Xuất khẩu dệt may: Tăng trưởng nhờ thị trường truyền thống

Các tổ chức và chuyên gia kinh tế thế giới đánh giá sự phục hồi tăng trưởng kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều trở ngại khi những bất ổn về chính trị, tranh chấp lãnh thổ có chiều hướng gia tăng. Lạm phát thấp kéo dài tại khu vực đồng euro nói riêng và các nền kinh tế phát triển nói chung khiến nhu cầu hàng dệt may hạn chế hơn. Tuy nhiên, tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang các thị trường 6 tháng năm 2014 ước đạt 10,213 tỷ USD, tăng 16,4% so với cùng kỳ năm 2013. Đây là tín hiệu khả quan cho thấy dệt may Việt Nam có đã có chỗ đứng vững chắc, có khả năng cạnh tranh cao và chiếm được lòng tin của người tiêu dùng.

Năm 2013 thị trường dệt may thế giới gặp nhiều khó khăn, nhập khẩu của các thị trường lớn đều tăng trưởng thấp, như Mỹ chỉ tăng 3,6%, EU tăng 0,52%, thậm chí Nhật giảm 0,54%. Tuy nhiên,  xuất khẩu dệt may của Việt Nam vẫn đạt xấp xỉ 19,8 tỷ USD, chiếm 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Đối với các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như Nhật Bản, EU, Mỹ, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam tăng từ 8,8 - tới 20,5%. Đặc biệt, xuất khẩu dệt may Việt Nam sang thị trường Hàn Quốc tăng trưởng tới 43% trong khi mức tăng trưởng nhập khẩu của nước này chỉ đạt 9%. Có thể nói, Dệt May Việt Nam hiện nằm ở thứ tự ưu tiên cao hơn đối với các nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu. Vì thế khi thị trường có xu hướng thu hẹp, những quốc gia yếu hơn hay nằm ở đáy danh mục dễ bị các nhà cung cấp thu hẹp đơn hàng, còn Dệt May Việt Nam đã vươn lên vị trí nằm ở nhóm được ưu tiên, vì thế trong bối cảnh hiện nay Dệt May Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao.

Trong 6 tháng đầu năm 2014, kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ ước đạt 4,56 tỷ USD, tăng gần 14,5% so với cùng kỳ 2013. Trước đó, mức tăng kim ngạch trong 6 tháng 2013 so với cùng kỳ 2012 chỉ đạt 11,6%. Điều này cho thấy dệt may Việt Nam tiếp tục tăng trưởng khả quan trên thị trường Mỹ. Nếu so với các quốc gia cạnh tranh khác trên thị trường Mỹ, Việt Nam tiếp tục đạt tăng trưởng dẫn đầu. Hầu hết các quốc gia khác đều giảm nhẹ như Inđônêxia, Băngladesh hoặc tăng không đáng kể như Trung Quốc và Mehico (tăng chưa tới 1%). Dự báo xuất khẩu dệt may Việt Nam sang Mỹ tiếp tục đạt mức tăng trưởng khá trong năm 2014, tăng 16%, đạt 10 tỷ USD.

Thị trường xuất khẩu dệt may lớn thứ hai của Việt Nam là EU. Trong 6 tháng đầu năm 2014 tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam vào thị trường EU ước đạt 1,47 tỷ USD, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm ngoái xuất khẩu dệt may của VN sang EU đang hồi phục khá tốt, nhưng quy mô xuất khẩu của VN sang thị trường này vẫn còn khá nhỏ so với tiềm năng tiêu thụ của khu vực này.

Trong 6 tháng cuối năm 2014, tiến độ xuất khẩu sang EU sẽ được đẩy mạnh hơn. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đang đi đến những phiên đàm phán cuối và dự kiến sẽ được ký kết vào cuối năm nay sẽ tạo nên cú hích cho hoạt động xuất khẩu dệt may của VN sang EU. Dự báo xuất khẩu dệt may Việt Nam sang EU năm 2014 đạt 3,11 tỷ USD, tăng 13,7% so với năm 2013.

Theo đánh giá của các nhà nhập khẩu Nhật Bản, với xu hướng dịch chuyển sản xuất dệt may từ Trung Quốc sang Việt Nam, số đơn đặt hàng của khách hàng Nhật Bản tại Việt Nam năm 2014 có thể tăng lên 20%-30% so với năm 2013. Các hiệp định kinh tế song phương và việc Nhật Bản tham gia vào Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ tạo thuận lợi cho xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang thị trường này. Ước 6 tháng đầu năm 2014, tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang Nhật đạt 1,18 tỷ USD, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm 2013. Dự báo tổng KNXK của Việt Nam sang Nhật Bản năm 2014 đạt 2,7 tỷ USD.

Trong các mặt hàng may mặc xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản có mức tăng trưởng kim ngạch cao như quần, áo sơ mi nam,… quần áo trẻ em có mức tăng nhiều nhất, tăng 44,3% về lượng và 41,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2013, chiếm 5,1% sau Mỹ (68,2%), EU (5,4%), trước Hàn Quốc (1,9%), Canada (3,0%) trong tổng trị giá xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam.

Ấn tượng nhất là sự tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may tại thị trường Hàn Quốc. Do chi phí lao động tăng cao, Hàn Quốc đã và đang tiếp tục chuyển dịch sản xuất dệt may sang các nước đang phát triển có chi phí thấp hơn trong đó có Việt Nam và tăng cường nhập khẩu các sản phẩm trên trở lại Hàn Quốc. Bên cạnh đó, những lợi thế từ Hiệp định thương mại ASEAN – Hàn Quốc đã tác động rất tích cực tới các doanh nghiệp dệt may FDI của Hàn Quốc cũng như các doanh nghiệp dệt may của Việt Nam. Trong 4 tháng đầu năm xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 574 triệu USD. Ước 6 tháng đầu năm 2014, tổng kim ngạch xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 874 triệu USD tăng 30,1% so với cùng kỳ, năm 2014 ước đạt 1,5 tỷ USD.

Trong thời gian vừa qua, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may đã thực hiện khảo sát tại các thị trường mới như Nga, Cuba... Tuy nhiên mới dừng lại ở các công tác tiếp xúc, tìm hiểu, thăm dò thị trường do các thị trường này còn tồn tại nhiều khó khăn trong đầu tư, giao dịch thương mại như: vấn đề vận chuyển, các điều khoản thanh toán và giao hàng.

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, chiến lược mà ngành Dệt May Việt Nam áp dụng là tiếp tục duy trì tốt các thị trường đang có, đặc biệt là tận dụng những ưu thế cạnh tranh trong những thị trường ngách và tập trung tăng thị phần ở những thị trường mới chứ không chỉ đơn thuần là đầu tư mở rộng thị trường chạy theo số lượng. Ngành Dệt May Việt Nam cũng đang kết nối công tác thị trường với đầu tư, đáp ứng được yêu cầu về xuất xứ của TPP và các FTA khác.

 Hương Ly