“Tăng lực” cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê

Hoạt động tại “thủ phủ cà phê” của cả nước, thời gian qua các doanh nghiệp cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk luôn nỗ lực khắc phục và vượt thoát khó khăn, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Toàn tỉnh hiện có 112 đơn vị chế biến cà phê nhân, trong đó có 26 doanh nghiệp nhà nước (18 doanh nghiệp Trung ương, 8 doanh nghiệp tỉnh), 3 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, 4 công ty, chi nhánh tỉnh ngoài và 79 doanh nghiệp tư nhân; 18 đơn vị chế biến cà phê bột, hòa tan, cà phê túi lọc. Có 25 doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy chế biến cà phê theo công nghệ chế biến ướt với năng lực chế biến chiếm khoảng 20% sản lượng cà phê toàn tỉnh. Tổng công suất chế biến cà phê hàng năm của tỉnh trên 300.000 tấn, số lượng cà phê còn lại do dân tự chế biến bằng phương pháp phơi quả khô hoặc xát dập quả tươi phơi khô, phương pháp này làm ảnh hưởng xấu đến chất lượng cà phê rất nhiều. Những năm qua, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư một nguồn vốn rất lớn cho máy móc thiết bị theo công nghệ hiện đại để sản xuất sản phẩm xuất khẩu đáp ứng theo nhu cầu của các nhà nhập khẩu.

Xuất khẩu cà phê niên vụ 2009-2010 chủ yếu vẫn là xuất khẩu cà phê nhân loại 2 (R2) với 230.130 tấn, chiếm tỷ trọng 64,35% trên tổng lượng cà phê xuất khẩu; cà phê loại 1 (R1) là 125.600 tấn, chiếm tỷ trọng 35,32% trên tổng lượng cà phê xuất khẩu; cà phê chất lượng cao 1.207 tấn, chiếm tỷ trọng 0,33% trên tổng lượng cà phê xuất khẩu. Hoạt động mua bán cà phê tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp lớn với 14 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cà phê, trong đó có 1 doanh nghiệp trung ương đóng chân trên địa bàn, 6 doanh nghiệp nhà nước thuộc tỉnh quản lý, 4 doanh nghiệp tư nhân, 2 doanh nghiệp liên doanh nước ngoài và chi nhánh của Công ty CP Intimex tại Buôn Ma Thuột. Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê hàng đầu của Đắk Lắk chiếm tới 86,5% tổng sản lượng cà phê xuất khẩu của tỉnh. Ngoài việc đẩy mạnh xuất khẩu, các doanh nghiệp cà phê của Đắk Lắk còn chú trọng đến việc mở rộng thị trường tiêu thụ cà phê nội địa.

Ông Lý Thanh Tùng – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư Đắk Lắk cho biết đồng hành cùng các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê, suốt thời gian qua các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh đã kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp, thúc đẩy ngành cà phê Đắk Lắk phát triển bền vững. Cùng với sự hỗ trợ tích cực, kịp thời từ phía chính quyền địa phương, các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh cũng đã cung ứng vốn kịp thời, giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn tài chính để vượt qua những thời điểm khó khăn nhất. Đặc biệt cũng nhờ sự tăng cường công tác tuyên truyền từ phía Trung tâm Xúc tiến đầu tư, đến nay doanh nghiệp và người nông dân ngày càng quan tâm hơn về chất lượng cà phê, tập trung đầu tư về công nghệ chế biến cũng như kỹ thuật canh tác, nhất là quan tâm đến sản xuất cà phê sạch có chứng nhận của các tổ chức như Hiệp hội 4C, UTZ...; đồng thời tập trung cho công tác xúc tiến thương mại, tiếp xúc trực tiếp với khách hàng tiêu thụ và bán hàng trực tiếp cho các nhà rang xay.

Ngoài ra, nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu cho doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng như mở rộng thị trường xuất khẩu cà phê, Tỉnh ủy Đắk Lắk cũng đã có nghị quyết chuyên đề về cà phê và UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện "Đề án phát triển cà phê bền vững đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 của tỉnh". Đây chính là định hướng cơ bản nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu cho doanh nghiệp cũng như mở rộng thị trường xuất khẩu cà phê. Trước mắt tỉnh sẽ tập trung vào một số giải pháp trọng tâm, trong đó chú trọng tăng cường quảng bá và sử dụng thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột một cách có hiệu quả trên cơ sở nhận thức về sản xuất cà phê bền vững gắn với lợi ích kinh tế-xã hội-môi trường, qua đó giúp cho tên gọi xuất xứ hàng hóa cà phê nhân Buôn Ma Thuột thực sự trở thành tài sản quốc gia, đem lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng, cho những người sản xuất kinh doanh cà phê Buôn Ma Thuột. Tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh sự liên kết hợp tác giữa doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp chế biến và người trồng cà phê để xây dựng hệ thống mua hàng cà phê từ người sản xuất, thống nhất giá cả để nâng cao giá trị xuất khẩu. Đồng thời đầu tư máy móc thiết bị chế biến kỹ thuật cao để nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, tăng sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài.

Quan trọng hơn, tỉnh sẽ chú trọng kêu gọi đầu tư vào lĩnh vực chế biến cà phê bột, cà phê hòa tan để cà phê qua chế biến chiếm tỷ lệ ngày càng cao hơn, đem lại giá trị kim ngạch xuất khẩu ngày càng lớn hơn. Đầu tư hơn nữa cho các vùng chuyên canh cà phê về: hồ, đập, thủy lợi, đường giao thông, điện sản xuất....Đầu tư vào nghiên cứu khoa học công nghệ đối với ngành cà phê song song với đẩy mạnh hoạt động của sàn giao dịch cà phê Buôn Ma Thuột, qua đó từng bước chuyên nghiệp hoá hoạt động mua bán - xuất khẩu cà phê, góp phần nâng cao chất lượng cà phê xuất khẩu và bảo vệ người lợi ích của doanh nghiệp cũng như người trồng cà phê.