Nâng cao hiệu quả quản lý thuế thương mại điện tử

Quyền Tổng cục trưởng Cục Thuế - ông Mai Xuân Thành tại cuộc họp chuyên đề về “Quản lý thuế thương mại điện tử” do Tổng cục Thuế tổ chức mới đây đã yêu cầu toàn ngành cần nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong lĩnh vực này.

Số thu từ TMĐT tăng mạnh

Thông tin tại cuộc họp cho biết để hỗ trợ các nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) đăng ký, kê khai, nộp thuế tại Việt Nam, từ ngày 21/03/2022 Tổng cục Thuế đã chính thức vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho NCCNN. Đến nay đã có 57 NCCNN đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử, trong đó có các NCCNN lớn trên thế giới như Google, Apple, Facebook, Netflix, TikTok, Microsoft... Đồng thời, nhằm hỗ trợ các sàn giao dịch TMĐT cung cấp thông tin, ngày 15/12/2022, Tổng cục Thuế đã chính thức vận hành Cổng thông tin TMĐT để tiếp nhận thông tin về các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT. Sau 2 kỳ cung cấp thông tin (quý IV/2022 và quý I/2023) đã ghi nhận 333 sàn giao dịch TMĐT thực hiện việc cung cấp thông tin, trong đó có nhiều sàn chiếm thị phần lớn như Shopee, Lazada, Sendo, Voso, Tiki…. Theo đó, số thu từ TMĐT cũng có bước tăng trưởng mạnh. Theo báo cáo của các cục thuế, tổng số thu TMĐT từ các tổ chức, cá nhân Việt Nam trên toàn quốc năm 2021 là 261 tỷ đồng, năm 2022 tăng cao lên mức 716 tỷ đồng, bằng 274% số thu năm 2021; Trong 06 tháng đầu năm 2023, tổng số thuế các NCCNN đã khai, nộp NSNN là 3.944 tỷ đồng.

Còn nhiều vướng mắc trong công tác thu thuế

Mặc dù đã đạt được những kết quả ban đầu rất đáng khích lệ. Tuy nhiên trong quá trình triển khai công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT đã xuất hiện một số khó khăn, bất cập như việc kết nối chia sẻ dữ liệu  việc kết nối, chia sẻ dữ liệu với Bộ Công thương chưa thực hiện được do hệ thống cơ sở dữ liệu của Bộ Công thương (Cục TMĐT và kinh tế số) chưa có công cụ kết xuất thông tin về các thương nhân, tổ chức, cá nhân sở hữu website, ứng dụng TMĐT theo từng tiêu chí cụ thể. Hay  việc thu thập thông tin về các cá nhân có phát sinh doanh thu từ quảng cáo trên dịch vụ nội dung thông tin số trên các nền tảng xuyên biên giới, hệ thống scannet của Bộ Thông tin và Truyền thông (Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử) hiệu quả chưa cao, chưa có công cụ rà quét chuyên nghiệp. Việc thu thập thông tin của các cá nhân kinh doanh TMĐT qua các DN quảng cáo xuyên biên giới cũng gặp nhiều khó khăn do chính sách bảo mật thông tin của khách hàng.  Hoặc phối hơp với các ngân hàng trong việc cung cấp thông tin giao dịch qua tài khoản, số dư tài khoản, số liệu giao dịch cũng như trách nhiệm trong việc kê khai, khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp và theo dõi số tiền chuyển cho NCCNN không có cơ sở thường trú ở Việt Nam có hoạt động kinh doanh TMĐT, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức cá nhân ở Việt Nam.

Các ngân hàng đã phản ánh việc kê khai, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của NCCNN không đăng ký là một nội dung rất khó triển khai vì còn gặp vướng mắc trong chính sách (tỷ giá áp dụng thanh toán cho NCCNN bằng ngoại tệ; thuế suất áp dụng đối với hàng hóa và dịch vụ; chế tài khi ngân hàng khấu trừ chưa đủ nghĩa vụ của NCCNN) cần được Bộ Tài chính Tổng cục Thuế hướng dẫn thực hiện đồng bộ, thống nhất và cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong việc quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử nói chung và xuyên biên giới nói riêng.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, quyền Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho rằng, TMĐT là vấn đề mới, nên trong quá trình triển khai thực hiện các quy định không tránh khỏi những khó khăn vướng mắc phát sinh. Tuy nhiên, để quản lý tốt lĩnh vực này, cần phân loại các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT thành 2 nhóm: nhóm kinh doanh qua sàn đã quan sát được và nhóm trực tiếp kinh doanh thông qua mạng xã hội.

Về lâu dài các vụ đơn vị cần nghiên cứu, đề xuất sửa đổi chính sách theo hướng quy định trách nhiệm khai thuế, nộp thuế đối với chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT thực hiện khấu trừ thuế cho cá nhân kinh doanh thông qua sàn giao dịch TMĐT. Đối với các NCCNN không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam, trước khi trả tiền cho cá nhân Việt Nam (dòng tiền vào Việt Nam), thì khấu trừ, khai thuế trực tiếp với cơ quan thuế qua Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Đồng thời bổ sung quy định, các ngân hàng thương mại, trung gian thanh toán căn cứ khoản tiền được trả từ nước ngoài thông qua tài khoản của cá nhân để khấu trừ, khai thay, nộp thay cho cá nhân trong nước khi nhận tiền từ kinh doanh được trả từ nước ngoài, qua đó tạo công bằng giữa các tổ chức kinh doanh và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách.

Hiền Kiên (Vietnam Business Forum)