Mường Lay: “Cô gái đẹp ngủ quên” đang được đánh thức

Nằm yên bình bên lòng hồ thủy điện Sơn La thơ mộng, phường Mường Lay (tỉnh Điện Biên) được ví như một Hạ Long trên cạn nơi đỉnh trời Tây Bắc. Từ “cô gái đẹp ngủ quên”, nơi đây đang bừng tỉnh với những tiềm năng du lịch sông nước, văn hóa và những lễ hội độc đáo, mở ra cơ hội trở thành điểm hẹn mới trên bản đồ du lịch cả nước nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

Du lịch trên sông Đà

Phát huy tiềm năng du lịch

Mường Lay sở hữu vị trí địa lý độc đáo, nằm ở phía Bắc tỉnh Điện Biên, nơi giao thoa của ba dòng sông lớn: Sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Vùng đất này không chỉ có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn mang ý nghĩa chiến lược về giao thông và kinh tế. Địa hình đồi núi phức tạp kết hợp với lòng hồ thủy điện Sơn La tạo nên một bức tranh thiên nhiên đặc sắc “sơn thủy hữu tình”, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách.

Trên địa bàn phường có nhiều di tích lịch sử như: Nhà tù Lai Châu, Di tích lịch sử Pú Vạp, Hang động Bản Bắc xã Lay Nưa;… Đặc biệt, Mường Lay có 02 di sản được UNESCO ghi danh di sản văn hóa phi vật thể, đại diện của nhân loại là Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái (được công nhận năm 2019) và Nghệ thuật Xòe Thái (được công nhận năm 2021). Trên địa bàn hiện vẫn bảo tồn và duy trì hàng trăm ngôi nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái trắng.

Lễ công bố kỷ lục Việt Nam đối với địa phương (Mường Lay) có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái, ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam

Điểm nổi bật trong sản phẩm du lịch của Mường Lay là trải nghiệm sông nước. Du khách có thể đi thuyền trên hồ, ngắm cảnh núi non trùng điệp, ghé thăm các bản làng ven sông. Những nếp nhà sàn truyền thống, điệu xòe Thái rộn ràng bên bếp lửa hay hương vị rượu cần, cá nướng từ lòng hồ hay lễ Kin Pang Then của người Thái trắng, bay dù lượn, lướt ván phản lực,… đều để lại ấn tượng khó quên. Bên cạnh đó, các sản phẩm du lịch trải nghiệm như "một ngày sống trong nhà sàn", "mặc trang phục Thái", hay "học nấu ăn truyền thống" đang dần được xây dựng để nâng cao giá trị trải nghiệm và kéo dài thời gian lưu trú của du khách.

Khai thác các tiềm năng, lợi thế này, những năm qua, địa phương tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ. Từ “cô gái đẹp ngủ quên”, nơi đây đang bừng tỉnh với những nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ, dịch vụ lưu trú homestay… được đầu tư mở rộng. Các tuyến đường nội thị được rải áp phan, hệ thống đèn chiếu sáng được đầu tư, chỉnh trang đồng bộ; hệ thống cây xanh đa dạng, phát triển tốt,… đã từng bước làm thay đổi diện mạo nơi đây. Hiện nay, Mường Lay là một trong số những địa phương có kết cấu hạ tầng đô thị đẹp nhất vùng Tây Bắc và là điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Giai đoạn 2020-2025, khách du lịch đến với Mường Lay đạt 165.803 lượt khách, trung bình mỗi năm khách trong nước là 32.780 lượt, vượt 82,1% chỉ tiêu Nghị quyết, khách nước ngoài 381 lượt khách/ năm vượt 0,3% so với Nghị quyết.

Ông Bùi Hải Bình - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Mường Lay chia sẻ: Sự thức giấc của “cô gái đẹp ngủ quên”, Mường Lay không chỉ đơn thuần là sự đổi thay về diện mạo, mà còn là khát vọng vươn lên của một đô thị vùng biên, nơi thiên nhiên, văn hóa và con người hòa quyện, cùng hướng tới một tương lai phát triển ổn định và lâu dài.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Mường Lay Bùi Hải Bình giới thiệu với đồng chí Trần Quốc Cường - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên và đoàn công tác về hướng đột phá du lịch trong quy hoạch phát triển KT-XH phường Mường Lay

Đột phá - Phát triển hướng tới tương lai bền vững

Ngày 01/7/2025 là dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Mường Lay khi chính thức sáp nhập phường Sông Đà, phường Na Lay, xã Lay Nưa và xã Sá Tổng thành phường Mường Lay mới. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt địa giới hành chính mà còn đánh dấu một giai đoạn mới trong lịch sử phát triển của khu vực.

Giai đoạn 2025-2030, địa phương đặt mục tiêu tiếp tục xây dựng Đảng bộ, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; chủ động khai thác các tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế, tập trung kêu gọi, thu hút đầu tư trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, du lịch.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Thành Đô tặng hoa chúc mừng thành công Đại hội Đảng bộ phường Mường Lay lần thứ Nhất, giai đoạn 2025-2030

Phấn đấu tốc độ tăng tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn bình quân hằng năm đạt 25% (tương đương đến năm 2030 thu ước đạt 26 tỷ đồng). Duy trì tốc độ tăng tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn bình quân hằng năm đạt 11,51%. Cơ cấu kinh tế theo lĩnh vực ngành đến năm 2030: Ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm khoảng 11%; ngành dịch vụ, thương mại chiếm khoảng 61,27%; ngành công nghiệp, xây dựng chiếm khoảng 27,73%.