70 năm quan hệ Việt Nam - Indonesia: Từ giao lưu văn hoá đến không gian hợp tác du lịch

Từ nền tảng vững chắc là tình hữu nghị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno đã gây dựng, hoạt động giao lưu nhân dân được đẩy mạnh trong nhiều năm qua, trở thành trụ cột bền vững, lan tỏa sang lĩnh vực giáo dục, văn hóa, kinh tế và du lịch giữa Việt Nam và Indonesia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto

Giao lưu nhân dân và giáo dục: nền tảng cho sự tin cậy chiến lược

Mối quan hệ Việt Nam - Indonesia được hình thành dựa trên sự tương đồng về khát vọng độc lập dân tộc và mong muốn xây dựng một khu vực Đông Nam Á hòa bình, ổn định. Thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/12/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno đã đặt viên gạch đầu tiên cho tình hữu nghị bền vững giữa hai dân tộc. Những chuyến thăm qua lại giữa hai nhà lãnh đạo vào năm 1959 đã mở ra giai đoạn hợp tác sâu rộng, tạo cơ sở để quan hệ phát triển ổn định trong nhiều thập kỷ tiếp theo. Các cơ chế hợp tác song phương như Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Indonesia và các thỏa thuận về kinh tế, văn hóa, hàng hải được hình thành trong những năm sau đó đã góp phần định hình khuôn khổ hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia. Những khuôn khổ này trở thành nền tảng chính trị - đối ngoại quan trọng để mở rộng hợp tác giao lưu nhân dân và du lịch trong giai đoạn hiện đại.

Trong thời kỳ hiện đại, giao lưu nhân dân tiếp tục được mở rộng thông qua các chương trình giáo dục và trao đổi học thuật. Trường Đại học Mở TP.Hồ Chí Minh phối hợp cùng Tổng Lãnh sự quán Indonesia thành lập Câu lạc bộ Văn hóa và Ngôn ngữ Bahasa Indonesia (BABU Club), từ đây sinh viên có thêm môi trường tiếp cận văn hóa, ngôn ngữ và các giá trị bản địa.

Indonesia cũng duy trì chương trình Học bổng Văn hóa - Nghệ thuật BSBI, thu hút nhiều sinh viên Việt Nam tham gia các khóa học về múa truyền thống, nhạc cụ và nghệ thuật biểu diễn tại Yogyakarta, Bali hay Makassar. Nhiều trường đại học lớn như FPT, UEF tiếp tục mở rộng hợp tác, tạo mạng lưới trao đổi giảng viên, sinh viên giữa hai nước. Đồng thời, các hoạt động giao lưu văn hóa - nghệ thuật như “Cultural Exchange - Art - Connecting Businesses Vietnam - Indonesia” đã góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau, đưa cộng đồng doanh nghiệp tiếp cận gần hơn đời sống tinh thần của mỗi quốc gia. Nhờ đó, nền tảng giao lưu nhân dân ngày càng bền vững, góp phần quan trọng trong củng cố quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Indonesia.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tiếp Phó Chủ tịch Hội đồng Đại biểu Địa phương Indonesia Yorrys Raweyai

Du lịch: Không gian hợp tác đang mở rộng mạnh mẽ

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu phục hồi, Việt Nam và Indonesia đang chứng kiến những bước tiến tích cực trong hợp tác du lịch. Phát biểu tại chương trình xúc tiến du lịch ở Jakarta, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam nhấn mạnh: hai nước có nhiều tương đồng về văn hóa, bối cảnh tự nhiên và cùng cam kết phát triển du lịch bền vững - điều tạo nền tảng rộng mở cho hợp tác song phương.

