Xuất khẩu nông, thủy sản: Lượng giảm, thị trường tăng

Quý I năm 2014 xuất khẩu hàng hoá không được lợi về giá, cộng với tình hình thời tiết không thuận lợi nên đa số các mặt hàng nông, thủy sản sản lượng xuất khẩu đều giảm, nhưng xuất khẩu sang các khu vực thị trường đều tăng, đặc biệt là các thị trường truyền thống: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Đức…

Lượng giảm

Theo báo cáo, giá bình quân xuất khẩu của hầu hết mặt hàng nhóm nông sản giảm, thậm chí có mặt hàng giảm mạnh so với cùng kỳ đã làm kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng này giảm khoảng 160 triệu USD. Giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản chính ước đạt 3,35 tỷ USD, giảm 1,8% so với cùng kỳ năm 2013.

Cụ thể, khối lượng gạo xuất khẩu tháng 3 năm 2014 ước đạt 524 nghìn tấn với giá trị 243 triệu USD đưa khối lượng xuất khẩu gạo 3 tháng đầu năm ước đạt 1,31 triệu tấn và 616 triệu USD, giảm 14,9% về khối lượng, và giảm 10,4% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái; Khối lượng xuất khẩu cao su tháng 3 đạt 37 nghìn tấn với giá trị 71 triệu USD, với ước tính này 3 tháng đầu năm 2014 xuất khẩu cao su đạt 144 nghìn tấn với giá trị đạt 292 triệu USD, giảm 23,1% về khối lượng và giảm 42% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Chè xuất khẩu cũng giảm 15,4% về khối lượng và giảm 13,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013.

Lượng xuất khẩu của một số mặt hàng nông sản giảm cho thấy sự  hạn chế trong việc gia tăng sản lượng và sự phụ thuộc vào điều kiện thời tiết (gạo, cà phê, chè...); Bên cạnh đó, việc làm ăn manh mún, thiếu liên kết đã dẫn đến câu chuyện muôn thuở của nông sản Việt Nam từ trước tới nay là "được mùa thì mất giá mà được giá thì mất mùa”. Giá xuất khẩu bấp bênh, hệ quả là tâm lý người dân không ổn định sản xuất, doanh nghiệp thì bị ảnh hưởng, vùng nguyên liệu cũng bị thu hẹp.

Ngoài ra, giá xuất khẩu một số mặt hàng nông sản giảm và tăng thấp so với cùng kỳ khiến kim ngạch xuất khẩu nhóm này sụt giảm, vì vậy ngoài các giải pháp như mua tạm trữ thì các giải pháp như hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, tìm kiếm thị trường cần phải được quan tâm thúc đẩy hơn nữa.

Tăng thị trường

Mặc dù lượng giảm nhưng xuất khẩu sang các thị trường, đặc biệt là các thị trường truyền thống lại có sự tăng trưởng khá mạnh.

Đặc biệt, thị trường xuất khẩu gạo có nhiều biến động. Thị  trường Philippin có sự  tăng trưởng đột biến trong 2 tháng đầu năm với mức tăng gấp 7 lần về khối lượng và tăng 7,7 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Với mức tăng trưởng này, Philippin vươn lên vị trí đứng đầu về thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam, chiếm 46,95% thị phần, tiếp đến là Trung Quốc và Hồng Kông, chiếm thị phần lần lượt là 23,91% và  3,8%.

Cũng trong những tháng đầu năm, ngoại trừ  thị  trường Trung Quốc giảm   (-10,26%), xuất khẩu thủy sản sang hầu hết các thị trường tiêu thụ lớn đều tăng mạnh như Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc với mức tăng tương ứng đạt 22,64%, 50,73% và 63,3%.  Hoa Kỳ vẫn duy trì được vị  trí là thị  trường nhập khẩu hàng đầu của thủy sản Việt Nam, chiếm 26,36% tổng giá trị xuất khẩu. Xuất khẩu thủy sản sang thị trường này hai tháng đầu năm đạt 275,14 triệu USD, tăng 92% so với cùng kỳ năm 2013.

Bên cạnh đó, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hà Lan vẫn duy trì là 3 thị  trường nhập khẩu điều lớn nhất của Việt Nam chiếm lần lượt 26,18%, 20,35% và 9,59% tổng giá trị xuất khẩu. Xuất khẩu tiêu sang thị trường Hòa Kỳ, Singapore và Ấn Độ - 3 thị trường lớn nhất của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2014 chiếm 43,63% thị phần. 

Đánh giá chung về tốc độ tăng trưởng trong quý I, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, thời tiết rét đậm rét hại liên tục xảy ra gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là một số tỉnh miền núi phía Bắc; tuy nhiên, nhờ nhiều chính sách phát triển trong sản xuất, hoạt động sản xuất nông nghiệp trong quý I đạt khá. Bộ tiếp tục chủ trương đẩy mạnh sản xuất các ngành có thế mạnh, tăng giá trị xuất khẩu và mở rộng thị trường trong thời gian tới.

Thu Hà