Đổi mới công nghệ là động lực để doanh nghiệp nữ vươn tầm trong kỷ nguyên mới

13:56:34 | 24/10/2025

Hơn 200 đại biểu là đại diện các Bộ, ngành, tổ chức quốc tế, hiệp hội doanh nghiệp và cộng đồng nữ doanh nhân tiêu biểu trên toàn quốc đã tham dự Diễn đàn Doanh nhân nữ Việt Nam 2025 với chủ đề “Doanh nhân nữ vươn tầm trong kỷ nguyên mới”.

Sự kiện do Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam (VWEC) thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp cùng Đại sứ quán Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ailen tổ chức, cùng với sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), Công ty TNHH Nước Giải khát Coca-Cola Việt Nam, Công ty TNHH XNK Liên Thái Bình Dương (IPPG) phối hợp tổ chức vừa qua tại Hà Nội.

Phát biểu tại Diễn đàn, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh, trong thời gian qua, Bộ Chính trị đã ban hành 4 Nghị quyết được coi là những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới, trong đó có Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang được triển khai mạnh mẽ trong các cấp ngành và trong cộng đồng doanh nghiệp. Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khóa vàng, là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, đồng thời hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc ta”. Đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, đây chính là thời điểm vàng để bứt phá, đón đầu xu thế khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo Chủ tịch VCCI, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ hiên chiếm gần 25% tổng số doanh nghiệp Việt Nam – một tỷ lệ ấn tượng trong khu vực ASEAN. Các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, tham gia quản lý điều hành không chỉ đóng góp ngân sách quốc gia, tạo việc làm cho hàng triệu lao động, mà còn mang đến những giá trị khác biệt: tư duy nhân văn, tinh thần bền bỉ, khát vọng đổi mới và ý chí tiên phong. Khi những phẩm chất ấy được kết nối với khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, sẽ tạo thành sức mạnh cộng hưởng, giúp doanh nhân nữ Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.

Trong bối cảnh hiện nay, doanh nhân nữ Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng: hoặc chỉ dừng lại ở vai trò truyền thống, hoặc bứt phá để vươn tầm, trở thành lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn liền với phát triển bền vững. Trong kỷ nguyên đó, “Vươn tầm” không chỉ là sự mở rộng về quy mô hay thị trường, mà còn là hành trình nâng tầm tri thức, năng lực công nghệ, tư duy quản trị và khả năng hội nhập toàn cầu. Đó là sự chủ động phát triển vượt lên khỏi giới hạn hiện tại để đạt tới tầm cao mới về chất lượng, giá trị và sức ảnh hưởng của doanh nghiệp. “Vươn tầm” cũng thể hiện ở tư duy lãnh đạo nhân văn, biết ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo một cách hài hòa, phát triển doanh nghiệp mà không đánh mất cân bằng giữa lợi ích kinh tế, xã hội và con người.

“Kiên định với sứ mệnh thúc đẩy phát triển doanh nghiệp do nữ làm chủ và tham gia quản lý, Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam trực thuộc VCCI- luôn đồng hành cùng cộng đồng nữ doanh nhân trên hành trình phát triển. Đây không chỉ là nơi kết nối, tập hợp sức mạnh của các nữ doanh nhân, mà còn là nguồn lan tỏa tri thức, chia sẻ kinh nghiệm và khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo, giá trị nhân văn trong cộng đồng nữ doanh nhân Việt Nam”, Chủ tịch VCCI khẳng định.

Theo Ông Iain Frew, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh và Bắc Ai-len tại Việt Nam, sự phát triển mạnh mẽ của doanh nhân nữ Việt Nam đang là lực lượng đóng góp quan trọng cho tăng trưởng và thúc đẩy bình đẳng giới. Trên thế giới, các doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo tuy chỉ nhận được một phần rất nhỏ nguồn vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu, nhưng các doanh nghiệp này lại thường có hiệu suất cao khi được đầu tư bình đẳng. Điều đó cho thấy tiềm năng to lớn của doanh nhân nữ, và cũng là lý do cần tạo thêm cơ hội để họ phát huy thế mạnh, đặc biệt trong lĩnh vực số và đổi mới sáng tạo.

Để phát triển doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, bà Zoe Dayan, Tùy viên cao cấp Cải cách chính sách, Phái đoàn Vương quốc Anh tại ASEAN cho rằng, có 3 giải pháp cốt lõi: cải cách thể chế, chính sách; thúc đẩy cơ hội tiếp cận tài chính và đổi mới sáng tạo số gắn với mạng lưới kết nối hỗ trợ doanh nhân nữ.

