Bơi trong dòng chảy thương mại quốc tế

Dường như có một giao điểm giữa rất nhiều dòng chảy giao lưu thương mại quốc tế và những chuyển động kinh tế Việt Nam hội tụ trong năm 2015. Dù có là người theo trường phái bi quan, thì năm 2015 vẫn được với những điều đặc biệt, những động lực rõ ràng hối thúc sự phát triển của kinh tế và xã hội.

Món quà từ 2014

Trưởng ban Kinh tế Trung Ương Vương Đình Huệ giữ một thái độ lạc quan thận trọng khi nhận xét về triển vọng kinh tế năm 2015: “Đã đến lúc phục hồi tăng trưởng hợp lý”

Lạm phát thấp đến ngỡ ngàng, cả năm 2014 chỉ tăng 1,84%. Đặc biệt hơn là lạm phát đã bắt tay cung tăng trưởng, tăng trưởng đạt được mức trên 5,8%. Năm 2014 xứng đáng là một dấu mốc khi nền kinh tế thoát khỏi vòng luẩn quẩn: Tăng trưởng- lạm phát - thắt chặt - suy giảm - nới lỏng - tăng trưởng - lạm phát... Đây là món quà dành cho năm 2015, hoàn toàn không có dáng vẻ một “cục nợ” như một số ý kiến nghi ngại.

Thị trường tài chính tiền tệ ổn định hơn, lãi suất huy động và cho vay đều giảm, nhất là lãi suất cho vay giảm rất mạnh so với thời kỳ trước đây; Tỷ giá của VND so với USD ít biến động và điều này hỗ trợ tích cực cho xuất khẩu và củng cố tâm lý thị trường; Thị trường chứng khoán nằm trong 5 thị trường có tăng trưởng mạnh nhất thế giới; Dự trữ ngoại hối tăng khá mạnh.

Quá trình tái cơ cấu nền kinh tế đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Ban Kinh tế Trung ương đưa ra báo cáo tổng kết rất công phu về tình hình thực hiện chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Quốc hội cũng đã có riêng một báo cáo giám sát để đánh giá vấn đề này. Bài toán đầu tư công đã bắt đầu gắn với hiệu quả. Trong giai đoạn 2006 - 2010, ICOR của toàn bộ nền kinh tế là 6,96. Ước tính cho giai đoạn 2011 – 2015 giảm xuống khoảng 6,5. Riêng khu vực công, chuyển biến này còn rõ hơn. Nếu giai đoạn 2006 – 2010, ICOR bình quân khu vực nhà nước là 9,6 thì giai đoạn 2011 – 2013, ICOR đã giảm xuống còn 7,5.

Một yếu tốt làm chùng cảm xúc năm 2014, thì năm nay lại chính là dư địa cho mục tiêu tăng trưởng. Đó là nhu cầu nội địa còn yếu, chậm phục hồi, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn rất khó khăn. Số lượng doanh nghiệp đang hoạt động có thuế thu nhập để nộp thuế thấp, khoảng 30%.

Với một đất nước có dân số đứng thứ 13 thế giới, cơ cấu dân số đang trong giai đoạn vàng, một thị trường tiềm năng mà nếu biết tổ chức, động viên sức dân, hỗ trợ tiêu dùng, sẽ tạo nên động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế. Chính phủ khẳng định quyết tâm Chính trị qua quá trình tái cơ cấu khu vực kinh tế Nhà nước, vì vậy khu vực dân doanh đang có cơ hội và hy vọng phát triển mạnh hơn nữa, tạo nên nguồn lực năng động, trẻ trung, có thể thổi luồng gió mới vào nền kinh tế 2015.

Mở rộng cửa giao thương

Năm 2015 xứng đáng là một dấu mốc khi chúng ta sẽ triển khai nhiều hiệp định tự do thương mại. Với những hiệp định sẽ ký đầu năm 2015, Việt Nam đã có 10 hiệp định thương mại tự do với các nước và vùng lãnh thổ.

Hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam- Hàn Quốc sẽ được ký trong khoảng đầu năm 2015, hai nước hướng tới mục tiêu kim ngạch 70 tỷ USD vào năm 2020, và đây sẽ là cơ hội không nhỏ của doanh nghiệp mỗi nước.

Cùng thời gian này Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan Nga-Belarus-Kazakhstan có kế hoạch ký kết. Ước tính, khi VCUFTA được ký kết, xuất khẩu từ Việt Nam sang Nga có thể tăng 63%, sang Belarus tăng 41% và sang Kazakhstan tăng 8%.

Đối với toàn bộ Liên minh, khi Hiệp định có hiệu lực, ít nhất 80% hàng hóa Việt Nam vào đây sẽ được miễn thuế và hàng tiêu dùng Việt Nam sẽ hưởng lợi lớn do các nước thuộc Liên minh không tập trung nhiều vào các ngành công nghiệp này và hài hòa được các quy định về rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan.

Chúng ta đang đồng thời tham gia đàm phán các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới có tiêu chuẩn cao với sự tham gia của các cường quốc, các khối kinh tế lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, EU, Nga, Nhật Bản, Úc...

Năm 2015, Việt Nam cũng sẽ chính thức tham gia Cộng đồng kinh tế ASEAN. Tất cả các sự kiện về hội nhập quốc tế như vậy tạo ra động lực quan trọng đối với tăng trưởng thương mại và đầu tư, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Hội nhập sâu rộng mang lại cơ hội và cả thách thức, tạo ra động lực quan trọng đối với tăng trưởng thương mại và đầu tư, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Tại lễ ký Biên bản thoả thuận về kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: “Nhìn tổng quan với triển vọng hoàn tất 14 Hiệp định thương mại tự do FTA trong thời gian tới, môi trường pháp luật, kinh doanh Việt Nam sẽ thay đổi rất lớn, rất căn bản, thuận lợi hơn, cạnh tranh hơn”.

Việt Nam sẽ trở thành một mắt xích quan trọng của mạng lưới liên kết kinh tế rộng lớn với 55 đối tác, trong đó có 15 thành viên nhóm G-20. Điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp đến Việt Nam đầu tư, kinh doanh có thể xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ sang các nước đối tác của Việt Nam với mức thuế suất thấp và các hàng rào kỹ thuật được dỡ bỏ. Khi đó Việt Nam sẽ là cửa ngõ quan trọng để các nhà đầu tư tiếp cận thị trường các nước ASEAN và mở rộng ra cả các nước EU, Hoa Kỳ... với các cơ chế ưu đãi theo các Hiệp định FTA.

Khánh An