Hải quan siết chặt chống buôn lậu, gian lận thương mại

Trước những diễn biến bất ổn của thị trường vàng và hàng hóa quốc tế, ngành Hải quan đã chủ động triển khai nhiều biện pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại (GLTM) và hàng giả, bảo vệ quyền lợi Nhà nước và doanh nghiệp.

Ngành Hải quan đã chủ động triển khai nhiều biện pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại

Biên giới “nóng” với vàng, ngoại tệ và hàng hóa cấm

Từ ngày 15/9 -14/10/2025, cơ quan Hải quan phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.793 vụ vi phạm, tăng 18 vụ so với cùng kỳ năm trước, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.856 tỷ đồng, số thu ngân sách đạt khoảng 46,1 tỷ đồng. Trong đó, cơ quan Hải quan khởi tố 1 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 7 vụ.

Lũy kế từ ngày 15/12/2024 - 14/10/2025, cơ quan Hải quan xử lý 15.121 vụ, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 19.551 tỷ đồng; số thu ngân sách đạt 710,33 tỷ đồng; khởi tố 16 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 100 vụ.

Trong công tác phòng, chống ma túy, từ ngày 15/9 - 14/10/2025, Hải quan phối hợp lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện 13 vụ với 19 đối tượng, thu giữ tổng cộng 24,94kg ma túy các loại. Lũy kế từ ngày 15/12/2024 - 14/10/2025, cơ quan Hải quan phát hiện 165 vụ/213 đối tượng, tang vật gồm hơn 2 tấn ma túy các loại và hàng nghìn viên ma túy tổng hợp.

Diễn biến phức tạp của thị trường vàng trong nước và thế giới, với mức chênh lệch giá lớn, đã làm gia tăng nguy cơ buôn lậu vàng, tiền tệ qua biên giới. Các điểm nóng được ghi nhận tập trung tại tuyến đường bộ, đường thủy nội địa biên giới phía Nam giáp Campuchia (Tịnh Biên, Khánh Bình - An Giang, Bờ Y - Gia Lai) và giáp Lào (Lao Bảo - Quảng Trị). Thủ đoạn phổ biến là cất giấu vàng, tiền trong hành lý cá nhân và phương tiện vận tải. Trên tuyến hàng không qua sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất xuất hiện tình trạng cất giấu vàng, tiền trong người và hành lý xách tay, đặc biệt trên các chuyến bay từ Đài Loan (Trung Quốc) về Việt Nam.

Hoạt động lợi dụng hình thức trung chuyển, chuyển khẩu, quá cảnh để vận chuyển hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn diễn ra, tập trung tại cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia. Các đối tượng khai sai, không khai báo nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng khai báo hải quan đơn giản nhằm qua mắt cơ quan chức năng.

Tuyến đường biển chiếm tỷ trọng vi phạm lớn nhất với 1.021/1.793 vụ (56,9%), tập trung tại các cảng thuộc Chi cục Hải quan khu vực II, III, XII. Trong đó, Hải Phòng nổi lên với các vụ nhập khẩu hàng hóa đã qua sử dụng thuộc danh mục cấm như quần áo, đồ gia dụng, máy móc,… Tuyến đường bộ phát hiện 542 vụ, chiếm 30,2%, chủ yếu ở biên giới Việt Nam - Trung Quốc, Việt Nam - Campuchia, với các mặt hàng có giá trị cao như ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại, vàng lá, thực phẩm đông lạnh. Hoạt động mua bán, vận chuyển pháo nổ, đường kính trắng, thuốc bảo vệ thực vật tiếp tục diễn ra ở các tỉnh miền Trung và biên giới Việt Nam - Lào.

Tuyến hàng không ghi nhận 105 vụ (5,85%), trị giá vi phạm ước tính 122 tỷ đồng, tăng 39 vụ so với tháng 9/2025. Thủ đoạn chủ yếu là lợi dụng phi mậu dịch, ký gửi hàng hóa, sử dụng giấy tờ giả, thuê người nhận hộ để che giấu hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa, tiền tệ và ma túy.

Tăng cường biện pháp nghiệp vụ và hợp tác quốc tế

Trước tình hình phức tạp, Cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản cảnh báo, hướng dẫn nghiệp vụ, yêu cầu tăng cường ngăn chặn, phát hiện, xử lý buôn lậu. Các Chi cục Hải quan khu vực được chỉ đạo rà soát, xây dựng và tổ chức tự kiểm tra công tác nghiệp vụ kiểm soát nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính xây dựng Kế hoạch hành động ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Trong vai trò cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Cục Hải quan đã phối hợp kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Cục Hải quan cũng tăng cường trao đổi thông tin với Hải quan Campuchia, thống nhất các nội dung phối hợp xử lý tồn đọng, đồng thời chuẩn bị tổng kết Chiến dịch Con Rồng Mê-kông giai đoạn VII. Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 cũng đã được ban hành.

Hiền Kiên (Vietnam Business Forum)