Kinh tế Việt Nam khởi sắc

Mới đây, Ngân hàng HSBC đã phối hợp với Công ty Markit Economics công bố Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI), theo đó chỉ số này đã có mức tăng 51,3 điểm trong tháng 3 lên đến 53,1 điểm trong tháng 4. Đây cũng là mức cao nhất kể từ khi chỉ số này được công bố từ năm 2012. Các chuyên gia kinh tế cùng chung nhận định: sở dĩ có mức chỉ số đạt cao là do nền kinh tế Việt Nam đang có dấu hiệu phục hồi tốt, đặc biệt ở lĩnh vực sản xuất.

Đơn hàng mới tăng cao

Theo bà Trinh Nguyên, chuyên viên kinh tế của Ngân hàng HSBC, lĩnh vực sản xuất đang là động lực chính thúc đẩy tổng thể vĩ mô nền kinh tế phát triển. Ngoài ra, những cam kết mạnh mẽ của Chính phủ cùng các ngành liên quan về mức độ cải thiện của ngành cũng sẽ là những đòn bẩy cơ chế tạo động lực mới cho nền kinh tế Việt Nam. Theo đó trong ngắn hạn, lĩnh vực sản xuất sẽ có bước phát triển vượt bậc nhờ sự hỗ trợ của nhu cầu hoạt động đầu tư ngày càng tăng. Nhu cầu nội địa cũng phục hồi khi tăng trưởng tín dụng tăng.

Cụ thể, các đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã tăng mạnh trong hai tháng qua, đặc biệt từ Mỹ và các nước khu vực đồng tiền chung châu Âu. Theo đà này, sản lượng hàng hóa cũng tăng cao trong quý I và sang cả quý II/2014 cộng hưởng với các giải  pháp quyết liệt nhằm giảm hàng tồn kho được thực hiện từ đầu năm của Chính phủ. Do đơn đặt hàng mới tăng cao nên các nhà sản xuất Việt Nam đã phải tăng hoạt động để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Các mặt hàng “hot” hiện  đang là dệt may, giày dép và phụ kiện di động, các chuyên gia dự đoán các mặt mặt hàng này còn có mức độ tăng trưởng tốt hơn trong nửa cuối năm 2014 khi nhiều hoạt động đầu tư mới bắt đầu đưa vào vận hành.

Ngoài một số mặt hàng, hàng hóa sản xuất, thì các ngành hàng nông nghiệp của Việt Nam cũng được lợi từ giá cả hàng hóa quốc tế ngày càng tăng cao. Cà phê là một ví dụ điển hình, khi cường quốc cà phê Brazil đang phải đối mặt với tình trạng hạn hán tăng cao, nên giá bị đẩy lên cao. Mặt hàng gạo cũng thể hiện được sức cầu tốt của mình từ đầu năm nhờ các nhu cầu lớn từ thị trường Philippines. Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng cảnh báo Thái Lan cũng đang dậm dịch kế hoạch bán hạ giá gạo dự trữ vào thị trường toàn cầu trong quý II/2014. Điều này phần nào cũng sẽ làm ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu hạt gạo của Việt Nam.

Ngân hàng “giúp” thị trường

Theo các chuyên gia kinh tế, các động thái tích cực mới đây từ phía Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã góp công lớn cho nền kinh tế lấy lại đà tăng trưởng, cũng như là nguồn bơm vốn hữu hiệu giúp các doanh nghiệp tự tin và mạnh dạn đầu tư cải thiện môi trường kinh doanh. Cụ thể, theo kế hoạch Ngân hàng Nhà nước đã cùng 5 ngân hàng khác đang lên kế hoạch xây dựng  gói hỗ trợ cho lĩnh vực bất động sản, giảm các mức lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng cho vay. Kết quả là từ đầu năm đến nay, tăng trưởng tín dụng đạt 1% từ mức tăng trưởng âm trong quý I/2014. NHNN cũng đang xây dựng nền tảng mà thông qua đó các khoảng nợ xấu mà Công ty Quản lý tài sản Việt Nam (VAMC) có thể bán cho các nhà đầu tư nước ngoài. Có thể vấn đề nợ xấu sẽ chưa giải quyết được ngay, vì vậy tăng trưởng tín dụng, cho dù có tăng, nhưng sẽ không cao khi nhu cầu tiêu dùng còn yếu.

Ngoài ra, phía HSBC cũng tỏ ra lạc quan về triển vọng phát triển kinh tế Việt Nam trong trung hạn. Cụ thể, tính hiệu quả và thiết thực trong một số lĩnh vực then chốt của nền kinh tế đã được cải thiện đơn cử như giá cả đang dần được điều tiết theo cơ chế thị trường cạnh tranh lành mạnh để khuyết khích sản xuất và giảm thiểu những tổn thất ở một vài lĩnh vực như điện lực. Các dự án đầu tư công phù phiếm sẽ được thay bằng những dự án có mục tiêu rõ ràng hơn.

Các chuyên gia kinh tế của HSBC cũng cho rằng, chỉ số lạm phát  toàn phần đã giảm nhẹ trong tháng 4 so với những tháng trước đây nhưng vẫn còn thấp so với mức trung bình của lịch sử. Theo đó, ngay cả khi hoạt động trong nước sản xuất kinh doanh trong nước phục hồi do các biện pháp như giảm lãi suất huy động và lãi suất để kích thích tăng trưởng cho vay, lạm phát toàn phần cũng chỉ tăng rất nhẹ từ nay đến hết năm. Và với giả định chi phí dịch vụ xã hội và giá điện lực sẽ tăng thêm trong tháng tám và tháng chín, các chuyên gia kinh tế HSBC vẫn cho rằng lạm phát năm nay cũng sẽ dừng lại ở mức 5,6% so với năm ngoái. Giá thực phẩm cũng sẽ chỉ tăng nhẹ khi giá gạo ước đoán sẽ thấp.

Các chuyên gia kinh tê HSBC cũng nhận định thêm rằng, hiện các cuộc đàm phán về Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TTP) cũng như Hiệp định thương mại tự do EU vẫn còn đang trong quá trình thương thảo. Khi đàm phán này đi đến hồi kết dự đoán các mức thuế suất của Việt Nam vào một số thị trường trọng yếu như Mỹ, EU sẽ giảm tạo đà cho hàng hóa Việt có sức cạnh tranh và lan tỏa nhiều hơn. Ngoài ra, hàng loạt các giải pháp cải cách thể chế lớn như các vấn đề phi thuế quan, cải tạo cơ sở hạ tầng, giảm thiểu các biện pháp hành chính phức tạp, tổ chức lại chuỗi cung ứng cho các ngành như gạo, dệt may và tăng sản lượng sản xuất năng lượng bằng cách tự do hóa giá cả đang là những tiền đề phát triển kinh tế Việt Nam trong trung và ngắn hạn sắp tới./.

Anh Phương