Chủ tịch Tập đoàn Hòa Bình Lê Viết Hải: “Đưa Việt Nam trở thành cường quốc công nghiệp xây dựng, không thể chậm hơn nữa…”

Khi đang nằm trong nhóm nước ở giai đoạn cuối của cơ cấu dân số vàng thì thập kỷ 2020-2030 được xem là thời điểm tối ưu để Việt Nam vươn lên thoát khỏi bẫy trung bình thấp và chuyển từ nhóm nền kinh tế có mức thu nhập trung bình thấp sang nhóm trung bình cao. Tuy nhiên trong bối cảnh chạy đua toàn cầu hết sức khốc liệt, khi mà những lợi thế truyền thống (tài nguyên dồi dào, nguồn nhân lực giá rẻ…) đang dần mất đi vai trò động lực tăng trưởng, Việt Nam cần dựa vào đâu để bứt phá vươn lên trở thành một cường quốc trên thế giới? Dưới góc nhìn của một doanh nhân giàu kinh nghiệm thương trường và đầy tâm huyết, ông Lê Viết Hải - Ủy viên Ban Chấp hành Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình đã chia sẻ giải đáp cho câu hỏi này. Văn Lượng thực hiện.

Ông đánh giá như thế nào về vai trò, vị trí của VCCI trong những năm qua cũng như hoạt động thúc đẩy sự phát triển doanh nghiệp, doanh nhân?

Chặng đường hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển của VCCI gắn liền với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, các hiệp hội và người sử dụng lao động tại Việt Nam. Từ 93 tổ chức hội viên ban đầu, đến nay VCCI đã có trên 11.000 hội viên trực tiếp và trên 100.000 hội viên gián tiếp đại diện cho các thành phần kinh tế, trở thành một lực lượng hùng hậu nhất. VCCI đã đóng góp tích cực vào việc xây dựng các chính sách, nền tảng pháp lý cho môi trường kinh doanh ở Việt Nam thông qua việc tham gia xây dựng và tổ chức thực hiện Luật Doanh nghiệp (1999, 2005), Luật Đầu tư (2005); nghiên cứu, đề xuất, khuyến nghị các chủ trương, phương án đàm phán gia nhập WTO, FTA, TPP và các điều ước quốc tế.

Đặc biệt, VCCI công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đã góp phần giúp các địa phương cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư; nghiên cứu, công bố báo cáo thường niên và các báo cáo định kỳ về tình hình doanh nghiệp, kiến nghị kịp thời những giải pháp, chính sách với Chính phủ; cũng như chủ trì và đồng chủ trì nhiều diễn đàn đối thoại chính sách kinh tế lớn trong nước và quốc tế. Các hoạt động của VCCI đã đem đến nhiều chính sách thiết thực cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước và tạo dựng hình ảnh tốt về một môi trường đầu tư hấp dẫn, minh bạch cho doanh nghiệp nước ngoài đầu tư đến Việt Nam.

Là Ủy viên Ban chấp hành VCCI, theo ông ở thời điểm khó khăn hiện nay thì doanh nhân Việt Nam cần phải suy nghĩ và có những hành động cụ thể, thiết thực như thế nào?

Theo tôi, hơn lúc nào hết, cộng đồng doanh nhân cần phát huy vai trò xung kích mạnh mẽ trong các hoạt động kinh doanh và xã hội cộng đồng. Thời điểm khó khăn này chính là thời điểm mỗi doanh nhân thể hiện bản lĩnh, ý chí của mình để đưa doanh nghiệp vượt qua giông tố, thử thách và cùng tiếp sức, tương trợ lẫn nhau để vượt “bão covid” thành công. Có thể đây là một giai đoạn đặc biệt khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng chúng ta đã từng nhiều lần thành công vượt qua sóng gió như giai đoạn khủng hoảng kinh tế châu Á năm 2008, tiếp đó là khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2011 kéo dài tới năm 2015. Tôi luôn suy nghĩ tích cực rằng, hãy biến những trở lực khó khăn thành động lực phát triển mạnh mẽ.

Tại Tọa đàm “Khôi phục và phát triển kinh tế TP.Hồ Chí Minh 2020” do UBND TP.Hồ Chí Minh tổ chức vào đầu tháng 5, tôi đã gửi đề xuất 6 giải pháp nhằm khôi phục kinh tế hậu đại dịch Covid -19 cũng như phải nắm bắt cơ hội vàng cho Việt Nam hậu đại dịch Covid. Còn tại doanh nghiệp, song song với các giải pháp mang tính chiến lược cho hàng thập kỷ, chúng tôi đã chuẩn bị những biện pháp vừa phù hợp với việc phát triển lâu dài, vừa đáp ứng cho việc đối phó với cuộc khủng hoảng trước mắt để duy trì bộ máy quản lý sản xuất kinh doanh, bảo đảm công ăn việc làm cho nguồn nhân lực rất lớn hiện nay; đồng thời giúp Tập đoàn nhanh chóng khôi phục sau cuộc khủng hoảng với 7 nhóm tái cấu trúc, cụ thể: Sản phẩm & dịch vụ, Thị trường, Mô hình kinh doanh, Hệ thống quản lý, Hệ thống thông tin, Nguồn nhân lực và Tài chính.

Cuốn sách "Thập kỷ vàng, trang sử mới" của ông mới xuất bản được mở đầu bằng câu: “Tại sao một quốc gia xuất sắc chiến thắng "giặc" Covid-19 khiến cả thế giới phải nể phục, một dân tộc giàu mưu lược và đầy dũng khí… lại chưa thắng trong mặt trận kinh tế, chưa thể vượt lên hàng đầu trong thời kỳ hòa bình và tái thiết”. Ông có thể lý giải thêm cho độc giả hiểu rõ về những hàm ý trên?