Trong đó, về cải cách pháp luật, thể chế, cần trao quyền sở hữu trí tuệ cho doanh nhân nữ. Vấn đề này hiện đang “nóng” do thực tế triển khai chưa thành công, khoảng 70% doanh nghiệp SME chưa đăng ký thương hiệu, nhãn hiệu. Do đó, cần đảm bảo sở hữu trí tuệ được minh bạch dựa vào yếu tố giới là yêu cầu quan trọng. Cải cách thể chế cũng giúp duy trì thương hiệu cho doanh nhân nữ, nhất là thương hiệu lớn, có giá trị giúp nâng tầm doanh nhân nữ, để thương hiệu không bị sao chép, đánh cắp.

Giải pháp cốt lõi thứ 2 là tiếp cận tài chính bao gồm nguồn vốn mạo hiểm, các chương trình, nguồn lực tài trợ hỗ trợ như chương trình học bổng STEM cho doanh nhân nữ… Về phía doanh nghiệp nữ, cần đầu tư xây dựng, số hoá thương hiệu và coi đây là tài sản tiếp cận các khoản vay tài chính.

Giải pháp thứ 3 là đổi mới sáng tạo số gắn với mạng lưới kết nối hỗ trợ doanh nhân nữ. Việc tăng tỷ lệ lãnh đạo nữ trong nền kinh tế chính là cách tiếp cận hiệu quả trong việc tìm kiếm các giải pháp giải quyết thách thức bởi nữ doanh nhân có khả năng tiếp cận nhanh, đáp ứng hiệu quả các yêu cầu doanh nghiệp cần thực hiện. Do đó, lãnh đạo nữ có thể hỗ trợ doanh nghiệp phát triển hiệu quả hơn, đi nhanh hơn.

Ông Nguyễn Hoa Cương - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

Chuyển đổi số chỉ thật sự có ý nghĩa khi được triển khai thực chất

Thế giới đang bước vào giai đoạn toàn cầu hóa 2.0, nơi chuỗi cung ứng, thị trường tiêu dùng nội địa và các chính sách thuế đối ứng tạo nên bức tranh cạnh tranh phức tạp. Việt Nam là nền kinh tế mở, việc đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào một vài đối tác trở thành yêu cầu tất yếu nếu doanh nghiệp muốn tối ưu hóa lợi nhuận và duy trì sức cạnh tranh. Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành mặt trận chiến lược trong cuộc đua toàn cầu. Xu hướng chuyển đổi xanh, phát triển năng lượng sạch và tuân thủ tiêu chuẩn ESG (môi trường – xã hội – quản trị) đang là yêu cầu bắt buộc cho doanh nghiệp muốn hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị quốc tế.

Trong bối cảnh ấy, khoa học – công nghệ chính là yếu tố cốt lõi để phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đổi mới sáng tạo không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành nhu cầu sống còn của doanh nghiệp. Nghị quyết 57-NQ/TW và 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là trụ cột quan trọng, mở ra không gian mới cho doanh nghiệp – đặc biệt là các nữ doanh nhân đang tiên phong đổi mới trong nhiều lĩnh vực.

Tuy nhiên, chuyển đổi số chỉ thật sự có ý nghĩa khi được triển khai thực chất – biến dữ liệu thành sức mạnh vận hành, biến công nghệ thành công cụ tăng năng suất. Bởi vậy, các doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh việc số hóa quy trình, ứng dụng nền tảng số trong tham gia hiệp định thương mại, giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả và mở rộng cơ hội tăng trưởng. Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may đã chứng minh rằng việc áp dụng chứng chỉ ESG không chỉ nâng cao uy tín mà còn giúp tăng trưởng doanh số.

Bà Lê Hồng Thủy Tiên - Tổng Giám đốc Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPPG)

Công nghệ là "DNA” để phát triển bền vững

Chúng tôi xác định công nghệ không chỉ là xu hướng mà chính là "DNA” để phát triển bền vững.  IPPG đã xây dựng chiến lược phát triển dựa trên ba trụ cột công nghệ cốt lõi: đó là tự động hóa thông minh với việc triển khai nhiều nền tảng dữ liệu hợp nhất, ứng dụng AI để dự báo nhu cầu tiêu dùng và tối ưu chuỗi cung ứng, trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu của tập đoàn là biến dữ liệu thành la bàn chiến lược, định hướng để doanh nghiệp có thể phản ứng nhanh với thị trường.

