Ngành Nông nghiệp và Môi trường trên hành trình hướng tới Net Zero

Ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai đã và đang tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiều giải pháp để thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, kinh doanh cũng như hoạt động quản lý nhà nước. Đây cũng “chìa khóa” để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, hướng tới Net Zero.

Hiện thực hóa mục tiêu nông nghiệp Net Zero

Trên cơ sở các định hướng của Trung ương về kiểm soát mức phát thải khí nhà kính với mục tiêu chính là phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thời gian qua, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh triển khai nhiều văn bản quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, triển khai chương trình áp dụng tín chỉ carbon phù hợp với quy định pháp luật. Để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, ngành sẽ đánh giá tiềm năng phát triển thị trường carbon tại Đồng Nai do tỉnh có diện tích đất rừng và đất lâm nghiệp gần 200 nghìn ha, tỷ lệ độ che phủ rừng đạt 29,24%. Tỉnh hiện có hơn 170 ngàn ha rừng, trong đó diện tích rừng đặc dụng chiếm gần 100 ngàn ha. Đây là tiềm năng lớn cho phát triển thị trường carbon.

Đồng Nai đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững

Cùng với đó, xây dựng lộ trình hợp tác thực hiện chương trình hành động của tỉnh về giảm thiểu carbon và kế hoạch hành động nhằm đạt Net Zero. Tỉnh sẽ ban hành Kế hoạch quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2023 - 2030; thực hiện hiệu quả Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030 định hướng đến 2050 tại Quyết định số 450/2022/QĐ-TTg ngày 13/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Có 04 lĩnh vực được định hướng xác định lượng phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh gồm: Năng lượng (bao gồm giao thông); chất thải; quá trình công nghiệp và sử dụng sản phẩm (viết tắt là IPPU); nông nghiệp, lâm nghiệp và chuyển đổi sử dụng đất (viết tắt là AFOLU). Đồng thời, tham mưu xây dựng mô hình khu công nghiệp (KCN) sinh thái bền vững.

Đồng Nai xác định mục tiêu đến năm 2030 là phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững, thân thiện môi trường; nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững, hiệu quả, nâng cao giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh. Phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao (CNC), phát thải carbon thấp, thân thiện môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ nông sản. Đẩy mạnh phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng rừng, nông lâm kết hợp nhằm phù hợp với tiềm năng lợi thế của tỉnh.

Tỉnh tiếp tục thực hiện quản lý đất đai phù hợp, chặt chẽ, đúng định hướng Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tỉnh Đồng Nai đã xác định không gian, định hướng phát triển các vùng sản xuất đến năm 2030, với 321 vùng sản xuất tập trung, quy mô gần 96 ngàn ha, 10 vùng nông nghiệp ứng dụng CNC với quy mô gần 12 ngàn ha. Toàn tỉnh đã hình thành 127 vùng sản xuất nông nghiệp tập trung đối với các sản phẩm chủ lực tỉnh, sản phẩm đặc sản địa phương (quy mô hơn 40.689 ha), trong đó có 08 vùng nông nghiệp đã ứng dụng CNC (quy mô gần 1,6 ngàn ha) đối với sản phẩm lúa, xoài, bưởi, sầu riêng tại huyện Xuân Lộc, Định Quán, Vĩnh Cửu, Tân Phú.

Đồng thời, tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 và Chiến lược phát triển các tiểu ngành (trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản) đã được ban hành.

Khoa học công nghệ là khâu then chốt

Qua nhiều giai đoạn, ngành Nông nghiệp và Môi trường đã luôn quan tâm đẩy mạnh thực hiện ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý cũng như trong hoạt động sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. Vấn đề này càng được ngành chú trọng hơn nữa khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai khóa XI xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Đến nay ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã đạt được một số kết quả nổi bật: Tỷ lệ giá trị sản phẩm nông nghiệp ứng dụng CNC đạt 46,28%; 419 mô hình nông nghiệp ứng dụng CNC; 09 mô hình đạt chứng nhận hữu cơ; 08 vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC; 15 vùng sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ; 328 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC.

Bên cạnh đó, 100% diện tích trồng mới và tái canh sử dụng các giống mới, giống chất lượng cao; 95% đàn gia súc, gia cầm sử dụng giống tiến bộ kỹ thuật; hơn 4,6 ngàn ha cây trồng, 125 trang trại chăn nuôi, 402ha thuỷ sản đạt chứng nhận an toàn thực hiện; 149ha cây trồng ứng dụng công nghệ nhà màng, nhà lưới;... Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất đạt nhiều kết quả quan trọng, hiện tỷ lệ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) sinh học chiếm gần 42%, sử dụng phân bón hữu cơ trên 82%; 11 cơ sở sản xuất giống cấy mô (chuối, keo), 02 doanh nghiệp sản xuất các chế phẩm sinh học phục vụ chăn nuôi và xử lý chất thải chăn nuôi. Dịch vụ cơ giới hóa trong nông nghiệp phát triển mạnh: Toàn tỉnh có khoảng hơn 257 ngàn máy móc, thiết bị máy móc phục vụ sản xuất nông, lâm, thủy sản. Cơ giới hóa từ khâu làm đất cho đến khâu thu hoạch đáp ứng cho khoảng 90% diện tích. Trong những năm gần đây, dịch vụ sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc BVTV, bón phân qua lá và quản lý đồng ruộng đang phát triển mạnh, chủ yếu tại các vùng sản xuất tập trung đối với sản phẩm lúa, bắp, chuối, sầu riêng, cao su, tiêu biểu như huyện Tân Phú, Định Quán, Cẩm Mỹ, Thống Nhất.

Toàn tỉnh hình thành 419 mô hình nông nghiệp ứng dụng CNC với tổng quy mô hơn 3,7 ngàn ha cây trồng, 15,2 triệu con heo, gà/năm. Đặc biệt, ngành đã số hóa dữ liệu đất đai toàn tỉnh, công khai minh bạch cho người dân, doanh nghiệp. Việc thực hiện truy xuất nguồn gốc nông sản được quan tâm đẩy mạnh, lũy kế đến nay có 50 chuỗi kiểm soát sản phẩm an toàn với 331 điểm bày bán sản phẩm an toàn giới thiệu đến người tiêu dùng các loại sản phẩm chủ lực của tỉnh,…

Với những bước tiến mạnh mẽ trong cả lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, Đồng Nai đang khẳng định vị thế là một trong những địa phương tiên phong trong phát triển bền vững và ứng dụng công nghệ cao, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Duy Bình (Vietnam Business Forum)