Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội: Phát huy thế mạnh Doanh nghiệp nội

Hà Nội đang tập trung phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, bởi đây được xem là chìa khóa để phát triển sản xuất công nghiệp của Hà Nội nói riêng và của cả nước nói chung. Phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với Bà Trần Thị Phương Lan – Phó Giám đốc Sở Công thương Hà Nội. xung quanh chủ đề này. Trần Trang thực hiện.

Xin bà cho biết tình hình phát triển ngành CNHT của Thành phố Hà Nội những năm gần đây?

Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, CNHT phát triển sẽ tăng cường tự chủ của nền kinh tế, giúp cho các ngành sản xuất chủ động được nguồn vật tư, linh kiện đầu vào, chủ động lựa chọn nhà cung cấp, cắt giảm chi phí sản xuất, tăng năng lực cạnh tranh và tham gia vào chuỗi giá trị gia tăng ngành trong phạm vi quốc gia, khu vực và quốc tế.

Hà Nội là thành phố đang nắm giữ vai trò đầu tầu của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và tam giác kinh tế Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Chính đây cũng là các trung tâm lớn trên cả nước về Công nghiệp hỗ trợ (CNHT), chiếm tỉ trọng khoảng 25% sản lượng công nghiệp trên địa bàn. Đã có sự tham gia của trên 1000 doanh nghiệp, được phân thành 8 nhóm ngành khác nhau. Trong đó, nhóm lớn nhất là nhóm ngành công nghiệp ô tô, xe máy và phương tiện vận tải. Tiếp đến là nhóm điện, điện tử viễn thông. Nhóm cơ khí chế tạo, nhóm bao bì nhãn mác… và cuối cùng là nhóm CNHT cho ngành chế biến nông sản thực phẩm.

CNHT của Hà Nội đã hình thành như một hệ thống với sự liên kết chặt chẽ các doanh nghiệp chuyên môn hóa cao thuộc mọi loại hình trong và ngoài nước, kết nối chặt chẽ giữa doanh nghiệp phụ tùng linh kiện với doanh nghiệp lắp ráp hoàn chỉnh. CNHT Hà Nội đã tự chế được vị thế vai trò độc lập của mình khi có sự tăng trưởng cao về số lượng, về quy mô đầu tư, đổi mới công nghệ, giải quyết việc làm thu nhập và nộp ngân sách..

Thời gian qua, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CNHT đã có sự gia tăng đáng kể. Một số doanh nghiệp Hà Nội đã chủ động đầu tư vào công nghệ để sản xuất sản phẩm CNHT. Nhờ đó, trình độ công nghệ được cải thiện. Một số sản phẩm CNHT có khả năng cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu (như sản phẩm của Cty CP dụng cụ cơ khí xuất khẩu, Cty CP nhựa Hà Nội, Cty CP kim khí Thăng Long, Cty CP xích líp Đông Anh…). Các sản phẩm CNHT bắt đầu được hình thành, mặc dù quy mô chưa đáng kể. Hiện, đã có một số ít DN của Hà Nội bứt ra khỏi sự trì trệ bằng cách đầu tư thiết bị, nâng cao quy mô Các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nước ngoài đã chú ý đến việc tìm kiếm nhà cung cấp và đặt hàng đối với sản phẩm CNHT. Một số doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã trở thành những nhà cung cấp cho các công ty đa quốc gia trên thế giới.

Hà Nội tiếp tục thúc đẩy một số ngành sản xuất có thế mạnh của Hà Nội như: cơ khí chế tạo, lắp ráp ô tô, điện tử tin học…, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo giá trị gia tăng cao cho sản xuất công nghiệp. Xây dựng ngành CNHT cho công nghiệp điện tử theo xu hướng tham gia vào chuỗi sản xuất và cung ứng linh phụ kiện của thế giới và khu vực… Từng bước tham gia xuất khẩu một số linh kiện, phụ tùng, hàn thiện cơ bản các tiêu chuẩn linh phụ kiện cho ô tô sản xuất tại Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn chung của khu vực và ASEAN vào năm 2015 phù hợp với mục tiêu phát triển ngành CNHT cả nước.

Là đầu tàu kinh tế của vùng đồng bằng Bắc Bộ, Hà Nội cần chú trọng định hướng thu hút đầu tư tập trung khuyến khích phát triển CNHT như thế nào, thưa bà?

Hà Nội được định hướng là thành phố đi đầu trong công nhiệp hóa – hiện đại hóa, phấn đầu về đích sớm hơn 1-2 năm để góp phần cùng cả nước thực hiện được mục tiêu cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Song song với phát triển CNHT trong tổng thể phát triển công nghiệp nói chung, với vai trò là 1 trong 5 thành phố trực thuộc trung ương – đầu tàu kinh tế của vùng đồng bằng Bắc Bộ cần chú trọng định hướng thu hút đầu tư tập trung khuyến khích phát triển CNHT theo hướng: CNHT định hướng phục vụ công nghệ cao, hàm lượng chất xám cao, hiện đại … Các nhà đầu tư sẽ phải đến từ những nền sản xuất tương xứng và sẽ có những sản phẩm công nghệ cao trong lĩnh vực CNHT. Để thực hiện tốt theo tinh thần đó thì chủ đầu tư hạ tầng, nhà đầu tư thứ phát cần được khuyến khích như đầu tư vào lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư theo quan điểm về chính sách phát triển hiện hành của nhà nước.

Bên cạnh đó, với vai trò là trọng điểm phát triển của các vùng, việc phát triển kinh tế trong đó có công nghiệp chuyên sâu có giá trị gia tăng cao, lĩnh vực CNHT công nghệ cao vừa là nhiệm vụ, trách nhiệm của các thành phố trực thuộc trung ương nói chung, tạo động lực cho toàn khu vực. Chúng tôi đánh giá đây là nhiệm vụ rất khó khăn, công tác thu hút đầu tư phải thấy rõ tầm quan trọng, thấy rõ khó khăn như đang thu hút  đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (khó khăn đặc thù đôi khi còn khó giải quyết hơn cái khó về không gian, địa lý…)

Một trong những giải pháp cơ bản để thúc đẩy phát triển CNHT của ngành Công thương Hà Nội là tích cực, chủ động phối hợp với liên ngành trong việc tham mưu đề xuất cho UBND TP trong việc tháo gỡ khó khăn, đưa khu CNHT Nam Hà Nội (Hanssip) sớm đi vào hoạt động. Tập trung vào 2 nội dung lớn:

Một là: Chủ trì cùng các Sở, ngành trình UBND TP các vấn đề tháo gỡ, hỗ trợ thuộc thẩm quyền của UBND TP: tiền thuê đất, đầu tư hạ tầng, công trình ngoài hàng rào…

Hai là: Cùng các Sở, ngành trình UBND TP trình Chính Phủ, Thủ tướng Chính phủ “xin” cơ chế ưu đãi đặc thù vượt quá thẩm quyền quyết định của UBND TP. Ngày 14/3/2014, UBND TP đã trình Thủ tướng việc ban hành chính sách ưu đãi đối với Khu CNHT Nam Hà Nội.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng tăng cường tổ chức các hội nghị giao thương, hội thảo giữa các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp sản phẩm và các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp, các nhà cung cấp linh kiện, chi tiết theo từng lĩnh vực, nhóm ngành, các cơ quan nghiên cứu liên quan đến hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn.