Hành trình “làm khó mình” của May 10

Trong nhiều thập kỷ, con đường phổ biến của doanh nghiệp may Việt Nam là mở rộng công suất, tăng sản lượng và tối ưu chi phí gia công. May 10 lựa chọn một hướng đi khác: song song duy trì năng lực sản xuất B2B, doanh nghiệp từng bước xây dựng thương hiệu thời trang riêng, tham gia trực tiếp vào thị trường tiêu dùng cuối. Đó là hành trình “làm khó mình”, đòi hỏi thay đổi tư duy, chấp nhận rủi ro và đầu tư dài hạn - nhưng cũng mở ra một không gian phát triển bền vững hơn cho doanh nghiệp sản xuất truyền thống.

Từ B2B đến B2C: bước chuyển không dễ

Trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam vẫn tập trung ở khâu gia công. Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS), khoảng 70-75% kim ngạch xuất khẩu may mặc của Việt Nam đến từ các đơn hàng CMT và OEM - mô hình giúp tạo việc làm nhanh nhưng biên lợi nhuận thấp, phụ thuộc lớn vào đối tác và biến động thị trường quốc tế.

Showroom - cửa hàng May 10 Centurion Group 

May 10 cũng phát triển từ nền tảng đó. Tuy nhiên, khác với nhiều doanh nghiệp chỉ mở rộng quy mô nhà máy, May 10 sớm nhận ra giới hạn của tăng trưởng dựa vào sản lượng. Khi chi phí lao động tăng, yêu cầu tiêu chuẩn ngày càng cao, cạnh tranh giá rẻ không còn là lợi thế dài hạn. Việc xây dựng thương hiệu riêng vì thế trở thành một lựa chọn chiến lược, dù khó khăn hơn rất nhiều so với gia công.

Làm thương hiệu thời trang đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm cho toàn bộ chuỗi giá trị: từ nghiên cứu thị trường, thiết kế, xây dựng bộ sưu tập, định vị giá, đến vận hành hệ thống phân phối và chăm sóc khách hàng. Đây là những năng lực mà mô hình B2B truyền thống không đòi hỏi. Theo số liệu từ Bộ Công Thương, hơn 80% thương hiệu thời trang nội địa không vượt qua được mốc 5 năm đầu tiên, chủ yếu do thiếu năng lực quản trị thương hiệu và nguồn lực tài chính dài hạn.

Trong bối cảnh đó, việc May 10 duy trì song song hai “vai” – vừa là nhà sản xuất B2B, vừa là doanh nghiệp B2C - đòi hỏi khả năng cân bằng rất lớn. Doanh nghiệp không thể dùng tư duy nhà máy để vận hành thương hiệu, nhưng cũng không thể đánh mất nền tảng sản xuất đã tạo nên lợi thế cốt lõi. Đây chính là bài toán khó đầu tiên trong hành trình chuyển vai.

Giữ bản sắc giữa thị trường cạnh tranh

Thị trường thời trang Việt Nam được đánh giá là giàu tiềm năng nhưng cạnh tranh khốc liệt. Theo báo cáo của Nielsen, chi tiêu cho thời trang của người Việt tăng trung bình 7-9%/năm, song người tiêu dùng ngày càng phân hóa rõ rệt giữa nhóm ưu tiên giá rẻ và nhóm chú trọng chất lượng, trải nghiệm và thương hiệu. Đây là không gian mà May 10 lựa chọn: phân khúc trung – cao cấp, đặc biệt là thời trang công sở và đồng phục.

Sản phẩm veston May10 cao cấp

Thay vì chạy theo xu hướng nhanh hay sản phẩm ngắn vòng đời, May 10 tập trung vào giá trị bền vững: phom dáng chuẩn, chất liệu ổn định, khả năng sử dụng lâu dài. Đây là cách tiếp cận khác biệt trong bối cảnh “fast fashion” chiếm ưu thế, nhưng lại phù hợp với nền tảng sản xuất và triết lý phát triển thận trọng của doanh nghiệp.

Chiến lược này tác động trực tiếp đến người lao động và đối tác. Khi không bị áp lực chạy sản lượng bằng mọi giá, May 10 có điều kiện duy trì việc làm ổn định cho hơn 11.000 lao động, đầu tư đào tạo tay nghề và quản lý chất lượng dài hạn. Với đối tác B2B, việc doanh nghiệp hiểu rõ thị trường tiêu dùng cuối giúp nâng cao năng lực tư vấn sản phẩm, không chỉ dừng ở thực hiện đơn hàng.

Ở góc độ tài chính, việc đầu tư thương hiệu không mang lại kết quả tức thì. Tuy nhiên, theo báo cáo thường niên năm 2024, May 10 đạt doanh thu 4.699 tỷ đồng, duy trì tăng trưởng trong bối cảnh ngành may đối mặt nhiều biến động. Điều này cho thấy chiến lược cân bằng giữa sản xuất và thương hiệu giúp doanh nghiệp phân tán rủi ro, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào một nguồn thị trường.

Hành trình từ nhà máy đến thương hiệu của May 10 không phải con đường nhanh hay dễ, mà là lựa chọn “làm khó mình” một cách có chủ đích. Câu chuyện này cho thấy doanh nghiệp sản xuất truyền thống hoàn toàn có thể chuyển vai, nếu chấp nhận đầu tư dài hạn và kiên định với giá trị cốt lõi. Trong một ngành quen tăng trưởng bằng số lượng, May 10 mang đến một bài học khác: phát triển bền vững bắt đầu từ việc dám đi chậm hơn, nhưng đi sâu hơn.

Ngô Khuyến (Vietnam Business Forum)