Cần chú trọng đến hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp cụ thể

Với nhiều “sân chơi” hiện nay, cộng đồng DN và đội ngũ doanh nhân Việt Nam có điều kiện tham gia các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp để mở rộng giao lưu, hợp tác đem lại lợi ích cho DN và cho cộng đồng xã hội. Một trong những “sân chơi” ấy, VCCI với tư cách cơ quan đại diện cho cộng đồng DN Việt Nam, đã luôn nỗ lực phát huy vai trò cầu nối giữa DN với DN và DN với các cấp chính quyền. Xung quanh chủ đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum có buổi trao đổi với ông Trương Văn Hiền - Ủy viên BCH VCCI,  Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Tổng Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp Nghệ An (VTNN). Ngô Khuyến thực hiện.

Là Ủy viên Ban Chấp hành VCCI lần thứ V và còn là thành viên, hội viên của nhiều tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, ông có nhận định thế nào về vai trò và tổ chức hoạt động của VCCI trong những năm qua?

Trong thời gian gần đây, có một số Ủy viên Ban chấp hành và hội viên ý kiến cho rằng hoạt động của VCCI còn nặng về hình thức, chưa thực sâu sát với DN và sự hỗ trợ của VCCI đối với các hội viên còn nhiều hạn chế. So sánh với một số tổ chức Phòng Thương mại của các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc,... hoạt động của VCCI còn thua về tính chuyên nghiệp, quy mô tập hợp và nhất là chất lượng các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường... Cũng vì vậy “tiếng nói” của VCCI tại các quốc gia, vùng lãnh thổ chưa rõ nét và sức nặng. Những nhận định như trên xuất hiện rải rác trong một số dịp nào đó tôi không kịp ghi lại, nhớ hết. Song mỗi lần nghe hoặc đọc được tôi khá băn khoăn và tự hỏi: Trong bối cảnh nền kinh tế tại Việt Nam có xuất phát điểm thấp với những thể chế, cơ chế kinh tế đang dần hoàn thiện,... chúng ta có quá khắt khe khi đánh giá? Các DN có nên quá kỳ vọng về sự đột phát trong tư duy cũng như những đổi mới căn bản, toàn diện của VCCI trong khi bản thân các DN còn manh mún về quy mô và trình độ quản lý còn rất nhiều yếu kém?

Nhìn lại hơn nửa thế kỷ qua từ khi thành lập VCCI (năm 1963), đó là một chặng đường với những bước lớn mạnh đáng kể; hoạt động của VCCI đã có tác dụng thúc đẩy to lớn đối với nền kinh tế và cộng đồng DN. Một tổ chức từ trước đến nay có bộ máy tổ chức không lớn về quy mô, số lượng cán bộ nhân viên lại phải bươn trải như một DN để nuôi nấng chính mình và còn hỗ trợ các DN nữa. Tuy VCCI cũng nhận được sự hậu thuẫn, ủng hộ của hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của các DN song về tổng thể vẫn còn nhỏ bé so với tầm vóc một tổ chức đại diện cho giới DN, hiệp hội DN và người lao động của cả nước, một cơ quan xúc tiến thương mại hàng đầu quốc gia. Cho nên, việc so sánh VCCI với các Phòng Thương mại của các nước có trình độ kinh tế và quản lý tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc..., là yêu cầu quá sức, một đòi hỏi thiếu công bằng. Điều đó chẳng khác gì việc nền bóng đá của Việt Nam hiện đang phát triển ở trình độ thấp, chúng ta lại không có những đầu tư lớn nhưng cứ đòi hỏi Đội tuyển quốc gia phải đạt trình độ và có thành tích ngang tầm với các đội tuyển hàng đầu thế giới là điều không tưởng, thiễu thực tiễn.

Cá nhân tôi cũng tham gia là thành viên của nhiều tổ chức chính trị, xã hội như Mặt trận Tổ quốc, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh,... và phải khẳng định rằng cách thức tổ chức hoạt động của VCCI là nghiêm túc, chuyên nghiệp. Chỉ là một DN trong hàng trăm nghìn DN cả nước, một Ủy viên BCH bình thường như các ủy viên khác lại ở tận miền Trung nhưng trong nhiều năm qua tôi đều nắm rõ tình hình hoạt động của DN, những khó khăn thách thức; những chính sách pháp luật liên quan đến DN?.... Thông tin đó được cập nhật từ nhiều nguồn, trong đó có các báo cáo định kỳ, những bản tin của VCCI gửi cho các ủy viên. Hàng năm, chúng tôi đều nhận được thông báo mới tham dự nhiều lớp tập huấn, hội thảo, hội nghị về phổ biến chủ trương, chính sách mới, quản trị DN, xúc tiến thương mại,... Cá nhân tôi đánh giá cao các hoạt động đó; nó hỗ trợ tốt cho DN và các doanh nhân luôn cảm thấy có sự chia sẻ, đồng hành trong quá trình phát triển.

