Du lịch vẫn hái ra tiền

Nỗ lực của doanh nghiệp từ lữ hành đến khách sạn, và dịch vụ đã đóng góp lớn vào việc thu hút khách du lịch đến Việt Nam, tạo nên thành công của ngành trong bối cảnh kinh tế suy thoái. Tạp chí Vietnam Business Forum có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch xung quanh chủ đề này. Thu Huyền thực hiện.

Ông Nguyễn Mạnh Cường chia sẻ: Những năm trước đây du lịch vẫn hoạt động theo kiểu nói vui “Du lịch tùng dinh dinh”, nghĩa là cứ “tùng dinh dinh” đâu là theo du lịch mà không biết thế nào cả. Đây là hệ quả của 1 quá trình lịch sử khách quan, do thay đổi bộ máy tổ chức... Ngay cả cái tên ngành văn hóa, thể thao, du lịch cũng là một thói quen, làm gì có ngành văn hóa thể thao du lịch, chỉ riêng văn hóa đã có mười mấy ngành chuyên sâu rồi.

Năm 2012, ngành du lịch Việt Nam đón 6,847 triệu lượt khách quốc tế. Theo ông, tại sao Việt Nam thu hút số lượng du khách quốc tế lớn như vậy trong bối cảnh kinh tế không thuận lợi?

Trước hết phải nhấn mạnh đến yếu tố thuận lợi khách quan. Chẳng hạn như, qua việc Vịnh Hạ Long được công nhận là kỳ quan mới thế giới mà thế giới biết đến Việt Nam nhiều hơn; hay một số sự kiện quốc tế đề cao vị thế của Việt Nam cũng có lợi cho việc phát triển du lịch, ví dụ sự kiện cô Christine Hà thắng cuộc tại cuộc thi đầu bếp của Mỹ, hay việc mới đây đầu bếp nổi tiếng thế giới Martin Yan quay những cảnh về ẩm thực Việt Nam sẽ được phát sóng trên toàn cầu,...

Thêm vào đó, Việt Nam cũng nằm trong tâm điểm một trung tâm du lịch của khu vực. Hiện nay khu vực Châu Á Thái Bình Dương được xác định là khu vực tiếp tục phát triển đặc biệt là về du lịch và có chuyển dịch từ du lịch Châu Âu, Châu Mỹ sang Châu Á, đặc biệt là Châu Á Thái Bình Dương.

Thành công này có sự đóng góp quan trong của các DN trong ngành. Trong năm 2012, Việt Nam tăng gần 500 cơ sở lưu trú, trong đó khoảng 60 cơ sở lưu trú từ 3 đến 5 sao, và tập trung rất nhiều ở khu vực biển miền Trung, cùng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp lữ hành thì các doanh nghiệp lưu trú tham gia rất nhiều vào việc xúc tiến hình ảnh về điểm đến, thu hút nhiều khách du lịch đến Việt Nam. Hoặc các doanh nghiệp du lịch, lưu trú cũng phối hợp với các hãng hàng không mở các đường bay thẳng đến các điểm du lịch. Kết quả, hiện nay Đà Nẵng đã có những đường bay thẳng trực tiếp từ các thành phố của Trung Quốc đến Đà Nẵng, Nha Trang, vào mùa cao điểm mỗi ngày có 3 tuyến máy bay từ Nga đến Nha Trang. Cùng với đó là một loạt các hỗ trợ về măt hạ tầng ví dụ như mở cửa khai trương sân bay Phú Quốc cũng là để phục vụ khách du lịch.

Kết quả trên cũng cho thấy, du lịch Việt Nam đã bắt đầu chú ý tới việc nâng cao chất lượng , tạo ra sản phẩm thay vì chạy theo hình thức, thưa ông?

Theo tôi đã có một nỗ lực rất lớn, phi thường, và cần phải tôn vinh các doanh nghiệp. Khác với hội chợ thương mại có thể đưa cái ấm cái chén làm sản phẩm, nhưng du lịch thì không có sản phẩm du lịch tượng trưng, chỉ khi thực hiện xong mới thành sản phẩm. Chúng ta mới giới thiệu thế thôi, như giới thiệu tour thế thôi nhưng chưa là sản phẩm, khi nào chúng ta thực hiện xong mới là sản phẩm, và lúc đó mới là bán, còn cái ấm cái chén thương mại là cứ bán ngay, nhìn thấy ngay. Với đặc thù đó, không phải dễ dàng trong 1 vài năm, không chỉ lãnh đạo các cấp các ngành mà cả những người làm hoạt động của cơ quan du lịch cũng phải ý thức 1 cách đầy đủ.

Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, khẳng định hướng tới mũi nhọn du lịch. Những năm trước đây khi chưa có chiến lược này, thì ngay cả việc hình thành nhận thức du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn thôi cũng khó lắm. Nhận thức thì ai cũng biết là “nhọn” nhưng lại không biết làm như thế nào và nhiều anh em nói vui là chúng ta đang nhọn như kiểu nhọn quả mít, rất nhiều gai vì cơ chế chính sách hiện nay như vậy, bộ máy như vậy, kinh phí như vậy.

Bên cạnh chiến lược thì phải chú ý đến những vấn đề cụ thể, tưởng nhỏ nhưng ko nhỏ. Đó là vấn đề về điều kiện vệ sinh - an toàn thực phẩm, những vấn đề tác động trực tiếp hàng ngày; sự chèo kéo chặt chém, v.v… là những vấn đề nóng bỏng đặc biệt với khách du lịch quốc tế. Hiện tại, chúng tôi đã triển khai chuẩn bị cho năm 2013, xây dựng kế hoạch từ tháng 10 và loạt đề án chương trình, đặc biệt chuẩn bị sau hội nghị họp mặt doanh nghiệp để tiếp thu nhằm chuẩn bị báo cáo Phó Thủ tướng. Trong đó, phải làm thế nào triển khai chương trình kích cầu 2013 và Chính phủ tiếp tục xem xét những chính sách trên cơ sở góp ý của cộng đồng doanh nghiệp các địa phương để khắc phục những bất cập hiện nay và có những ưu tiên tháo gỡ.

Con số mục tiêu của năm 2013 đón 7,2 lượt triệu khách quốc tế được đặt ra dựa trên cơ sở nào và liệu có khả thi không, thưa ông?

Trong năm 2013 mặc dù có những khó khăn nhưng với sự nỗ lực chung của toàn ngành, đặc biệt là sự vào cuộc của các địa phương và các doanh nghiệp là điều kiện rất cần thiết để triển khai kế hoạch năm.

Du lịch Việt Nam định hướng phát triển bền vững, tập trung vào nâng cao chất lượng phục vụ và tập trung vào phân khúc là hiệu quả. Hiệu quả ở đây là du lịch cao cấp, hiệu quả đây là du lịch cộng đồng, đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp, đem lại hiệu quả cho quốc gia, đem lại hiệu quả cho chính người lao động, cho cộng đồng dân cư địa phương.