Với thành tích nổi bật trong công cuộc phòng chống "giặc" Covid -19 đợt đầu, Việt Nam được báo chí quốc tế ca ngợi là hình mẫu chống dịch trên toàn thế giới, uy tín và vị thế của Việt Nam đang được đánh giá rất cao. Thành công này và sự ổn định về môi trường đầu tư kinh doanh đã góp phần làm đẹp hơn hình ảnh Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài, đưa Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư an toàn và là nơi "chọn mặt gửi vàng" của các nhà đầu tư quốc tế. Tôi cho rằng sau đại dịch Covid -19, trật tự kinh tế của thế giới chắc chắn thay đổi mang lại những cơ hội rất lớn cho thu hút đầu tư nước ngoài và Việt Nam với hình ảnh tuyệt đẹp qua kỳ tích chống dịch được toàn thế giới tôn vinh cần nắm bắt và khai thác tốt thời cơ "vàng" này để vươn lên xác lập vị trí xứng đáng hơn trên bản đồ thế giới.

Đi cùng với cơ hội "vàng" có được, nền kinh tế Việt Nam cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Theo phân loại mới nhất dành cho năm tài khóa 2021, Ngân hàng Thế giới (WB) xếp Việt Nam nằm trong nhóm nền kinh tế có mức thu nhập trung bình thấp. Xét trên phương diện nhân khẩu học, cơ cấu dân số vàng là một điều kiện vô cùng quan trọng để một quốc gia vượt qua bẫy thu nhập trung bình và bứt phá vươn lên trở thành một cường quốc. Điều đáng quan ngại là Việt Nam lại đang nằm trong nhóm nước ở giai đoạn cuối của cơ cấu dân số vàng. Điều này đồng nghĩa với chỉ một thời gian ngắn nữa thôi, Việt Nam sẽ chuyển dần sang giai đoạn hậu cơ cấu dân số vàng, giai đoạn già nhanh và sắp sửa vụt mất cơ hội tạo lập những kỳ tích trong phát triển kinh tế.

Do đó, giai đoạn 2020 - 2030 được xem là thập kỷ vàng để Việt Nam phấn đấu thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và chuyển từ nhóm nền kinh tế có mức thu nhập trung bình thấp sang nhóm trung bình cao với mức thu nhập 4.000 USD/đầu người, từng bước đưa đất nước vươn lên trở thành cường quốc. Chúng ta hoàn toàn có thể làm được điều này nếu có lộ trình cùng chiến lược triển khai phù hợp. Trước Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc là hai gương sáng điển hình cho những bứt phá thần tốc khó quốc gia nào có thể sánh kịp. Chỉ hơn ba thập kỷ, xứ sở hoa anh đào và xứ sở kim chi đã vươn tầm cao mới bằng công nghiệp hóa các ngành kinh tế mũi nhọn. Không đâu xa, người láng giếng Trung Quốc có sự phát triển kinh tế thần tốc, vươn lên trở thành một cường quốc hiện đại chỉ sau hơn ba thập niên với chiến lược “bốn hiện đại hóa” trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, quốc phòng và khoa học công nghệ. Giờ đây Việt Nam với lợi thế người đi sau phải học hỏi những bài học kinh nghiệm đó để phát triển bền vững, đảm bảo hài hòa các lợi ích cá nhân, gia đình, quốc gia, dân tộc và toàn nhân loại trên thế giới.

Quan trọng hơn nữa là sau Covid này, tôi nghĩ là một cơ hội hiếm có cho Việt Nam bứt phá đi ra nước ngoài, trong đó có dịch vụ xây dựng. Và trình độ xây dựng của Việt Nam hiện nay là vượt trội so với các nước Đông Nam Á ở một số lĩnh vực, đặc biệt là xây dựng nhà ở.

Vậy với vai trò một tập đoàn xây dựng hàng đầu cả nước, Hòa Bình sẽ có những đóng góp cụ thể nào vào mục tiêu chung đưa công nghiệp xây dựng Việt Nam vươn tầm thế giới và trở thành một cường quốc hiện đại?

Với vai trò là một trong những tập đoàn xây dựng hàng đầu cả nước, Hòa Bình sẽ là nhà thầu tiên phong xuất khẩu dịch vụ xây dựng ra nước ngoài; đồng thời tích cực kêu gọi các doanh nghiệp trong những lĩnh vực liên quan cùng vươn ra "biển lớn". Nêu cao ngọn cờ tiên phong, chúng tôi mong muốn nhiều doanh nghiệp trong ngành, các đơn vị dịch vụ, nhà cung cấp liên kết thành một chuỗi cung ứng dịch vụ để cùng nhau tiến ra nước ngoài. Ngành xây dựng mỗi năm tăng trưởng chỉ 8-12%, thì 10 năm nữa giá trị xây dựng toàn ngành chỉ 40 tỷ USD; các công ty lớn có mức tăng trưởng cao hơn, riêng Hòa Bình là bình quân tăng trưởng 38%/năm liên tục trong hơn 30 năm. Trong khi thị trường xây dựng trên thế giới năm 2019 đã là 12.000 tỷ USD, gấp xấp xỉ 800 lần Việt Nam. Nếu thành công xuất khẩu dịch vụ ra thị trường nước ngoài, xây dựng sẽ đưa về cho quốc gia một tỷ trọng GDP đáng kể. Chỉ cần chiếm 1% thị trường xây dựng thế giới thì giá trị là 120 tỷ USD, gấp 8 lần tổng sản lượng ngành xây dựng trong những năm vừa qua.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum