Khơi thông nguồn vốn cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) để nâng cao năng lực cạnh tranh, việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp (DN) mở rộng quy mô và đầu tư công nghệ. Với vai trò là một trong những ngân hàng thương mại hàng đầu, Vietcombank có nhiều kinh nghiệm và chương trình hỗ trợ nhóm khách hàng này.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Cường - Phó Tổng Giám đốc Vietcombank về nội dung trên.

Ông có thể cho biết tình hình tiếp cận vốn hiện nay của các DN ngành CNHT; đâu là những khó khăn, thuận lợi khi nhóm DN này vay vốn tại Vietcombank?

Ngành CNHT đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế khi trực tiếp tạo ra giá trị gia tăng cho ngành công nghiệp, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động và giúp nền kinh tế tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Vietcombank luôn xác định DN CNHT là phân khúc khách hàng trọng tâm cần được ưu tiên tiếp cận và mở rộng định hướng cấp tín dụng. Thực tế, chúng tôi đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ, thúc đẩy quan hệ tín dụng với nhóm DN này. Tính đến nay, dư nợ cấp tín dụng cho CNHT tại Vietcombank tăng trưởng hàng năm khoảng 30% với hơn 1.000 khách hàng DN, chiếm hơn 12% tổng dư nợ DN – con số thể hiện rõ sự quan tâm và nỗ lực của Vietcombank trong thực hiện chủ trương của Chính phủ nhằm thúc đẩy CNHT.

Tuy nhiên, phải thẳng thắn nhìn nhận rằng CNHT vẫn đang phát triển dưới tiềm năng, còn khoảng cách lớn về quy mô, công nghệ và năng lực tài chính so với các quốc gia phát triển. Nhiều DN mới chỉ đảm nhận các công đoạn gia công cơ bản, khó tiếp cận đơn hàng quy mô lớn, tiêu chuẩn cao từ các tập đoàn trong chuỗi cung ứng. Khi làm việc với ngân hàng, DN nội địa bày tỏ những thách thức về liên kết chuỗi cung ứng, năng lực công nghệ, lao động có tay nghề cao đạt chuẩn. Nguồn đầu ra phụ thuộc nhiều vào một số DN trọng yếu khiến DN dễ rơi vào tình trạng bị động, bởi chỉ cần một đối tác thay đổi chiến lược, giảm đơn hàng hoặc chuyển dịch chuỗi cung ứng là bị ảnh hưởng. Đây là vấn đề mang tính cấu trúc, đòi hỏi DN CNHT phải chủ động tìm kiếm thêm đối tác, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu để giảm thiểu rủi ro và tạo nền tảng phát triển bền vững.

Vietcombank đang có những sản phẩm hoặc cơ chế tín dụng đặc thù nào dành riêng cho DN ngành CNHT, thưa ông?

Hiện nay, cơ hội cho CNHT đang mở ra rất lớn, đặc biệt với sự ra đời của Nghị định 205/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/09/2025, được coi là đòn bẩy quan trọng để ngành CNHT phát triển và bứt phá. Nghị định này giúp tạo ra cơ sở vững chắc để DN đổi mới sáng tạo, tiếp cận nguồn vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Nghị định bổ sung nhiều hình thức hỗ trợ về mặt tài chính, kỹ thuật, thị trường, đặc biệt chú trọng hoạt động nghiên cứu, phát triển sản phẩm, chuyển giao công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, từ đó sẽ tạo đà thúc đẩy đầu tư và phát triển ngành. Đây thực sự là một cơ hội lớn cho doanh nghiệp ngành CNHT.

