Tác phẩm nghệ thuật của kho tàng địa chất

Cách thành phố Đồng Hới khoảng 50km, vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng thuộc huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình, nằm trong khu vực núi đá vôi rộng trên 200.000ha với hơn 300 hang động lớn nhỏ, hệ thống sông ngầm và động thực vật quý hiếm đã được ghi vào sách đỏ Việt Nam và thế giới. Địa mạo địa chất Phong Nha Kẻ Bàng kĩ vỹ chứa nhiều bí ẩn của tự nhiên với những hang động như tòa lâu đài lộng lẫy trong lòng núi đá vôi được hình thành hàng triệu năm.

Phong phú với hệ tầng hang động như hang tối nằm trên thượng lưu sông Son, hang có chiều dài 5.258m, cao 83m, dài 736m, hang Chà An dài 667m cao 15m, hang Thung có sông ngầm dài 3351m, hang Én dài 1654m cao 78,6m có bãi cát bên trong là nơi sinh sống của én nên gọi tên là hang Én. Hang Khe Tiên tọa lạc phía Nam Phong Nha, hang Khe Thi và nhiều hang vòm với nhiều thạch nhũ và măng đá đẹp …

Bên cạnh động Phong Nha là động Tiên Sơn (động khô), động Thiên Đường ẩn chứa nhiều nhũ đá với những hình thù kì dị đẹp mắt. Mới đây động Sơn Doong được tìm thấy và được đánh giá là lớn nhất thế giới, khoang lớn nhất rộng 5km cao 200m tại hang này cũng có nhiều nhũ đá, sông ngầm và nhiều sự khác lạ do sự kiến tạo của thiên nhiên. Các nhà khoa học đã cho thấy đây là vùng cacxtơ nhiệt đới điển hình được tạo lập từ hơn 400 triệu năm trước, gắn liền với chu kì kiến tạo của vỏ trái đất. Phong Nha Kẻ Bàng là vùng núi đá vôi lơn nhất nước ta nối liền với một vùng cacxto rộng lớn thuộc tỉnh Khăm Muộn của nước Lào và là một trong những vùng cacxto nhiệt đới cổ đại nhất thế giới với những đặt trưng nổi bật về địa mạo địa chất cao có giá trị toàn cầu.

Giá trị toàn cầu nổi bật

Ủy ban di sản thế giới đã thừa nhận đây là một trong mẫu hình nổi bật thể hiện các thời kỳ phát của lịch sử trái đất, chứa đựng những giữ liệu về sự sống, các tiến trình phát triển tầng điạ chất có ý nghĩa đang diễn ra trong quá trình hình thành các dạng đất đai mang tính đặc sinh địa( đáp ứng tiêu chuẩn số 1 trong 4 tiêu chuẩn của các Di Sản Thiên Nhiên Thế Giới ). Ngoài những giá trị địa chất được công nhận, Phong Nha Kẻ Bàng còn có nhiều sinh cảnh đặc biệt có ý nghĩa cao đối với việc bảo tồn đa dạng sinh học, đây là nơi sinh sống của nhiều loại động vật quý, hiếm cần được bảo tồn. Bao phù vùng Phong Nha Kẻ Bàng là thảm rừng nhiệt đới có độ che phủ tới 96% là rừng nguyên sinh, nhiều thực vật đặc hữu có nguy cơ đe dọa tuyệt chủng. Với 876 loài thực vật , động vật có 113 loài thú, 78 loài ếch bò sát….. 72 loài cá trong đó có 4 loài đặc hữu chỉ gặp ở Quảng Bình. Ngoài ra, khu vực này là nơi sinh sống của Mang Lớn và Sao La là hai loài thú mới phát hiện ở Việt Nam.

Cùng với những nổi bật về địa chất, địa mạo, đa dạng sinh học vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng còn chứa đựng nhiều di vật khảo cổ học, các bằng chứng về sự sinh sống của con người tại khu vực này là các đầu rìu thời kì đồ đá và một số di tích Chăm, chữ Chàm , tượng phật, mảnh gốm đã được các nhà khảo cổ học Việt Nam và Pháp tìm tại các hang động.

Kể từ khi Phong Nha Kẻ Bàng được công nhận là di sản thế giới, cộng đồng biết đến Quảng Bình nhiều hơn và du lịch đã trở thành ngành kinh tế trọng điểm đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Trên mảnh đất Quảng Bình đầy nắng gió thời tiết khắc nghiệt còn lưu dấu với các địa danh nổi tiếng với các di tích lịch sử trong thời kì chống Mỹ cứu nước như bến Phà Xuân Sơn, đường mòn Hồ Chí Minh, đường Quyết Thắng, Khe ve, bến phà Nguyễn Văn Trỗi, tượng đài Mẹ Suốt bên dòng sông Nhật Lệ, di tích lịch sử hang Cô Tám nơi hy sinh của các anh hùng liệt sỹ thanh niên xung phong đã trở thành bản anh hùng ca bất tử vì tổ quốc.

Thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng đất đầy nắng gió khắc nghiệt này những di sản tự nhiên đầy đầy tính nhân văn sâu sắc. Trên bản đồ thế giới vùng đất Quảng Bình không còn chỉ là niềm tự hào của người Việt về mảnh đất anh hùng với những người con bất tử quên thân mình vì tổ quốc, Quảng Bình đã được cả thế giới biết là một địa danh với những di sản thiên nhiên độc đáo của toàn nhân loại.

Thanh Nga