịch vụ. Đặc biệt thời gian gần đây, rất nhiều công ty quốc tế lớn hoạt động tư vấn kiểm toán, đầu tư, quản trị, luật pháp, chiến lược, nhân sự, thông tin... đã tới Việt Nam. So với nước ngoài, các công ty tư vấn Việt Nam đông hơn nhưng có quy mô nhỏ hơn. Tuy nhiên, xét về khả năng cạnh tranh, các công ty tư vấn tại Việt Nam lại có nhiều lợi thế hơn nhờ am hiểu địa phương, chi phí hoạt động thấp, giá dịch vụ rẻ hơn…

Những dịch vụ tư vấn nào thường được khách hàng là doanh nghiệp nước ngoài quan tâm, thưa ông?

Các dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp rất đa dạng, từ dịch vụ kiểm toán, kế toán, đến nghiên cứu thị trường, tìm kiếm các cơ hội kinh doanh, lập dự án đầu tư, tư vấn pháp lý, tài chính, chuyển giao công nghệ, tư vấn sở hữu trí tuệ, giải quyết các tranh chấp, tư vấn quản lý, tư vấn cổ phần hoá, thuế… Theo tôi, các doanh nghiệp nước ngoài coi trọng vấn đề lựa chọn các nhà cung cấp dịch vụ uy tín hơn là sử dụng các dịch vụ riêng lẻ. Như tôi đã nói ở trên, chính lợi thế về am hiểu thị trường trong nước đã khiến các doanh nghiệp nước ngoài tìm đến với các nhà tư vấn nội nhiều hơn.

Nhiều ý kiến cho rằng chất lượng dịch vụ tư vấn được cung cấp tại Việt Nam chưa cao. Ông có nhận xét gì về vấn đề này?

Thị trường tư vấn đang còn khá mới nên hầu như chưa có một cơ chế pháp lý nào quy định cụ thể về loại hình dịch vụ này. Thêm vào đó, việc ngày càng nhiều các công ty tham gia thị trường cũng có thể dẫn đến tình trạng “vàng thau lẫn lộn”, nhiều công ty thiếu chuyên nghiệp, chất lượng dịch vụ kém vẫn được hoạt động. Chính vì vậy, các doanh nghiệp có thể gặp rủi ro khi chọn nhầm nhà tư vấn cho mình. Một số doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập hiện nay chưa đủ năng lực để thực hiện dịch vụ kiểm toán. Hoạt động của các công ty này chỉ đơn thuần là hoàn thiện hồ sơ cho các khách hàng một cách sơ sài và dập con dấu của họ cho đủ thủ tục để “đối phó” với các cơ quan chức năng. Tình trạng “bán con dấu” như vậy đã xảy ra nhiều trong thời gian qua. Vừa qua, Ủy ban Chứng Khoán Nhà nước vừa công bố danh sách công ty kiểm toán và kiểm toán viên không được chấp nhận năm 2011. Danh sách này bao gồm 1 công ty kiểm toán và 8 kiểm toán viên đã có sai phạm trong kết quả kiểm toán báo cáo tài chính của một số doanh nghiệp là một ví dụ cho thấy năng lực cung cấp dịch vụ tư vấn chưa cao.

Trong quá trình làm việc, ông được nghe các bạn hàng nước ngoài bày tỏ về những vướng mắc nào?

Chúng tôi có kinh nghiệm làm việc với một số khách hàng nước ngoài đặc biệt là khách hàng Nhật Bản. Đối với người Nhật, yêu cầu kỹ thuật của họ rất cao. Mặc dù Việt Nam luôn kêu gọi các doanh nghiệp Nhật Bản sử dụng nguyên vật liệu trong nước, nhưng theo kết quả một cuộc điều tra của Jetro gần đây cho thấy, rất ít doanh nghiệp Việt Nam có thể đáp ứng yêu cầu về chất lượng của họ. Con số đáng buồn là chỉ có 22% nguyên vật liệu mà các công ty Nhật Bản có thể mua được ở Việt Nam, trong khi ở Phillipins, Thái Lan hay Malaysia thì tỷ lệ này cao hơn rất nhiều. Yếu tố về nguyên vật liệu đã cản trở nhiều doanh nghiệp nước ngoài muốn mở nhà máy sản xuất, chế biến tại Việt Nam.

Một vướng mắc nữa là mặc dù môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam đã được cải thiện đáng kể, nhưng vẫn còn nhiều thủ tục rườm rà, thời gian giải quyết các thủ tục hành chính kéo dài, cơ chế “một cửa” chưa có hiệu quả rõ rệt…

Vậy theo ông các công ty tư vấn cần có những giải pháp gì nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp?

Để cung cấp cho khách hàng những dịch vụ có chất lượng đòi hỏi các công ty tư vấn có một đội ngũ các nhà tư vấn chuyên nghiệp đã có nhiều kinh nghiệm.

Các công ty tư vấn cũng cần phải có thời gian nhất định để tích lũy kinh nghiệm và xây dựng thương hiệu, tạo niềm tin cho khách hàng. Bên cạnh đó, đối với dịch vụ kiểm toán và kế toán đòi hỏi cao nhất về nghiệp vụ và sự cập nhật thường xuyên những quy định mới của hệ thống kế toán, kiểm toán.

Xin cảm ơn ông!