Nhà ở cho người trẻ: Hành trình cần lực đẩy từ chính sách

Trong bối cảnh giá bất động sản tại các đô thị lớn như TP.HCM và Hà Nội duy trì ở mức cao, giấc mơ sở hữu nhà ở của người trẻ dưới 35 tuổi ngày càng trở nên khó với. Với mức thu nhập trung bình và thời gian tích lũy chưa dài, nhóm lao động trẻ đang đối mặt với bài toán nan giải: làm sao để có một mái ấm giữa lòng thành phố đắt đỏ?

Giá nhà vượt xa khả năng tài chính

Thực tế cho thấy, đa số người trẻ dưới 35 tuổi chỉ có khoảng 10 năm đi làm – quãng thời gian chưa đủ để tích lũy tài chính cho một khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi đó, giá nhà tại TP.HCM và Hà Nội đã tăng mạnh trong thập kỷ qua, vượt xa tốc độ tăng trưởng thu nhập. Bà Cao Thị Thanh Hương, Quản lý Cấp cao, Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu, Savills TP.HCM, cho biết: “Giá sơ cấp căn hộ tại TP.HCM trong Quý 4/2024 đã tăng 33% theo năm, trong khi tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân của lao động trên cả nước theo ghi nhận của Tổng Cục Thống kê năm 2024 chỉ đạt 8,6%.”

Sự chênh lệch này càng rõ rệt khi quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế tập trung làm gia tăng nhu cầu nhà ở tại các đô thị lớn, trong khi nguồn cung lại hạn chế do vướng mắc pháp lý và quỹ đất khan hiếm. Với thu nhập phổ thông, việc sở hữu một căn hộ tầm trung giờ đây là thách thức lớn đối với các cặp vợ chồng trẻ nếu không có sự hỗ trợ từ gia đình hay các chính sách tín dụng phù hợp. Nhiều người buộc phải chọn thuê nhà dài hạn hoặc sống chung nhiều thế hệ để giảm áp lực tài chính.

Trước tình hình này, Chính phủ đã yêu cầu các ngân hàng xây dựng chính sách tín dụng đặc thù dành cho người mua nhà lần đầu, đặc biệt là người trẻ. Theo bà Hương, các gói vay cần kéo dài từ 20 đến 30 năm – tương đương chu kỳ lao động của người vay – nhằm giảm gánh nặng trả nợ hàng tháng.

Cẩn trọng với khoản vay vượt sức

Bà Hương khuyến cáo người trẻ không nên mạo hiểm với các khoản vay vượt quá khả năng chi trả. “Một khoản trả góp ổn định khoảng 1/3 thu nhập sẽ khả thi hơn nhiều so với mức một nửa thu nhập trở lên – ngưỡng đang khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ cảm thấy ‘đuối sức’,” bà nhấn mạnh. Chuyên gia này cho rằng mức vay an toàn nên giới hạn tối đa 50% giá trị bất động sản để giảm rủi ro tài chính và áp lực tâm lý trong dài hạn.

Ngoài ra, người mua cần cân nhắc kỹ khả năng trả nợ, ưu tiên các dự án có pháp lý minh bạch và chủ đầu tư uy tín. Thực tế ghi nhận không ít trường hợp người trẻ gặp khó khăn khi mua phải dự án bị đình trệ hoặc chủ đầu tư không thực hiện cam kết hỗ trợ lãi suất. Với nhiều người, mua nhà là khoản đầu tư lớn nhất trong đời, nên những trục trặc này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và chất lượng cuộc sống.

Lãi suất ổn định cũng là yếu tố then chốt để người vay yên tâm. Mỗi biến động lãi suất đều có thể gây lo lắng, làm lung lay mục tiêu an cư lạc nghiệp – động lực chính giúp người trẻ gắn bó và cống hiến cho thành phố.

Hy vọng từ chính sách và hạ tầng

Hiện nay, người trẻ và nhóm thu nhập thấp đang đặt kỳ vọng lớn vào các chính sách nhà ở từ Chính phủ cùng các dự án hạ tầng đô thị. Bà Hương đánh giá: “Những thay đổi tích cực từ hệ thống pháp luật như Luật Đất đai, Luật Nhà ở hay Luật Kinh doanh Bất động sản đã góp phần khơi thông dòng chảy đầu tư vào nhà ở xã hội và nhà ở giá vừa túi tiền. Mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 là một kỳ vọng lớn, nhưng hoàn toàn khả thi nếu có sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng.”

Các dự án hạ tầng như tuyến metro tại TP.HCM và Hà Nội cũng đang mở ra cơ hội giãn dân ra vùng ven, giúp người dân tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý và giao thông thuận tiện. Điều này góp phần giảm áp lực lên nhu cầu nhà ở tại trung tâm.

Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ không nên chỉ giới hạn ở người trẻ dưới 35 tuổi. Theo bà Hương, người trên 45 tuổi với thu nhập không cao thường gặp khó khăn khi vay vốn do thời gian làm việc còn lại ngắn và rủi ro tín dụng cao, xét về an sinh xã hội, nhu cầu nhà ở không phân biệt tuổi tác. Các gói tín dụng cần linh hoạt, đa dạng theo từng nhóm tuổi và hoàn cảnh để đảm bảo cơ hội an cư cho mọi người dân.

Bà Hương nhấn mạnh, thị trường bất động sản muốn phát triển bền vững cần dựa trên nhu cầu thực, mà lớn nhất hiện nay là nhà ở vừa túi tiền. Khi các chính sách tín dụng hợp lý được triển khai hiệu quả, không chỉ người mua hưởng lợi, mà doanh nghiệp cũng cải thiện thanh khoản, giảm hàng tồn và khơi thông dòng vốn.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)