Theo báo cáo của Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, năm 2024, Việt Nam đã đón hơn 184.000 lượt du khách Indonesia, cho thấy Indonesia đang nổi lên như một trong những thị trường quan trọng của du lịch Việt Nam. 10 tháng đầu năm 2025, lượng khách từ Indonesia đến Việt Nam tăng khoảng 12,9% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó riêng TP.Hồ Chí Minh đón khoảng 79.677 lượt khách Indonesia - chiếm gần 50% lượt khách Indonesia đến Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, lượng khách Việt Nam đến Indonesia cũng tăng tích cực. Theo ghi nhận tại các doanh nghiệp lữ hành, nhu cầu trải nghiệm các điểm đến như Bali, Java, Yogyakarta hay Lombok tiếp tục tăng mạnh, phản ánh xu hướng dịch chuyển sang sản phẩm nghỉ dưỡng - văn hoá - tâm linh tại quốc gia vạn đảo.

Trên cơ sở đó, việc mở rộng đường bay thẳng giữa Hà Nội - Jakarta, TP.Hồ Chí Minh - Jakarta và các chặng kết nối với Bali/Denpasar tạo đột phá lớn. Khi thời gian di chuyển được rút ngắn, doanh nghiệp lữ hành hai nước có thể phát triển các sản phẩm liên kết như tour Bali - Hà Nội/Đà Nẵng/TP.Hồ Chí Minh, hướng tới phân khúc nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch văn hoá - tâm linh, khám phá hoặc MICE.

Ẩm thực Việt Nam và Indonesia, cũng là lĩnh vực có thể mở ra cơ hội phát triển tour liên quốc gia, đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng, văn hóa và tín ngưỡng của cộng đồng Hồi giáo. Việc khai thác thế mạnh này giúp doanh nghiệp hai nước nâng tầm dịch vụ, đồng thời mở rộng giao lưu nhân dân và thu hút khách quốc tế, góp phần tăng cường hợp tác du lịch song phương.

Tại các sự kiện xúc tiến quốc tế như TRAVEX (ASEAN Tourism Forum) tại Yogyakarta, Việt Nam đã quảng bá mạnh mẽ sản phẩm và thương hiệu “Vietnam - Timeless Charm”, thu hút sự chú ý của báo chí, doanh nghiệp và khách du lịch Indonesia. Theo ông Hà Văn Siêu, thúc đẩy hợp tác du lịch “không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà quan trọng hơn là mở rộng giao lưu nhân dân - yếu tố cốt lõi tạo dựng sự tin cậy và hiểu biết chiến lược giữa hai nước”.

Nhận định xu hướng hợp tác đang rất rộng mở, ông Phạm Tiến Dũng, Giám đốc Công ty Du lịch GoldenTour cho biết, lượng khách Indonesia đến Việt Nam tăng đều, đặc biệt ở nhóm du khách trẻ và gia đình. “Nếu có thêm đường bay thẳng và các gói dịch vụ đáp ứng tiêu chuẩn Halal, chúng tôi tin rằng nhu cầu thị trường có thể tăng trưởng mạnh trong giai đoạn 2025 - 2027. Đây là thời điểm thích hợp để doanh nghiệp hai nước liên kết phát triển sản phẩm và nâng tầm chất lượng dịch vụ”.

Theo ông Dũng, hiện nhiều doanh nghiệp Indonesia quan tâm đến tour Hà Nội - Hạ Long - Ninh Bình, Đà Nẵng - Hội An và TP.Hồ Chí Minh - Mekong. Ngược lại, GoldenTour cũng ghi nhận nhu cầu tăng lên từ khách Việt Nam muốn trải nghiệm du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa và tâm linh tại Bali và Java.

Bảy thập kỷ qua, quan hệ Việt Nam - Indonesia đã phát triển toàn diện và thực chất, trong đó giáo dục, văn hóa và du lịch trở thành cầu nối chiến lược. Tiếp tục khai thác hiệu quả các tiềm năng hợp tác, quan hệ song phương sẽ tiến xa hơn, ngày càng sâu sắc và bền vững.

Giang Tú (Vietnam Business Forum)