Nhiều cơ hội cho dệt may tại thị trường Nhật Bản

Với mức tiêu thụ hàng may mặc hàng năm lên tới trên 40 tỷ USD, sản xuất trong nước chỉ có 5% còn lại 95% là nhập khẩu, Nhật Bản là thị trường màu mỡ cho các nước xuất khẩu hàng dệt may trong đó có Việt Nam. Thời gian gần đây, Nhật Bản đã nhiều lần vượt qua cả khối EU trở thành thị trường nhập khẩu dệt may lớn thứ hai của Việt Nam chỉ sau Mỹ. Tuy hàng dệt may xuất khẩu sang Nhật Bản chiếm thị phần không lớn, song Nhật Bản là bạn hàng lâu đời, rất trung thành với ngành dệt may Việt Nam.

Tính bình quân, Nhật Bản là thị trường lớn thứ hai, chiếm trên 12,9% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam, đạt 16,8% tổng kim ngạch nhập khẩu của Nhật Bản từ Việt Nam. Hiện có trên 600 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Nhật Bản. Trong đó, có hơn 120 đơn vị có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 triệu USD.

Theo Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2014, tổng kim ngạch dệt may xuất khẩu cuản VN sang thị trường Nhật Bản đạt khoảng 1,17 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2013. Năm 2013, Nhật Bản nhập 2,37 tỉ USD hàng dệt may từ VN, tăng gần 18% so với 2012. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), xuất khẩu hàng dệt may sang Nhật Bản đang tăng cao là do doanh nghiệp Việt Nam hưởng lợi (về ưu đãi thuế) từ các hiệp định thương mại song phương và đa phương với Nhật Bản.

Ngoài lợi thế được hưởng thuế suất ưu đãi từ FTA, chính sách giảm nhập khẩu từ Trung Quốc cũng là cơ hội giúp dệt may Việt Nam thâm nhập và mở rộng hơn vào thị trường Nhật Bản.  Các công ty Nhật Bản đang có hướng dịch chuyển sản xuất tại Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Theo VITAS, tập đoàn Marubeni (Nhật Bản) có kế hoạch hết tháng 3-2014 sẽ tăng tỉ lệ sản xuất tại khu vực Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) từ 15% lên 30%. Tuy nhiên, trong năm 2013, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam vào Nhật Bản có mức tăng trưởng cao nhất (17%), trong khi của Trung Quốc tăng 0,75%.

Những khách hàng dệt may lớn nhất của Nhật Bản là những tập đoàn lớn hoạt động đa quốc gia đã và đang đặt hàng tại Việt Nam là: Uniqlo, Itochu, Mitsubishi, Marubeni, Mitsu, Aeon, Katakura, Nomura, Minori…hiện đang rất gần gũi và yêu mến doanh nghiệp Việt Nam.

Các sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của dệt may Việt Nam sang thị trường Nhật Bản được sản xuất từ chất liệu bông và dệt kim bao gồm: áo phông, áo may ô, áo len, bộ com-lê, bộ quần áo đồng bộ, áo gió, áo thể thao, áo jacket… Đây là các sản phẩm xuất khẩu có kim ngạch cao và tăng trưởng khá, trong đó chủng loại quần áo dệt từ bông, dệt kim có kim ngạch cao nhất.

Hiện thị trường hàng dệt may Nhật Bản có triển vọng tăng trưởng cao nên các doanh nghiệp Việt Nam cần nắm bắt nhu cầu, xu hướng thời trang và phát huy lợi thế về nguồn nhân công với giá tương đối hợp lý.

Đặc biệt, do ảnh hưởng của trì trệ kinh tế kéo dài, chi tiêu của người tiêu dùng giảm trong nhiều năm qua, và thói quen chi tiêu cũng thay đổi. Hàng hiệu, đắt tiền ngày càng được tiêu thụ ít hơn tại Nhật Bản, thay vào đó là những mặt hàng có tính thời trang đa dạng, chất lượng phù hợp, không quá bền chắc. Xu hướng tiêu dùng của giới trẻ Nhật Bản cũng có nhiều điểm khác biệt, thích kết hợp trang phục thông thường hơn là dùng hàng hiệu đắt đỏ. Đây là cơ hội tốt cho các nhà xuất khẩu nghiên cứu sáng tạo ra những sản phẩm hàng may mặc vừa mang tính phổ thông, hiện đại nhưng dễ chỉnh sửa sẽ đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng trẻ tuổi Nhật Bản với số lượng hàng xuất khẩu ngày một tăng cao.  Nắm bắt nhu cầu của người tiêu dung Nhật Bản, các doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư để nâng cao chất lượng sản phẩm,  đa dạng mẫu mã, đa dạng về màu sắc, chủng loại. Có các doanh nghiệp đã mua lại các bản thiết kế tại các cuộc thi thời trang của Nhật Bản để sản xuất bán hàng sang Nhật Bản.

Việt Nam đang kêu gọi các nhà đầu tư Nhật Bản hợp tác trong lĩnh vực dệt, nhuôm, hoàn tất. Đây là công đoạn còn nhiều hạn chế và thiếu sót về kỹ thuật cũng như công nghệ trong ngành dệt may của Việt Nam. Đặc biệt, trong quá trình đàm phán để hiện thực hóa Hiệp định TPP, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đã chủ động "đón đầu" đầu tư vào lĩnh vực này.

Hương Ly