Doanh nghiệp hài lòng hơn về thủ tục hành chính xuất nhập khẩu

 “Thông tin về chính sách và thủ tục hành chính xuất nhập khẩu dễ tiếp cận hơn. DN đánh giá cao hơn về chất lượng thông tin do cơ quan hải quan cung cấp. DN cũng hài lòng hơn đối với công tác hỗ trợ, giải đáp của các cơ quan khi DN gặp vướng mắc về tiếp cận thông tin”.

Đây là những chia sẻ của TS.Vũ Tiến Lộc tại Lễ công bố Báo cáo Mức độ hài lòng của doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính xuất nhập khẩu: Kết quả khảo sát năm 2020. Báo cáo do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổng cục Hải quan - Bộ Tài chính, với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thực hiện.

Nhiều chuyển biến tích cực

Báo cáo được thực hiện dựa trên kết quả phản hồi từ 3.657 DN xuất nhập khẩu trên toàn quốc trong năm 2020, phản ánh các kiến nghị của cộng đồng DN tới các bộ, ngành sửa đổi các quy định pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi, góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất, nhập khẩu.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban pháp chế VCCI, có nhiều chuyển biến đáng chú ý trong kết quả điều tra năm 2020 so với những năm trước đó. Đáng kể là gần 80% DN hài lòng với thông tin cung cấp trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan. Các kênh thông tin cổng thông tin điện tử của các cục hải quan tỉnh/thành phố và Cổng thông tin thương mại quốc gia cũng đạt được tỷ lệ hài lòng của DN trên 70%. Mức độ thuận lợi của DN khi tuân thủ các thủ tục hành chính hải quan tương đối khác biệt. Hai thủ tục “khai hải quan (nhóm thủ tục thông quan)” và “nộp thuế (nhóm thủ tục quản lý thuế)” được nhiều DN đánh giá là thuận lợi hơn khi tuân thủ. Trong khi đó, “kiểm tra hồ sơ (nhóm thủ tục thông quan)", "hoàn thuế/không thu thuế (nhóm thủ tục quản lý thuế)" và "kiểm tra thực tế hàng hóa (nhóm thủ tục thông quan)" lần lượt là ba nhóm thủ tục DN thường gặp khó khăn nhất.

Cơ quan hải quan có cải cách lớn trong thời gian gần đây đáng kể là giảm bớt chồng chéo, trùng lặp trong kiểm tra sau thông quan, thủ tục xác nhận hàng hoá qua khu vực giám sát qua hệ thống quản lý hải quan tự động. DN cũng đánh giá cao hơn về chất lượng phục vụ DN của cán bộ, công chức hải quan so với những năm trước.

Cụ thể, khía cạnh kỷ cương của công chức hải quan, DN đánh giá cao nhất công chức hải quan về tiêu chí văn minh, lịch sự khi tiếp xúc (53% DN đánh giá cao); thực hiện đúng thẩm quyền (51%); công tâm, tận tuỵ khi thi hành công vụ (47%).

Lĩnh vực quản lý chất lượng hàng hóa bao gồm 3 thủ tục chính: thủ tục cấp giấy phép và giấy tờ tương đương, thủ tục công bố hợp quy và thủ tục kiểm tra chất lượng. Liên quan đến đánh giá của doanh nghiệp về mức độ thuận lợi khi thực hiện thủ tục cấp giấy phép và giấy tờ tương đương trong lĩnh vực quản lý chất lượng hàng hóa, tỷ lệ doanh nghiệp gặp thuận lợi cao nhất khi tuân thủ thủ tục này là đối với Bộ Công Thương (41,6%), kế đến là Bộ Khoa học và Công nghệ (28,4%), thấp nhất là Bộ Giao thông Vận tải (17,1%).

Tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý, kiểm tra chuyên ngành...

Theo ông Lộc, những chuyển biến nêu trên là rất tích cực và cần phát huy hơn nữa trong thời gian tới. Dù vậy, khảo sát của VCCI cho thấy còn rất nhiều việc cơ quan hải quan và các Bộ, ngành khác cần tích cực triển khai trong thời gian tới để tiếp tục tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp.

Đối với cơ quan hải quan, các doanh nghiệp mong muốn việc cung cấp thông tin, hướng dẫn giải đáp thắc mắc cho doanh nghiệp được chú trọng hơn và thực hiện hiệu quả hơn với đội ngũ chuyên trách để tư vấn và cập nhật thường xuyên thông tin. Doanh nghiệp kỳ vọng các thủ tục có thể thực hiện qua mạng internet một cách hoàn toàn chứ không phải vừa làm trên giấy, vừa làm trên mạng như hiện nay. Cơ quan Hải quan cần có cơ chế kết nối, chia sẻ chung về lịch sử kiểm tra thực tế hàng hóa của doanh nghiệp để tránh kiểm tra trùng lặp.

“Nhiều doanh nghiệp cũng đề nghị cơ quan hải quan cần hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả hơn với các thủ tục xác định mã HS và tham vấn xác định trị giá hải quan. Các doanh nghiệp cũng mong muốn cơ quan Hải quan có các cơ chế giám sát thực hiện kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ và minh bạch trong xử lý cán bộ vi phạm, đồng thời có các cơ chế hiệu quả, thực chất để doanh nghiệp kiến nghị và khiếu nại hành vi sách nhiễu, gây phiền hà”, ông Lộc nói.

Đối với các cơ quan quản lý và kiểm tra chuyên ngành, doanh nghiệp mong muốn cần tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý, kiểm tra chuyên ngành cũng như áp dụng triệt để việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục trực tuyến. Nhiều doanh nghiệp cũng cho rằng số lượng hàng hóa phải thanh, kiểm tra chuyên ngành nên tiếp tục giảm xuống và hạn chế tối đa việc kiểm tra trùng lặp. Các cơ quan quản lý, kiểm tra chuyên ngành cần áp dụng đầy đủ, thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro để giảm chi phítuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Việc tăng cường chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý, kiểm tra chuyên ngành với cơ quan Hải quan cũng cần cải thiện, đặc biệt là ở các khía cạnh chia sẻ dữ liệu về thủ tục hành chính và phối hợp giải đáp vướng mắc, hướng dẫn doanh nghiệp về quy trình làm thủ tục.

Về tổng thể, theo ông Lộc, cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục kỳ vọng cơ quan Hải quan và các bộ ngành tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính và chuyển hẳn sang việc giải quyết thủ tục theo phương thức trực tuyến. Các doanh nghiệp cũng đề nghị cần tăng tính công khai, minh bạch trong thực hiện thủ tục hành chính, cải thiện hệ thống cơ sở vật chất, nâng cao năng lực giải quyết công việc và tăng cường kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, công chức nhà nước trong quá trình giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp. Cơ quan Hải quan và các bộ, ngành cần cải thiện hiệu quả công tác phối hợp trong giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, mục tiêu cuối cùng là giảm thiểu chi phí tuân thủ bất hợp lý và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong cả chuỗi thủ tục xuất nhập khẩu.

“Với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp và là một thành viên của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, VCCI cam kết sẽ tiếp tục các nỗ lực làm cầu nối, đưa tiếng nói, nguyện vọng của doanh nghiệp tới các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm tạo dựng môi trường kinh doanh và đầu tư ngày càng tốt hơn tại Việt Nam”, ông Lộc khẳng định.

Anh Mai (Vietnam Business Forum)