Thị trường bán lẻ vận động theo hướng hiện đại

Năm 2015, khi Việt Nam mở cửa hoàn toàn thị trường bán lẻ, sự tham gia của một số tập đoàn bán lẻ lớn Auchan, Robinson, Walmart… có thể tạo nên sự bùng nổ của kênh bán lẻ hiện đại như loại hình các cửa hàng tiện lợi, siêu thị, trung tâm thương mại lớn…

Hiện đại và mở rộng

Thị trường bán lẻ Việt Nam đang thay đổi mạnh mẽ theo hướng hiện đại, hội nhập và yêu cầu ngày càng cao và đa dạng hơn.  Mười tháng đầu năm 2014, tổng mức bán lẻ cả nước đạt gần 2.400.480 tỷ đồng, tăng 11,1% so với cùng kỳ năm 2013, tăng thấp hơn so với mức tăng 12,6% của năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu do sức mua yếu. Nếu loại trừ yếu tố tăng giá, tổng mức bán lẻ 10 tháng năm 2014 đạt mức tăng 6,4%. Dự kiến cả năm 2014, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ sẽ đạt 2.970.3000 tỷ đồng, tăng 11,3% so với năm 2013.

Theo Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, năm 2013, cả nước có khoảng 724 siêu thị, 132 trung tâm thương mại và khoảng vài trăm cửa hàng tiện ích, gần 9.000 chợ các loại và khoảng 1 triệu cửa hàng quy mô hộ gia đình. Dự kiến đến năm 2020, cả nước sẽ có khoảng 1.200 - 1.300 siêu thị, 180 trung tâm thương mại và 157 trung tâm mua sắm. Hiện nay, loại hình phân phối này đang chiếm 25% trong thị trường phân phối VN.

Ông Nguyễn Tiến Vượng - Phó Tổng Giám đốc- Tổng Công ty Thương mại Hà Nội cho biết, những năm gần đây, doanh nghiệp đã tập trung ưu tiên, tiến hành nhiều giải pháp quyết liệt để quy hoạch, cải tạo, xây dựng, phát triển mở rộng hệ thống hạ tầng thương mại trên địa bàn Thành phố và một số tỉnh thành phía Bắc. Đến nay hệ thống hạ tầng thương mại của Tổng công ty đã phát triển gồm 2 Trung tâm mua sắm Hapro Shopping Centre, 3 Trung tâm Kinh doanh Chợ, 40 Siêu thị, Cửa hàng tiện ích Hapromart, 44 cửa hàng, điểm kinh doanh thực phẩm an toàn Haprofood và hệ thống các cửa hàng chuyên doanh...

Theo Bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng, Vụ Thị trường trong nước, các doanh nghiệp trong nước thời gian qua, đã không ngừng mở rộng các kênh phân phối nhằm tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng trên cả nước. Trong đó, điển hình là Tập đoàn Dệt may (Vinatex) với hệ thống siêu thị bán lẻ Vinatexmart. Trước đây, hệ thống cửa hàng, đại lý của các doanh nghiệp dệt may chỉ có mặt ở những thành phố lớn, nay người tiêu dùng đã dễ dàng tìm thấy hệ thống bán lẻ hàng may mặc ở khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước. Ngoài hệ thống siêu thị Vinatexmart, các đơn vị thành viên của tập đoàn như Việt Tiến, May 10, Đức Giang, Hanosimex, Phong Phú… cũng tích cực mở rộng hệ thống cửa hàng, đại lý giới thiệu sản phẩm về khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước, đến năm 2013 với 4.125 điểm bán hàng (năm 2013 tăng 4% so với năm 2012) và năm 2014, dự kiến đạt 4.286 điểm bán hàng.

Chia sẻ những kinh nghiệm tại thị trường Hà Nội, bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khách hàng khu vực Miền Bắc, Nielsen Việt Nam cho biết, ngành bán lẻ đang mở ra một kỷ nguyên mới. Xu hướng mua sắm trong thời kỳ kỷ nguyên số thiên về thương mại điện tử và công nghệ hiện đại. Các nhà bán lẻ Việt Nam cần tập trung quản lý ngành hàng và quan tấm đến các hình thức thẻ khách hàng thân thiết để bắt kịp với xu hướng phát triển kênh bán hàng hiện đại trong khu vực.

Doanh nghiệp Việt ở thế chủ động

Theo thống kê của Hiệp hội bán lẻ Việt Nam, mặc dù các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực bán lẻ chỉ chiếm 3,4% lượng doanh nghiệp tham gia vào ngành này, nhưng lại có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, đạt trên 21%. Sự cạnh tranh giữa doanh nghiệp nội và ngoại ngày càng gay gắt, nhưng không phải vì thế mà các doanh nghiệp trong nước đánh mất “sân nhà” hay lâm vào tình trạng bị động. Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam – Đinh Thị Mỹ Loan cho rằng, các doanh nghiệp nước ngoài khi tham gia vào thị trường bán lẻ Việt Nam đều được quảng bá rộng rãi nên chúng ta tưởng rằng sự hiện diện của họ là rất nhiều, nhưng thật ra, kênh bán lẻ hiện đại mới chỉ chiếm khoảng hơn 25% và hầu như tất cả các nhà bán lẻ nước ngoài đều đầu tư vào kênh này.

Một số minh chứng cho sự lớn mạnh của các doanh nghiệp nội được bà Đinh Thị Mỹ Loan chỉ ra là Pico, Nguyễn Kim, Trần Anh…  Mạng lưới các doanh nghiệp nội có uy tín với người tiêu dùng như Fivimart, Intimex, Coopmart cũng có lợi thế hơn so với đối thủ nước ngoài là chủ động về nguồn hàng, đặc biệt là những mặt hàng có tên tuổi, uy tín được sản xuất trong nước.

Ông Alan David Treadgold, thành viên Hội đồng tư vấn Viện Quản lý bán lẻ Oxford chỉ ra điểm yếu duy nhất nhìn thấy rõ khi so sánh giữa doanh nghiệp nội hay ngoại là khả năng ứng dụng thương mại điện tử, các hình thức seo marketing. Lời khuyên mà ông Treadgold đưa ra là các doanh nghiệp VN nên chuẩn bị tốt về công nghệ, nhân lực, quản lý để tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hương Ly