Bảo tồn di sản gắn với phát triển du lịch

Với nhiều di tích danh thắng,  núi non kỳ vỹ gắn với đặc trưng văn hóa lâu đời của đồng bào các dân tộc đã tạo cho Hà Giang tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch.

Trên địa bàn toàn tỉnh Hà Giang có 38 di tích lịch sử văn hoá – danh lam thắng cảnh được xếp hạng. Trong đó, có 19 di tích xếp hạng cấp quốc gia, 14 di tích cấp tỉnh và 05 di sản được ghi vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Nằm ở vùng trung tâm Cao nguyên đá là Huyện Đồng Văn, nơi có nhiều di tích được xếp hạng nhất, với 4 di tích cấp quốc gia, đặc biệt có một di tích khảo cổ và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia khu vực hoá thạch Tay Cuộn tại xã Ma Lé mới được công nhận và 04 di tích cấp tỉnh, 2 Di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia là: Lễ cúng thần rừng của người Pu Péo và Lễ cúng Tổ tiên của người Lô Lô.

Với sức sống mãnh liệt, văn hóa các dân tộc Hà Giang được phát huy và lưu truyền qua nhiều thế hệ đã làm nên những nét đặc trưng chỉ có ở Hà Giang:  Lễ hội Nhảy lửa của người Pà Thẻn; Gầu Tào của người Mông; Quýnh hén của người Dao... cùng với các làn điệu hát Then của người Tày, lời cúng của thầy Tào. Bên cạnh đó, sức hấp dẫn trong  trang phục truyền thống và sự tồn tại của các nghề thủ công  lưu truyền cũng làm phong phú cho bức tranh du lịch trên mảnh đất miền cực Bắc này.

Di sản văn hóa mang tính  nhân văn sâu sắc được thể hiện qua các lễ hội dân gian của dân tộc Pà Thẻn, Mông, Dao, Pu Péo, Giấy, Lô Lô.... các làn điệu dân ca, lễ hội truyền thống, sản phẩm dệt thổ cẩm, lanh.

Hiện nay phát triển du lịch tại Hà Giang đã được trú trọng và phát triển qua các loại hình du lịch cộng đồng, trải nghiệm cuộc sống của người dân như: xếp rơm, dệt lanh, cày trên nương đá..

Tìm hiểu về hướng phát triển du lịch, những mô hình du lịch đón khách tại Hà Giang được các đơn vị lữ hành áp dụng đưa vào phục  vụ như: cho khách tham gia hoạt động canh tác, trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân địa phương, giới thiệu cho khách du lịch nghe về phong tục của bản địa nơi họ đến... Hiện nay, hình thức du lịch cộng đồng ở các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc rất phát triển và ngày càng đón lượng khách du lịch gia tăng.

Nhằm đưa ra giải pháp phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản văn hoá ở địa phương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Giang - bà Triệu Thị Tình cho biết: “Chúng tôi đã phối hợp với ban quản lý Công Viên Địa Chất Toàn Cầu Cao Nguyên Đá Đồng Văn phối hợp với các Huyện tuyên truyền, giáo dục cộng đồng nâng cao tăng cường quản lý bảo tồn và  phát huy các giá trị di tích lịch sử, văn hóa của địa phương. Chúng tôi đã thường xuyên vận động chính quyền và nhân dân các xã, thị trấn có các di tích tham gia gìn giữ và khai thác có hiệu quả; nhất là ở di tích khảo cổ và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia khu vực hoá thạch Tay Cuộn tại xã Ma Lé, Cột cờ Lũng Cú, Phố cổ... Đồng thời cam kết tạo điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học đến nghiên cứu.”

Trước những giá trị về di sản văn hoá, lịch sử trên địa bàn tỉnh, bà Tình cho rằng, để tiếp tục bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh cũng như văn hoá các dân tộc trên địa bàn các huyện thì cấp uỷ, chính quyền các địa phương cần tiếp tục quan tâm tới công tác quản lý các di tích lịch sử - danh lam thắng cảnh theo Luật Di sản Văn hoá và Pháp lệnh Tín ngưỡng, tôn giáo. Thành lập Ban quản lý di tích, xây dựng quy chế hoạt động cụ thể như: Hướng dẫn khách tham quan du lịch; nghiêm cấm lợi dụng di tích để hoạt động trái pháp luật làm ảnh hưởng tới di tích; quan tâm đến đầu tư, tôn tạo di tích... Kết hợp nhiều biện pháp cụ thể thì việc bảo tồn và phát huy các giá trị trên mới hiệu quả. 

Thanh Nga