Nói như vậy có nghĩa là ông hoàn toàn đồng tình, ủng hộ hướng đi và cách làm của VCCI hiện nay. Nếu cần đóng góp để hoạt động VCCI tốt hơn, ông có ý kiến hay đề xuất gì?

Dưới góc độ cá nhân và DN, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ những hướng đi mang tính chắc chắn, bền vững và những cách làm bài bản, khoa học. Điều này có thể do đặc thù kinh doanh của Công ty trong lĩnh vực nông nghiệp và khách hàng của chúng tôi là nông dân; những được coi là nền tảng cho sự phát triển đi lên của nền kinh tế nước nhà, tuy “chậm hơn” nhưng “chắc chắn”.

Đối với các hoạt động của VCCI trong thời gian tới, bên cạnh chiều rộng chúng ta cần tập trung phát triển về chiều sâu, cùng với cái tổng thể cần quan tâm đến cái cụ thể. Điển hình trong việc phát triển hội viên: Hiện cả nước hiện có trên 500 nghìn DN nhưng mới có trên 10 nghìn hội viên chính thức, tức là mới chiếm 2-3% và trên 100 nghìn hội viên thông tấn (khoảng 20%). Chúng ta luôn tự hào VCCI là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng DN nhưng tỷ lệ 2-3% chính thức và 20% thông tấn đó liệu đã tương xứng. Trong hơn 10 nghìn hội viên chính thức, chúng ta đã có được những thông tin hoặc tỷ lệ bao nhiêu DN đang hoạt động hiệu quả, bao nhiêu DN đang gặp khó khăn thậm chí có bao nhiêu DN đang ngừng hoạt động? Họ đang khó điều gì, vướng chỗ nào? VCCI có cách tháo gỡ ra sao và nếu có những hỗ trợ thì DN và hội viên có gì khác biệt? Chung ta đang rơi vào  tình trạng ứng xử chung chung và cào bằng khi không sự phân biệt rạch ròi giữa các hội viên và DN. Hội viên phải đóng phí hàng năm thì cần có những hỗ trợ cụ thể ưu đãi hơn.

Như vậy, yêu cầu đòi hỏi là công các phát triển hội viên và hiệp hội cần phải có những thay đổi; phải đặt ra và công khai các kế hoạch dài hạn và ngắn hạn cũng như các biện pháp tổ chức thực hiện có tính khả thi cao. VCCI cũng cần tổ chức nhiều hơn các cuộc tiếp xúc với hội viên để nắm rõ tình hình hoạt động để có những biện pháp hỗ trợ khi cần thiết. Các cuộc tiếp xúc không nhất thiết ở quy mô lớn, mà có thể theo từng cụm địa lý, ngành nghề; điều cốt yếu là tạo điều kiện để đông đảo hội viên có thể phản ảnh thực tế ý kiến của mình, mà đôi khi, ở các cuộc họp lớn không thể phát biểu hết được.

Bên cạnh việc điều tra trên diện rộng để thu thập các số liệu phục vụ nghiên cứu, đánh giá, VCCI nên tổ chức lựa chọn một số DN tiêu biểu tại một số ngành nghề, địa bàn để khảo sát thực tiễn, đồng thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc thường gặp của loại hình DN đó. Chẳng hạn, trong mấy năm qua các DN trong lĩnh vực bất động sản gặp nhiều khó khăn, VCCI có thể lựa chọn một số DN để khảo sát xem họ khó đến mức nào và có kiến nghị cụ thể gì và tập hợp lại để trình các Bộ ngành, địa phương, đồng thời có giải pháp hỗ trợ để DN đó vượt qua khó khăn và hoạt động hiệu quả. Đó chính là tấm gương, “điểm trình diễn” hiệu quả để các DN khác nhìn vào và học hỏi.