Nâng cao hiệu quả kinh tế hợp tác, hợp tác xã

Phát triển Hợp tác xã (HTX) kiểu mới, đặc biệt là các HTX nông nghiệp có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới (NTM), khi không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn trong thời kỳ hội nhập.

Đẩy mạnh vai trò HTX

Thực tiễn xây dựng nông thôn mới (NTM) thời gian qua cho thấy, mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã có những đóng góp hết sức quan trọng, không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân và còn là một yếu tố và động lực cơ bản góp phần tạo nền tảng thúc đẩy quá trình xây dựng NTM. Trong những năm gần đây, với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, kinh tế HTX đã có bước phát triển mới về số lượng, hiệu quả; hoạt động được nâng cao, với đủ các loại hình dịch vụ thúc đẩy sản xuất kinh doanh ở khu vực nông thôn phát triển.

Theo Liên minh HTX Việt Nam, cả nước hiện có khoảng 19.800 HTX, 54 liên hiệp HTX, 370 nghìn tổ hợp tác, bảo đảm việc làm cho khoảng 12,5 triệu hộ xã viên và người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo, đóng góp đáng kể vào GDP của cả nước. Trong đó, có 9.964 HTX nông, lâm, diêm nghiệp, thủy sản; 1.473 HTX thương mại dịch vụ; 1.078 HTX giao thông vận tải; 778 HTX xây dựng; 3.074 HTX công nghiệp tiểu thủ công nghiệp; 1.142 quỹ tín dụng nhân dân; 1.589 HTX dịch vụ điện nước; 749 HTX thuộc các lĩnh vực khác. Một số địa phương có nhiều HTX thành lập mới như Hà Tĩnh (36 HTX), Vĩnh Phúc (28 HTX), Bắc Giang (21 HTX)...

Các HTX nông nghiệp đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho bà con nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất và nhất là đã thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản.Trên một số lĩnh vực, HTX đã mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp, đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, đóng góp một phần không nhỏ cho ngân sách nhà nước; đồng thời tham gia các hoạt động xã hội trên địa bàn dân cư, xóa đói, giảm nghèo ở địa phương, giải quyết nhu cầu, lợi ích chính đáng của xã viên và người lao động như: Đóng bảo hiểm xã hội, thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động - phòng, chống cháy nổ theo quy định của Nhà nước.

Theo Bộ NN&PTNT, trong giai đoạn tới, vai trò của kinh tế tập thể, hợp tác xã kiểu mới vẫn là xu hướng lựa chọn phát triển, đặc biệt là đối với cư dân nông nghiệp, nông thôn; là phương thức để cư dân nông nghiệp, nông thôn thoát nghèo và vươn lên làm giàu…Bộ đã gắn chặt việc thực hiện nội dung Nghị Quyết 13 - NQ/CP với nhiệm vụ triển khai thực hiện Tái cơ cấu ngành nông nghiệp và Xây dựng Nông thôn mới. Xác định rõ nhiệm vụ Tổ chức lại sản xuất mà trọng tâm là phát triển các mô hình hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới là 01 trong 03 trụ cột của Tái cơ cấu ngành nông nghiệp và Xây dựng Nông thôn mới. Đồng thời tham mưu để Chính phủ đưa tiêu chí phát triển hợp tác xã vào Bộ tiêu chí quốc gia xã xây dựng Nông thôn mới (Tiêu chí số 13).

Mục tiêu cụ thể đến năm 2025  sẽ thành lập mới khoảng 8.000 hợp tác xã; Hỗ trợ và tạo điều kiện cho các hợp tác xã phát triển, phấn đấu có khoảng 20.000 hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả; Thực hiện việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao để có trên 3.000 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp; Tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp và hợp tác xã, phấn đấu có tối thiểu 50% hợp tác xã nông nghiệp liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị.

HTX nông nghiệp kiểu mới ở Thừa Thiên Huế

Toàn tỉnh Thừa Thiên- Huế hiện có 302 Hợp tác xã (HTX), trong đó có 238 HTX hoạt động về nông nghiệp (HTX NN), với việc tập trung các dịch vụ hỗ trợ thành viên và thúc đẩy kinh tế hộ, thủy lợi, giống, bảo vệ thực vật, thủy sản, trồng rừng, vườn ươm... Nhiều HTX đã tổ chức cho các hộ thành viên sản xuất nông sản theo hướng hữu cơ, VietGap, đồng thời đăng ký nhãn mác, thương hiệu đưa vào siêu thị và bán ra thị trường ngoài tỉnh.  Đã có nhiều HTX đã hoạt động hiệu quả, điển hình như HTX NN Quảng Thọ 2 (xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền) đầu tư chế biến trà rau má, xây dựng thành công nhãn hiệu tập thể “Trà rau má Quảng Thọ”; HTX NN Phú Hồ (huyện Phú Vang) xây dựng thương hiệu “Gạo Phú Hồ” kết hợp tổ chức thu mua và xay xát thành phẩm. HTX NN Thủy Biều (TP. Huế) trồng cây đặc sản thanh trà hay, HTX Bao La (huyện Quảng Điền) những sản phẩm mây, tre đan…Ông Nguyễn Lương Trí, Giám đốc HTX NN Quảng Thọ 2 cho hayHTX có hơn 300 hộ trồng và áp dụng quy trình sản xuất rau má theo hướng an toàn này. Đồng thời, tiến hành sản xuất trà với thương hiệu Trà rau má Quảng Thọ gồm 2 sản phẩm chính là trà túi lọc và trà sao khô đóng gói hút chân không. Sản phẩm hiện đã xuất hiện tại một số tỉnh, thành trên cả nước. Xưởng chế biến trà rau má của HTX tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 10 lao động với mức thu nhập trên 3 triệu đồng/người/tháng.

Theo ông Hồ Vang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Thừa Thiên- Huế, từ năm 2016, UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế đã ban hành quyết định tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững, trong đó nhấn mạnh việc áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh chính sách phát triển nông nghiệp công nghệ cao và sản xuất nông sản an toàn. UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế đã đầu tư 12 tỷ đồng để hỗ trợ các cá nhân, tổ chức thực hiện mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao; trong đó, đối tượng áp dụng là các cá nhân, hộ gia đình, nhóm hộ, tổ hợp tác, HTX, các doanh nghiệp tham gia hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Thừa Thiên- Huế phấn đấu đến 2025 có 350 HTX với khoảng 175.078 thành viên; doanh thu bình quân của HTX hàng năm tăng từ 7% - 10%, thu nhập bình quân hàng năm tăng gấp 1,5 lần; thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX mỗi năm tăng trên 10%. Xây dựng tại mỗi huyện, thị xã, thành phố có 3 mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị và 1 mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao.- Ông Vang nói.

Minh Ngọc  (Vietnam Business Forum)