Bên cạnh đó là kết hợp kinh tế số và thương mại thông minh. Trong đó, IPPG phát triển theo mô hình kết hợp giữa cửa hàng vật lý và nền tảng số, tạo ra hệ sinh thái nơi con người và công nghệ cùng tạo giá trị.  Đặc biệt, IPPG tập trung đầu tư vào con người và tri thức AI. IPPG cũng đồng hành và tài trợ rất nhiều các trung tâm đào tạo AI trong các trường đại học. Chiến lược này không chỉ giúp IPPG tối ưu hóa vận hành mà còn tạo ra những giá trị vượt trội, sẵn sàng cho tương lai.

Trong giai đoạn tới, IPPG sẽ tiếp tục mở rộng ứng dụng AI trong quản trị và điều hành, tiến tới hệ thống hóa toàn bộ dữ liệu từ kế toán, tài chính đến chuỗi bán lẻ. Mục tiêu là mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất, cá nhân hóa nhất, dựa trên phân tích thói quen tiêu dùng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo. IPPG sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo, nhằm lan tỏa giá trị sáng tạo, thúc đẩy đổi mới và tạo thêm nhiều cơ hội phát triển bình đẳng trong kỷ nguyên số.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ KH&CN)

Tái cấu trúc hai quỹ lớn để thúc đẩy phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo

Nghị quyết 57/NQ-TW là nghị quyết lớn, dấu ấn quan trọng tạo đôt phá cho đất nước. Bộ Khoa học và Công nghệ đang xây dựng, đổi mới, hoàn thiện 9 luật lớn với khối lượng công việc rất lớn như Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Công nghệ cao, Luật Đo lường, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật… nhằm cụ thể hoá tinh thần của Nghị quyết 57. Trong đó, các biện pháp đang được triển khai gồm 7 nhóm giải pháp lớn, 14 nhóm chỉ tiêu trọng tâm.

Các biện pháp này được triển khai đồng bộ từ thể chế hoá chính sách, cụ thể hoá biện pháp tài chính trực tiếp hoặc gián tiếp để doanh nghiệp đổi mới khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kết nối xúc tiến chủ thể hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp.

Đồng thời, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang cấu trúc hai quỹ lớn là Quỹ phát triển KHCN và Đổi mới sáng tạo, trình Chính phủ hình thành Quỹ đầu tư mạo hiểm tạo môi trường tài chính minh bạch cho các ý tưởng đột phá về công nghệ tại Việt Nam. Bộ cũng phối hợp với TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng tạo một số cơ chế đặc thù cho công nghệ sandbox.

Chúng tôi kỳ vọng việc điều chỉnh đồng bộ từ chính sách với các biện pháp công cụ tài chính, hạ tầng kỹ thuật sẽ tạo môi trường đổi mới sáng tạo nhất cho doanh nghiệp, doanh nhân, đặc biệt là doanh nhân nữ.

Bà Huỳnh Thị Ngọc Trúc - Phó Tổng Giám đốc Nhân sự Coca-Cola Việt Nam

Kiên định với chiến lược phát triển bền vững và bình đẳng giới

Coca-Cola luôn kiên định với mục tiêu đến năm 2030, phụ nữ sẽ chiếm 50% số lãnh đạo tại các thị trường – một cam kết thể hiện sứ mệnh toàn cầu về đa dạng, công bằng, hòa nhập và cảm giác thuộc về. So sánh với tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam hiện nay (khoảng 25%), đây là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng giàu ý nghĩa.

Để đạt mục tiêu này, Coca-Cola tập trung vào ba hướng chiến lược chính. Thứ nhất, thay đổi tư duy lãnh đạo, thực thi chính sách tuyển dụng và thăng tiến dựa trên năng lực thay vì giới tính – đặc biệt trong các lĩnh vực vốn được xem là “sân chơi của nam giới” như chuỗi cung ứng, sản xuất hay quản lý bán hàng. Thứ hai, kiến tạo văn hóa làm việc công bằng, nơi mọi cá nhân đều được ghi nhận và có cơ hội phát triển như nhau. Thứ ba, mở rộng các hoạt động nâng cao năng lực và hỗ trợ phụ nữ trong cộng đồng, giúp họ tự tin tham gia vào nền kinh tế. Nhờ những chính sách kiên định đó, Coca-Cola Việt Nam hiện đã đạt tỷ lệ 42% nữ lãnh đạo trong toàn tập đoàn – con số thể hiện rõ hiệu quả của chiến lược phát triển bền vững và bình đẳng giới.

Anh Mai (Vietnam Business Forum)