Tại Vietcombank, với vai trò là ngân hàng tiên phong, chúng tôi luôn bám sát các chính sách vĩ mô của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước. Chúng tôi ưu tiên nguồn lực và nguồn vốn để đẩy mạnh và triển khai nhiều cơ chế và gói sản phẩm đặc thù cho ngành CNHT như: gói ưu đãi lãi suất (chương trình cho vay ưu đãi lãi suất ngắn hạn hàng năm, chương trình cho vay lãi suất cố định đối với khách hàng DN); sản phẩm tài trợ vốn lưu động, tài trợ dự án thuộc Danh mục ưu tiên theo Nghị định 205; sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng được thiết kế đa dạng và chuyên biệt cho từng chuỗi cung ứng (bao thanh toán, cho vay thấu chi, bảo lãnh thanh toán, phát hành L/C và các công cụ tín dụng khác, đơn giản hóa chứng từ xuất trình,…). Vietcombank đảm bảo sự minh bạch, rõ ràng trong thủ tục cấp tín dụng ưu đãi và tuân thủ các quy định của pháp luật để tối ưu hóa lợi ích cho khách hàng.

Bên cạnh đó, lợi thế là DN có thị phần thanh toán xuất nhập khẩu lớn nhất trên 20%, mạng lưới toàn cầu rộng và là ngân hàng hàng đầu trong việc cung cấp dịch vụ khách hàng FDI với trên 40% thị phần, Vietcombank không chỉ có hệ sinh thái sản phẩm đa dạng phục vụ khách hàng, mà còn kết nối các DN trong nước với các đối tác DN quốc tế hàng đầu, thúc đẩy hợp tác thương mại, đồng hành với DN nội địa tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời, Vietcombank là điểm đến tin cậy kết nối DN nước ngoài đầu tư vào thị trường trong nước, tạo ra những lợi ích thiết thực cho kinh tế và xã hội.

Nhiều DN ngành CNHT còn gặp khó khăn về tài sản thế chấp, lịch sử tín dụng hoặc quy mô nhỏ. Vietcombank có những giải pháp thay thế nào để giải quyết vấn đề này?

Hiện nay, chúng tôi đã nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp thay thế nhằm tài trợ vốn cho DN ngành CNHT như tài trợ theo chuỗi cung ứng, hợp tác với Quỹ phát triển DN vừa và nhỏ để cho vay DN,… Đặc biệt, tài trợ chuỗi cung ứng được đánh giá là giải pháp tối ưu cho DN CNHT khi tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, bởi cơ chế này dựa trên uy tín và cam kết thanh toán từ DN đầu chuỗi (Anchor). Để nâng cao hiệu quả và khả năng kiểm soát rủi ro, các tổ chức tín dụng đã và đang đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ số, triển khai nền tảng kết nối dữ liệu giao dịch, đồng thời xây dựng hệ sinh thái tài chính tích hợp với các đối tác trong chuỗi. Mục tiêu là tối ưu hóa quy trình tài trợ, tăng tốc độ giải ngân, và tạo giá trị gia tăng cho DN thông qua cơ chế quản trị dòng tiền minh bạch, thay thế mô hình tín dụng truyền thống dựa trên tài sản bảo đảm.

Hòa nhịp với xu hướng thị trường, Vietcombank chủ động triển khai mô hình tài trợ chuỗi cung ứng dựa trên phân tích thực tế của từng chuỗi giá trị. Chúng tôi tham gia toàn diện vào các mắt xích của chuỗi, cung cấp giải pháp tài chính và dịch vụ hỗ trợ ở các khâu. Danh mục sản phẩm được thiết kế đa dạng và chuyên biệt, như bao thanh toán, cho vay thấu chi, bảo lãnh thanh toán, phát hành L/C và các công cụ tín dụng khác, đơn giản hóa chứng từ xuất trình,... nhằm tối ưu hóa dòng tiền, giảm thiểu rủi ro và gia tăng giá trị cho khách hàng trong hệ sinh thái chuỗi cung ứng.

Ngoài cung cấp vốn, Vietcombank có hỗ trợ phi tài chính nào cho DN CNHT và hiệu quả của những chương trình đó như thế nào, thưa ông?

Đối với Vietcombank, hỗ trợ DN CNHT không chỉ dừng lại ở cung cấp vốn, mà còn là đồng hành về tri thức, quan hệ và năng lực quản trị. Trước hết, chúng tôi duy trì các hoạt động kết nối DN trong chuỗi cung ứng của mình và đối tác, trong đó có nhiều DN CNHT. Vietcombank đã kết nối khách hàng thông qua mạng lưới khách hàng hiện hữu phủ rộng, hội thảo, các hiệp hội, các khu công nghiệp và đối tác trong nước, quốc tế. Mục tiêu là giúp DN tìm kiếm khách hàng mới, nhà cung cấp phù hợp, cũng như các đối tác cung cấp giải pháp cho DN.

Song song với đó, Vietcombank đẩy mạnh vai trò tư vấn tài chính và đầu tư cho DN. Các đơn vị kinh doanh và chuyên gia của ngân hàng thường xuyên trao đổi với khách hàng về cơ cấu nguồn vốn, quản trị dòng tiền, quản lý rủi ro tỷ giá, lãi suất, cũng như định hướng xây dựng chiến lược tài chính trung dài hạn. Với những DN có nhu cầu huy động vốn trên thị trường vốn, hệ sinh thái của Vietcombank có thể cung cấp dịch vụ tư vấn và thu xếp trái phiếu DN, giúp đa dạng hóa kênh huy động thay vì chỉ dựa vào vốn vay ngân hàng.

Trong bối cảnh yêu cầu về phát triển bền vững, Vietcombank cũng chú trọng hỗ trợ DN tiếp cận dần các chuẩn mực ESG, đặc biệt là những DN có dự án xanh hoặc phục vụ chuỗi cung ứng xanh. Vietcombank kết hợp giữa hỗ trợ về nguồn vốn thông qua các chương trình tín dụng xanh, tín dụng chuyển đổi dành cho khách hàng DN và hỗ trợ phi tài chính về chuyên môn, kinh nghiệm chuyển đổi để giúp khách hàng nâng cao năng lực quản trị ESG, đáp ứng được các yêu cầu của đối tác từ các thị trường khó tính, đồng thời góp phần kiểm soát rủi ro tín dụng bền vững hơn cho ngân hàng.

Trong giai đoạn tới, Vietcombank có những chương trình, sáng kiến hay hợp tác chiến lược nào để tăng cường tài trợ cho DN CNHT?

Trong giai đoạn tới, Vietcombank tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn vốn hợp lý cho các dự án, DN có đóng góp thực chất vào việc nâng cao năng lực sản xuất trong nước và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng. Trên cơ sở khung ngân hàng xanh và các chương trình tín dụng xanh mà Vietcombank đang triển khai, Ngân hàng sẽ tăng dần tỷ trọng cho vay đối với các dự án đáp ứng tốt tiêu chí môi trường - xã hội, đặc biệt là các dự án giúp DN cải tiến công nghệ, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và nâng chuẩn quản trị rủi ro. Vietcombank cũng sẽ đẩy mạnh hợp tác với các cơ quan quản lý, bộ ngành, địa phương và các tổ chức quốc tế để tận dụng tốt hơn các nguồn vốn ưu đãi, chương trình hỗ trợ kỹ thuật dành cho DN.

Để tiếp cận và hưởng lợi tốt hơn từ các chương trình này, DN các ngành CNHT nên chủ động chuẩn hóa quản trị tài chính và minh bạch thông tin; xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trung và dài hạn gắn với cam kết về nâng cấp công nghệ, kiểm soát phát thải. Nền tảng quản trị tốt sẽ là cơ sở để Vietcombank và các tổ chức tài chính thiết kế các gói tài trợ và đồng hành lâu dài, giúp DN vừa mở rộng quy mô, vừa nâng cao sức cạnh tranh bền vững.

Trân trọng cảm ơn ông!

Lan Anh (Vietnam Business Forum)